125
isə texniki rezin məmulatlarının istehsalında istifadə edilir.
Bitki yağlarında A, D, E və K vitaminləri rast gəlinir. Bitki
yağlarında provitaminlər (sterollar) olur. Bitki yağlarından reti-
nolun miqdarı 2,1-dən 44,0 mkq%-ə qədər olur. Bitki yağlarında
E vitaminin miqdarı 30-114 mq%, o cümlədən tokoferolların alfa,
beta-, qamma-formaları olur. Çətənə, kətan və günəbaxan yağ-
larında K vitamini olur. Bu vitamin antigemorraqik xüsusiyyətə
malik olur ki, bu da protrombinin yaranması üçün vacibdir.
Bitki yağlarında spesifik olmayan, əlavə maddələr də vardır.
Bunların bioloji funksiyası axıra qədər müəyyən edilməmişdir.
Onlar əsasən dadın və tamın formalaşmasına təsir edirlər. Karbo-
hidratlardan qaduzen-soya yağında, araxidin- araxis yağında, n-
eykozan-cəfəri yağında olur. Qlükozidlər səthi aktiv xüsusiyyətə
malik olub, serebrozidlərin - əsəb toxumaları hüceyrələrinin
tərkibinə daxil olur. Serebrozidlərin tərkibinə linolen və ya palmi-
tin turşusu daxildir. Qlükolipidlərin fizioloji xüsusiyyətləri ondan
ibarətdir ki, onlar karbohidratların orqanell və hüceyrə divarla-
rından keçməsini təmin edir.
Efir və bəzi bitki yağlarında monoterpenlər, seksviterpenlər,
diterpenlər, triterpenlər, ubixinon, tetraterpenlər olur. Terpen bir-
ləşmələri, bioloji dəyərə və mühüm fizioloji əhəmiyyətə malik
olub, E və K vitaminlərinin tərkibinə daxil olurlar. Onlar antioksi-
dant və tonuslaşdırıcı təsirlərə malikdirlər.
Bitki yağlarının enerji dəyəri yüksək olub, 100 q məhsulda -
90 kkal-dək təşkil edir.
Beləliklə, bitki yağları doymuş və yarımdoymamış yağ turşu-
larının, vitaminlərin, fostolipidlərin, sterinlərin, rəngləyici maddə-
lərin və qeyri spesifik əlavə maddələrin hesabına funksional qida
məhsulu hesab edilir.
Dostları ilə paylaş: