Dərslik Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin 1 noyabr 2004-cü IL tarixli 816 saylı əmri ilə təsdiq olunub

MİLLİ  DRAM TEATRINDA  

AKTYOR YARADICILIĞI  

(1930-1970) 

 

İkinci dərs 

 

HƏSƏNAĞA SALAYEV (5.12.1921-2.10.1981) 

 

Romantik və realist aktyor məktəblərinin estetik prinsiplərini öz yaradıcılığında cazibəli 

ahəngdarlıqla ehtiva edən Həsənağa Salayev 5 dekabr 1921-ci ildə Bakıda qulluqçu ailəsində 

doğulub. Atası  Dərya kişi oğlu yeddi yaşına çatanda onu Bakıdakı 6-cı  Şura məktəbinə qoyub. 

Həsənağa 1937-ci ildə oranın doqquzuncu sinifini yüksək qiymətlərlə bitirib. Elə  həmin il Bakı 

Teatr Texnikumuna daxil olub. Tələbə ikən 1938-ci ildə Akademik Milli Dram Teatrının aktyor 

heyətinə  qəbul edilib. 1941-ci ildə  təhsilini başa vurduğu günlərdə müharibəyə gedib və doğma 

teatra 1946-cı ildə 

qayıdıb. 

Qısa müddətdə  Həsənağa Salayev teatrın repertuarında yer tutan və  təzə hazırlanan 

tamaşalarında maraqlı rollar oynayıb. Müxtəlif illərdə  Səməd Vurğunun "Xanlar" (Mamulya), 

"Fərhad və  Şirin" (Fərhad), "Vaqif" (Eldar, Qacar və Vaqif), Zeynal Xəlilin "Qatır Məmməd" 

(Əziz),  Ənvər Məmmədxanlının "Şərqin səhəri" (Mustafa), Vilyam Şekspirin "Otello" (Montano), 

"Antoni və Kleopatra" (Sezar),  "Qış nağılı" (Florizel və Leont),  Nazim Hikmətin  "Türkiyədə" 

(Hüseyn Həlim), Mirzə  İbrahimovun "Həyat" (Abbas), Mehdi Hüseynin "Cavanşir" (Qartal və 

Söhrab), "Alov" (Əmin Bəxtiyarov), Lope de Veqanın "Sevilya ulduzu" (Tavera), Şıxəli 

Qurbanovun "Sənsiz" (Fərhad), Süleyman Rüstəmin "Qaçaq Nəbi" (Vəli), Cəfər Cabbarlının 

"Solğun çiçəklər" (Bəhram), "Od gəlini" (Qorxmaz), "Almaz" (İbad),   "Oqtay Eloğlu" (Oqtay), 

Pavel Malyarevskinin "Daş qartal" (Maksİm), Yuri Osnos və Vladimir Vinnikovun "Hind gözəli" 

(Çarudatta), Mirzə  Fətəli Axundzadənin "Hacı Qara" (Heydər bəy), Bernard Şounun "Şeytanın 

şagirdi" (Riçard Daycen), Bəxtiyar Vahabzadənin "İkinci səs" (Rəşad), Nazim Hikmətin "Şöhrət və 

ya unudulan adam" (Doktor), Fridrix Şillerin "Orlean qızı" (Dünua), Hüseyn Cavidin "Səyavuş" 

(Keykavus) əsərlərinin tamaşalarında xarakterik səhnə surətləri yaradıb. 

Aktyor eyni zamanda "Azərbaycanfilm" kinostudiyasının istehsal etdiyi "Fətəli xan", 

"Görüş", "O olmasın, bu olsun", "Onu bağışlamaq olarını?", "Koroğlu", "İstintaq davam edir" bədii 

və "Aygün" televiziya filmlərində Süleyman, Musa, Əzim  Əzimzadə, Qüdrət, Eyvaz, Mayor 

Rüstəmov, Əmirxan rollarına çəkilib. 

Həsənağa Salayev aktyorluq sənətində qazandığı  qələbələrə görə 10 iyun 1959-cu ildə 

Azərbaycan Respublikasının əməkdar artisti, 1974-cü ildə isə xalq artisti fəxri adları ilə təltif edilib. 

Yaradıcılığının  ən müdrik çağında, 54 yaşında Həsənağa Salayev qəfildən iflic xəstəliyinə 

düçar olub. Bir daha səhnəyə çıxmayan aktyor 2 oktyabr 1981-ci ildə dünyasını dəyişib. 

Həsənağa Salayev çılğın ehtirası, vüqarlı görünüşü, sərbəst səhnə davranışı,  əzəmətli boy-

buxunu, tamaşada yöndaşlarına diqqəti ilə seçilirdi. Gurultulu və cingiltili səsini məharətlə 

tənzimləyən aktyor romantik rollarla realist personajları, mürəkkəb psixoloji dönüşlü dramatik 

obrazları eyni məharətlə oynaya bilirdi. 

O, klassik və tərcümə əsərlərində ifa etdiyi obrazları çağdaş dövrün ictimai-sosial, mənəvi-

əxlaqi problemləri ilə ustalıqla əlaqələndirirdi. 

Həsənağa Salayev ruhən, emosiya coşğunluğu, səs diapazonu, ehtiraslarının çılğınlığı ilə 

romantik aktyor idi, ancaq lirik, dramatik və psixoloji rolları da məharətlə oynayıb.