Dərs vəsaiti təşkilati davranış kursunun qısa icmalını əhatə

Cədvəl 13.1. 
Təşkilati mədəniyyət 
Mənbələr "Nerotik" Təzahürləri "Sağlamlıq" 
Bəzən təşkilat qərara gəlir ki, yürütdüyü mədəni siyasəti 
dəyişmək lazımdır. Məsələn, xarici mühit o dərəcədə ciddi 
dəyişikliklərə məruz qalmışdır ki, təşkilat yeni şəraitə uyğunlaş-
malıdır. Əks halda o, fəaliyyətini dayandırmalı olacaqdır. Lakin 
artıq formalaşmış mədəniyyəti dəyişmək bir çox hallarda böyük 
çətinliklər yaradır. Hətta elə bir fikir mövcuddur ki, buna nail 
olmaq qeyri-mümkündür. Asanlıqla ehtimal edilə bilən çətinlikər 
əməkdaşlar tərəfindən mənimsənilən vərdişlər, işçi heyəti, 
münasibətlər, rol bölgüsü, təşkilati strukturla bağlı ola bilər, 
çünki onlar ənənəvi təşkilati mədəniyyəti dəstəkləyir və onun 
mövcudluğunu təmin edirlər. 
Mövcud çətinlik və maneələrə baxmayaraq, mədəniyyəti 
idarə etmək, hətta yeri gələndə dəyişdirmək mümkündür. Mədə-
niyyəti dəyişdirmək cəhdləri müxtəlif formalarda icra edilə bilər. 
-Xarici təsir 
-İctimai 
dəyərlər 
- Təşkilatın 
daxili faktorları 
-Təşkilatın 
strukturu 
-Sosiallaşma 
strategiyası 
-Status fərqləri 
-İdeologiya 
-Mif və 
simvollar 
-Dil 
-Ayin və 
mərasimlər 
-Xarizmatik 
-Qənaətbəxş 
-Ətraf mühitdən 
asılı olmayan 
-Paranoidal 
-Etibara 
əsaslanan 
-İmtina edən 
-İnnovativ 
-Siyasiləşmiş 
-Vurğulanan 
-Bürokratik 
kreativ 

---

113 
Bu zaman bəzi sadə tövsiyələr müsbət rol oynaya bilər. Bu 
tövsiyələrə birlik hissinin gücləndirilməsini, təşkilata məxsusluq 
hissinin artırılmasını, onun üzvləri arasında konstruktiv fikir 
mübadiləsinin genişləndirilməsini aid etmək olar. Bundan başqa, 
mədəni siyasətini dəyişmək istəyən təşkilat öz mənbələrindən 
tamamilə imtina etməməli və digər “uğurlu” kampaniyaların 
davranışını kor-koranə şəkildə təkrarlamamalıdır. 
Kampaniyanın 
təşkilati 
mədəniyyətinin 
müəyyən 
edilməsində əsas rolu menecerlər qrupunda dominantlıq edən 
koalisiya oynayır. Təşkilati mədəniyyət tiplərinin klassifikasiyası 
kampaniyanın əsas şəxslərinin və kampaniyanın özünün davranış 
sisteminin oxşar cəhətlərinə əsaslanır. Sabit xarakterə malik 
olmayan insanlar və “nevrotik” təşkilatlar, habelə sakit, təmkinli 
insanlar və “sağlam” təşkilatlar arasında analogiya mövcuddur. 
“Nevrotik” və “sağlam” təşkilati mədəniyyətlərin aşağıdakı 
tiplərini ayırmaq olar: 
a) Xarizmatik və ətraf mühitdən asılı olmayan tiplər. 
Xarizmatik təşkilati mədəniyyətin əsasında rəhbərin hər şeyi 
dramatikləşdirmə xüsusiyyəti durur. Belə bir rəhbər üstünlük 
kompleksindən əziyyət çəkir. Ətraf mühitdən asılı olmayan təş-
kilati mədəniyyətə malik kampaniyalarda əsas rolu müstəqillik, 
fərdi təşəbbüs, şəxsi nailiyyətlər oynayır. 
b) Paranoid və etibara əsaslanan təşkilati mədəniyyət