JOURNAL OF BAKU ENGINEERING UNIVERSITY- PHILOLOGY AND PEDAGOGY 2021. Volume 5, Number 2 Pages 104-114 104 UOT:398 6 ŞƏXS ADLARI İLƏ BAĞLI PAREMİOLOJİ VAHİDLƏRDƏ GERÇƏKLİYİ QAVRAMANIN ANTROPOLOJİ MODELLƏRİ XANKİŞİ BƏXTİYAR oğlu MƏMMƏDOV Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti
Bakı / Azərbaycan
kankishimamedov_53@mail.ru XÜLASƏ Məlumdur ki, atalar sözləri və məsəllər milli və ümumbəşəri mədəniyyətin tarixini, eləcə də vətənə, xalqa, dilə və
ünsiyyət mədəniyyətinə olan sevgini əks etdirir. Bu sevgidə xalqımızın tarixini, eləcə də Azərbaycan dilinin tərkib
hissəsini təşkil edən şəxs adlarının öz yeri var. Odur ki, atalar sözlərimizdə və məsəllərimizdə şəxs adlarının hansı
əhəmiyyətə malik olmasını tədqiq etmək maraqlıdır. Praktiki olaraq az tədqiq olunmuş bu mövzu ilə bağlı yüzə yaxın
paremiolji vahid haqqında apardığımız tədqiqatlardan belə məlum olur ki, atalar sözləri və məsəllərdə ən çox kişi
adlarına rast gəlinir. Belə ki, Abbas, Koroğlu, Əli adına altı, Əhməd adına beş, Vəli adına dörd, bir çox başqa adlara isə
üç, iki və ya bir dəfə rast gəlinmişdir.Qadın adlarından Fatı adına üç və bir çox adlara bir dəfə rast gəlinir. Məqalədə
bəzi vahidlərin müəllif tərəfindən ruscadan tərcümə edilmiş azərbaycan variantları da verilmişdir.
Açar sözlər: Folklor, paremiolji vahid, atalar sözləri, məsəl, kişi adları, qadın adları.
ANTHROPOLOGICAL MODELS OF PERCEPTION IN PAREMIOLOGICAL UNITS RELATED TO PERSONAL NAMES ABSRTACT
It is known that proverbs and parables reflect the history of national and universal culture, as well as love for the
motherland, people, language and culture of communication. In this love, the names of people who form the history of
our people, as well as an integral part of the Azerbaijani language, have their place. Therefore, it is interesting to study
the significance of personal names in our proverbs and parables. Our research on about a hundred paremiological units
on this little-studied subject shows that the most common male names are found in proverbs and parables. Thus,
Abbas, Koroglu, six named after Ali, five named after Ahmad, four named after Veli, and many other names were
found three, two or once. Of the female names, Fati three and many other names are found once. The article is given
Azerbaijani versions of some units translated from Russian by the author.