Reja: Og'zaki metod va o'rgatish usullari

Bolalar ishlarini tahlil qilish
. Bolalar o‘zlari bajargan yoki do‘stlari bajargan ishni mustaqil ravishda 
tahlil qilib, baho berishlari 5 yoshga borib to‘la shakllanadi. Kichik guruhdagi bolalar o‘z harakatlarini va 
ularning natijalarini nazorat qila olmaydilar, shuning uchun ular o‘z ishlarini bajarayotgan vaqtda mamnun 
bo‘lgan bo‘lsalar, ularning natijasidan ham mamnun bo‘lishi uchun tarbiyachidan maqtov eshitishni kutadilar. 
Kichik guruhda tarbiyachi bolalarning ishlarini baholayotganda tahlil qilmaydi, balki 4-5 yaxshi bajarilgan 
ishlarni bolalarga ko‘rsatadi. Shu bilan birga qolgan bolalar ishlarini ham maqtaydi chunki maqtov bolalarning 
ushbu mashg‘ulotga nisbatan qiziqishini saqlab qolishga yordam beradi. Rasmlarni ko‘rsatishning maqsadi 
esa, bolalarning o‘z ishlarini natijasiga jalb qilishdir. O‘rta va katta guruhlarda tarbiyachi bolalarning ishlarini 
ko‘rsatadi va kamchiliklarini aytib o‘tadi. Bolalar kamchiliklarini qanchalik ko‘ra bilsalar, shunchalik keyingi 
rasmlarini ongli ravishda chizib boradilar. Mashg‘ulot yakunida tarbiyachi bolalar ishlaridan birini olib, 
ijobiy tomonlarini
ko‘rsatadi.
Masalan: “Ranglarini yaxshi
tanlaganini-och rang bilan to‘q 
rang yonma-yon yaxshi ko‘rinishi, chiziqlarning ozoda va aniq chizilganligini”
va hokazo. Agarda 
kamchiliklar ko‘pchilik bolalarda uchrasa, shu kamchilikni bartaraf qilish uchun bolalarga savol beradi va 
diqqatini qaratadi. Agarda bir bolaning kamchiligi 
bo‘lsa, u holda yakkama-yakka tushuntirish 
munosibdir, chunki jamoa oldida birgina bolaning
ishini tahlil qilish, faqatgina shu bolaning o‘zi 
uchungina tushunarli bo‘ladi. Katta guruhda 
tahlilga barcha bolalarni jalb qilmoq zarur. Ba’zida 
esa, tarbiyachining o‘zi baho beradi. Masalan: 
yaxshi chizmaydigan bolaning ishidagi 
kamchiliklarni boshqa bolalar aytishlarini tarbiyachi 

---

oldindan bila turib, o‘zi avval shu bola bajargan ishining ijobiy tomonlarini aytib o‘tadi. Vaqtni tejash 
maqsadida tarbiyachi 5-6 ta bolaning ishini olib, tahlil qiladi, faqat har mashg‘ulotda bir xil bolalarning 
ishlarini olib baholash yaramaydi. Chunki doimiy maqtov asosida o‘sha bolalarda haddan tashqari ishonch, 
boshqalardan ajralib turish rivojlanadi. O‘ta qobiliyatli bolalar bilan ularning layoqatlarini hisobga olgan holda, 
alohida ish olib boriladi. Ba’zida tarbiyachi tahlil qilish uchun bajarilgan ishlarni bolalarning o‘zlariga 
topshiradi. Bunda barcha bolalarning ishlari stolga yoyiladi yoki stendga mahkamlanadi va bolalar o‘zlari eng 
yaxshi bajarilgan ishlarini tanlaydilar. So‘ng tarbiyachi tahlil qiladi. Ko‘proq bolalarga (6 yoshda) o‘z ishini 
naturaga nisbatan o‘zi baholashga imkon berish kerak. Chunki bola o‘z ishiga, hamda do‘stlarining ishlariga 
tanqidiy tomondan baho berishga o‘rganadi.