15. Qism
ətçilik Yoxluğu
Din İnsanın Aqibə
tini
Allaha tapşırır;
F
ə
ls
ə
fi Ehkam –
İnsandan asılı olmayan Zə
ruri Qanunlara.
H
ə
r ikisind
ə
İnsan Yox olur.
Ə
slind
ə
Bir Z
ə
ruriyy
ə
t Var – Mahiyy
ə
t –
Dünyanın, Hə
ya
tın, İnsanın
Ə
z
əli, Əbə
di, Sonsuz, Kamil M
ənası.
Ondan başqa nə
Varsa – T
ə
zahürdür;
F
ə
ls
ə
fi Ehkam T
ə
zahürü Labüdl
əşdirir; İnsanı Labüd Qa
nunlar
Ə
sar
ə
tin
ə
salır: İnsan Aqibə
tin
ə
Qism
ətçilik Hakim olur: İnsan Allahdan
Qism
ə
t gözl
ə
yir, Z
ə
rur
ə
td
ə
n Qism
ə
t gözl
əyir; İnamını, İdrakını,
M
ə
n
əviyyatını, İradə
sini Qism
ə
t
ə
tabe edir; Özünd
ən Aşağı, Özündə
n
Kiçik, Özünd
ən Əskik yaşayır.
Ə
kslikl
ərin Döyüşü və
V
ə
hd
ə
ti Qanunu k
əşf ed
ir Dialektika –
Labüd, Qarşısıalınmaz Zə
ruri Qanun – v
ə
İnsan ümidini ona bağlayır,
üzünü ona tutur, gözünü ona dikir,
Qanunla Bağlanır.
218
K
ə
miyy
ə
tin Keyfiyy
ə
t
ə
keçm
ə
si Qanunu icad edir Dialektika – v
ə
İnsan ümidini ona bağlayır, üzünü ona tutur, gözünü ona dikir,
Qanunla
Bağlanır.
İnkarı İnkar Qanunu
k
əşf edir Dialektika
– v
ə
İnsan ümi
dini ona
bağlayır, üzünü ona tutur, gözünü ona dikir,
Qanunla Bağlanır.
S
ə
b
ə
biyy
ə
t Qanunu k
əşf edir
F
ə
ls
ə
fi Ehkam, S
ə
b
ə
bd
ə
n do
ğan
Labüd n
ə
tic
ə
hökmü çıxarır və
İnsan ümidini ona bağlayır, üzünü ona
tutur, gözünü ona dikir,
Qanunla Bağlanır.
Din d
ə
, F
ə
ls
əfi Ehkam da İnsanı yox edir, Onu Mütlə
qiliyind
ə
n,
Ruhaniliyind
ə
n, Özümlüyünd
ən ayırır.
Qism
ə
tçilik –
Qanunlaşan Yoxluqdur ə
slind
ə
.
16. Ziddiyy
ə
t – Bütövlük
Dialektika – Ziddiyy
ə
td
ə
n böyük M
əna tanımır.
Ə
slind
ə
is
ə
Ziddiyy
ə
tli M
ə
na olmur, M
ə
na – Bütövdür;
Bu s
ə
b
ə
bd
ə
n d
ə
Ziddiyy
ə
t – M
ənasızlıqdır.
Ziddiyy
ə
tli
Ə
z
ə
li olmur; Bu s
ə
b
ə
bd
ə
n d
ə
Ziddiyy
ə
t – Öt
ə
ridir.
Ziddiyy
ə
tli
Ə
b
ə
di olmur; Bu s
ə
b
ə
bd
ə
n d
ə
Ziddiyy
ə
t – Keçicidir.
Ziddiyy
ə
tli Sonsuz olmur; Bu s
ə
b
ə
bd
ə
n d
ə
Ziddiyy
ə
t – Sonludur.
Ziddiyy
ə
tli Kamil olmur; Bu s
ə
b
ə
bd
ə
n d
ə
Ziddiyy
ə
t – Qeyri-Kamildir.
Ə
z
ə
li olmayan Var olmur – Bu s
ə
b
ə
bd
ə
n d
ə
Ziddiyy
ə
t – Yoxluqdur.
Ə
b
ə
di olmayan Var olmur – Bu s
ə
b
ə
bd
ə
n d
ə
Ziddiyy
ə
t – Yoxluqdur.
Sonsuz olmayan Var olmur – Bu s
ə
b
ə
bd
ə
n d
ə
Ziddiyy
ə
t –
Yoxluqdur.
Kamil olmayan Var olmur – Bu s
ə
b
ə
bd
ə
n d
ə
Ziddiyy
ə
t – Yoxluqdur.
Ziddiyy
ə
tli Var olmur, Bütöv Var olur.
Gerç
ə
klik – Ziddiyy
ə
tlidir; Mahiyy
ə
t – Bütöv.
H
ə
yat – Ziddiyy
ə
tlidir; Amal – Bütöv.
Adam – Ziddiyy
ə
tlidir;
İnsan
– Bütöv.
Nisbi – Ziddiyy
ə
tlidir; Mütl
ə
q – Bütöv.
İnamsızlıq
– Ziddiyy
ə
tlidir;
İnam
– Bütöv.
İdraksızlıq
– Ziddiyy
ə
tlidir;
İdrak
– Bütöv.
M
ə
n
əviyyatsızlıq
– Ziddiyy
ə
tlidir; M
ə
n
ə
viyyat – Bütöv.
İradə
sizlik – Ziddiyy
ə
tlidir;
İradə
– Bütöv.
Bütövlük – Ziddiyy
ətin Yoxluğudur
– bu s
ə
b
ə
bd
ə
n d
ə
Varlıqdır.
Ziddiyy
ə
t –
Bütövlüyün Yoxluğudur
– bu s
ə
b
ə
bd
ə
n d
ə
Yoxluqdur.
219
17. D
əyişə
n – D
əyişmə
z
Mütl
ə
q – D
əyişmir, Nisbi Dəyiş
ir; – bu s
ə
b
ə
bd
ə
n d
ə
D
əyişə
n Var
olmur, D
əyişmə
z Var olur.
Ə
z
ə
li – D
əyişmir, Ötə
ri D
əyişir;
– bu s
ə
b
ə
bd
ə
n d
ə
D
əyişə
n Var olmur,
D
əyişmə
z Var olur.
Ə
b
ə
di – D
əyişmir, Keçici Dəyişir;
– bu s
ə
b
ə
bd
ə
n d
ə
D
əyişə
n Var
olmur, D
əyişmə
z Var olur.
Sonsuz – D
əyişmir,
Sonlu D
əyişir;
– bu s
ə
b
ə
bd
ə
n d
ə
D
əyişə
n Var
olmur, D
əyişmə
z Var olur.
Kamil – D
əyişmir, Qeyri
-Kamil D
əyişir;
– bu s
ə
b
ə
bd
ə
n d
ə
D
əyişə
n
Var olmur, D
əyişmə
z Var olur.
Mahiyy
ə
t – D
əyişmir, Tə
zahür D
əyişir;
– bu s
ə
b
ə
bd
ə
n d
ə
D
əyişə
n
Var olmur, D
əyişmə
z Var olur.
Amal – D
əyişmir, Hə
yat D
əyişir;
– bu s
ə
b
ə
bd
ə
n d
ə
D
əyişə
n Var
olmur, D
əyişmə
z Var olur.
İnsan
– D
əyişmir, Adam Dəyişir;
– bu s
ə
b
ə
bd
ə
n d
ə
D
əyişə
n Var
olmur, D
əyişmə
z Var olur.
İnam
– D
əyişmir,
İnamsızlıq
D
əyişir;
– bu s
ə
b
ə
bd
ə
n d
ə
D
əyişə
n Var
olmur, D
əyişmə
z Var olur.
İdrak
– D
əyişmir,
İdraksızlıq
D
əyişir;
– bu s
ə
b
ə
bd
ə
n d
ə
D
əyişə
n Var
olmur, D
əyişmə
z Var olur.
M
ə
n
ə
viyyat – D
əyişmir,
M
ə
n
əviyyatsızlıq
D
əyişir;
– bu s
ə
b
ə
bd
ə
n d
ə
D
əyişə
n Var olmur, D
əyişmə
z Var olur.
İradə
– D
əyişmir,
İradə
sizlik D
əyişir;
– bu s
ə
b
ə
bd
ə
n d
ə
D
əyişə
n Var
olmur, D
əyişmə
z Var olur.
D
əyişə
n –
Yoxluğa doğru hə
r
ə
k
ə
t edir, D
əyişmə
z –
Varlıqda
qalır.
18. Qeyri-Mü
ə
yy
ə
nlik – Mü
ə
yy
ə
nlik
Mütl
ə
q – Mü
ə
yy
ə
ndir; Nisbi – Qeyri-Mü
ə
yy
ə
n.
Ə
z
ə
li – Mü
ə
yy
ə
ndir; Öt
ə
ri – Qeyri-Mü
ə
yy
ə
n.
Ə
b
ə
di – Mü
ə
yy
ə
ndir; Keçici – Qeyri-Mü
ə
yy
ə
n.
Sonsuz – Mü
ə
yy
ə
ndir; Sonlu – Qeyri-Mü
ə
yy
ə
n.
Kamil – Mü
ə
yy
ə
ndir; Qeyri-Kamil – Qeyri-Mü
ə
yy
ə
n.
Mahiyy
ə
t – Mü
ə
yy
ə
ndir; T
ə
zahür – Qeyri-Mü
ə
yy
ə
n.
Amal – Mü
ə
yy
ə
ndir; H
ə
yat – Qeyri-Mü
ə
yy
ə
n.
İnsan
– Mü
ə
yy
ə
ndir; Adam – Qeyri-Mü
ə
yy
ə
n.
İnam
– Mü
ə
yy
ə
ndir;
İnamsızlıq
– Qeyri-Mü
ə
yy
ə
n.
İdrak
– Mü
ə
yy
ə
ndir;
İdraksızlıq
– Qeyri-Mü
ə
yy
ə
n.
220
M
ə
n
ə
viyyat – Mü
ə
yy
ə
ndir; M
ə
n
əviyyatsızlıq
– Qeyri-Mü
ə
yy
ə
n.
İradə
– Mü
ə
yy
ə
ndir;
İradə
sizlik – Qeyri-Mü
ə
yy
ə
n.
Mü
ə
yy
ə
nlik –
Varlıqdır;
Qeyri-Mü
ə
yy
ə
nlik – Yoxluq.
19. İmka
n –
İmkansızlıq
Mütl
ə
qin
İmkanı Sonsuzdur,
Nisbinin
İmkanı
– Sonlu;
bu s
ə
b
ə
bd
ə
n d
ə
Mütl
ə
q –
İmkanlıdır,
Nisbi –
İmkansız.
İmkan Mütlə
qd
ə
Var olur, Nisbid
ə
Var olmur.
Mahiyy
ə
tin
İmkanı Sonsuzdur,
T
ə
zahürün
İmkanı
– Sonlu;
bu s
ə
b
ə
bd
ə
n d
ə
Mahiyy
ə
t –
İmkanlıdır,
T
ə
zahür –
İmkansız.
İmkan Mahiyyə
td
ə
Var olur, T
ə
zahürd
ə
Var olmur.
Amalın
İmkanı Sonsuzdur,
H
əyatın
İmkanı
– Sonlu;
bu s
ə
b
ə
bd
ə
n d
ə
Amal –
İmkanlıdır,
H
ə
yat –
İmkansız.
İmkan Amalda Var olur, Hə
yatda Var olmur.
İnamın
İmkanı Sonsuzdur,
İnamsızlığın
İmkanı
– Sonlu;
bu s
ə
b
ə
bd
ə
n d
ə
İnam
–
İmkanlıdır,
İnamsızlıq
–
İmkansız.
İmkan İnamda Var olur, İnamsızlıqda Var olmur.
İdrakın
İmkanı Sonsuzdur,
İdraksızlığın
İmkanı
– Sonlu;
bu s
ə
b
ə
bd
ə
n d
ə
İdrak
–
İmkanlıdır,
İdraksızlıq
–
İmkansız.
İmkan İdrakda Var olur, İdraksızlıqda Var olmur.
M
ə
n
əviyyatın
İmkanı Sonsuzdur,
M
ə
n
əviyyatsızlığın
İmkanı
– Sonlu;
bu s
ə
b
ə
bd
ə
n d
ə
M
ə
n
ə
viyyat –
İmkanlıdır,
M
ə
n
əviyyatsızlıq
–
İmkansız.
İmkan Mə
n
ə
viyyatda Var olur, M
ə
n
əviyyatsızlıqda Var olmur.
İradə
nin
İmkanı S
onsuzdur,
İradə
sizliyin
İmkanı
– Sonlu;
bu s
ə
b
ə
bd
ə
n d
ə
İradə
–
İmkanlıdır,
İradə
sizlik –
İmkansız.
İmkan İradə
d
ə
Var olur, İradə
sizlikd
ə
Var olmur.
Ə
z
ə
linin
İmkanı Sonsuzdur,
Öt
ə
rinin
İmkanı
– Sonlu;
bu s
ə
b
ə
bd
ə
n d
ə
Ə
z
ə
li –
İmkanlıdır,
Öt
ə
ri –
İmkansız.
İmkan Əzə
lid
ə
Var olur, Öt
ə
rid
ə
Var olmur.
221
Ə
b
ə
dinin
İmkanı Sonsuzdur,
Keçicinin
İmkanı
– Sonlu;
bu s
ə
b
ə
bd
ə
n d
ə
Ə
b
ə
di –
İmkanlıdır,
Keçici –
İmkansız.
İmkan Əbə
did
ə
Var olur, Keçicid
ə
Var olmur.
Kamilin
İmkanı Sonsuzdur,
Qeyri-kamilin
İmkanı
– Sonlu;
bu s
ə
b
ə
bd
ə
n d
ə
Kamil –
İmkanlıdır,
Qeyri-kamil –
İmkansız.
İmkan Kamildə
Var olur, Qeyri-kamild
ə
Var olmur.
Dünyanın Məna boyda İmkanı var
–
Dünyadan Artıq.
H
əyatın Məna boyda İmkanı var
– H
əyatdan Artıq.
İnsanın Məna boyda İmkanı var
–
İnsandan Artıq.
20. T
ə
krar – T
əkrarsızlıq
Nisbi Mütl
ə
q
ə
çatmır,
bu s
ə
b
ə
bd
ə
n d
ə
Dünya t
əkrarlanır.
H
ə
yat
Amala çatmır,
bu s
ə
b
ə
bd
ə
n d
ə
Dünya t
əkrarlanır.
Gerç
ə
klik Mahiyy
ə
t
ə
çatmır,
bu s
ə
b
ə
bd
ə
n d
ə
Dünya t
əkrarlanır.
T
ə
zahür M
ənaya çatmır,
bu s
ə
b
ə
bd
ə
n d
ə
Dünya t
əkrarlanır.
C
ə
miyy
ə
t
İnsana çatmır,
bu s
ə
b
ə
bd
ə
n d
ə
Dünya t
əkrarlanır.
Tarix
İnsana çatmır,
bu s
ə
b
ə
bd
ə
n d
ə
Dünya t
əkrarlanır.
Maddi Ruhaniy
ə
çatmır,
bu s
ə
b
ə
bd
ə
n d
ə
Dünya t
əkrarlanır.
Öt
ə
ri
Ə
z
ə
liy
ə
çatmır,
bu s
ə
b
ə
bd
ə
n d
ə
Dünya t
əkrarlanır.
Keçici Əbə
diy
ə
çatmır,
bu s
ə
b
ə
bd
ə
n d
ə
Dünya t
əkrarlanır.
Sonlu Sonsuza
çatmır,
bu s
ə
b
ə
bd
ə
n d
ə
Dünya t
əkrarlanır.
Qeyri-Kamil Kamil
ə
çatmır,
bu s
ə
b
ə
bd
ə
n d
ə
Dünya t
əkrarlanır.
Gerç
ək İnam
– Mütl
əq İnama
çatmır,
bu s
ə
b
ə
bd
ə
n d
ə
Dünya
t
əkrarlanır.
Gerç
ək İdrak
– Mütl
əq İdraka
çatmır,
bu s
ə
b
ə
bd
ə
n d
ə
Dünya
t
əkrarlanır.
Gerç
ə
k M
ə
n
ə
viyyat – Mütl
ə
q M
ə
n
ə
viyyata
çatmır,
bu s
ə
b
ə
bd
ə
n d
ə
Dünya t
əkrarlanır.
Gerç
ək İradə
– Mütl
əq İradə
y
ə
çatmır,
bu s
ə
b
ə
bd
ə
n d
ə
Dünya
t
əkrarlanır.
Dünya özün
ə
çatmır
– bu s
ə
b
ə
bd
ə
n d
ə
t
əkrarlanır.
H
ə
yat özün
ə
çatmır
– bu s
ə
b
ə
bd
ə
n d
ə
t
əkrarlanır.
İnsan
özün
ə
çatmır
– bu s
ə
b
ə
bd
ə
n d
ə
t
əkrarlanır.
T
ə
krarda Dünya Var olmur, H
ə
yat Var olmur,
İnsan Var olmur.
Varlıq
– T
əkrarsızlıq tə
l
ə
b edir –T
əkrarı ötmə
k!
222
21. Xeyir –
Şə
r
Şərin öz Varlığı Yoxdur;
Şə
r –
Xeyirin Yoxluğudur.
Mütl
əq Şə
r olmur – bu s
ə
b
ə
bd
ə
n d
ə
Şə
r Var olmur.
Ə
z
ə
li
Şə
r olmur – bu s
ə
b
ə
bd
ə
n d
ə
Şə
r Var olmur.
Ə
b
ə
di
Şə
r olmur – bu s
ə
b
ə
bd
ə
n d
ə
Şə
r Var olmur.
Sonsuz
Şə
r olmur – bu s
ə
b
ə
bd
ə
n d
ə
Şə
r Var olmur.
Kamil
Şə
r olmur – bu s
ə
b
ə
bd
ə
n d
ə
Şə
r Var olmur.
Xeyir Var olsa –
Şə
r olmaz.
Xeyir Gerç
ə
klikd
ə
Var olmur;
Bu s
ə
b
ə
bd
ə
n d
ə
Şə
r Yox olmur.
Mütl
ə
qd
ə
Şə
r olmur, Nisbid
ə
Şə
r olur; bu s
ə
b
ə
bd
ə
n d
ə
Şə
r Var
olmur.
H
ə
yatda
Şə
r olur – Amalda
Şə
r olmur; bu s
ə
b
ə
bd
ə
n d
ə
Şə
r Var
olmur.
T
ə
zahürd
ə
Şə
r olur – Mahiyy
ə
td
ə
Şə
r olmur; bu s
ə
b
ə
bd
ə
n d
ə
Şə
r
Var olmur.
İnamda Şə
r olmur,
İnamsızlıqda
Şə
r olur; bu s
ə
b
ə
bd
ə
n d
ə
Şə
r Var
olmur.
İdrakda
Şə
r olmur,
İdraksızlıqda
Şə
r olur; bu s
ə
b
ə
bd
ə
n d
ə
Şə
r Var
olmur.
M
ə
n
ə
viyyatda
Şə
r olmur, M
ə
n
əviyyatsızlıqda
Şə
r olur; bu
s
ə
b
ə
bd
ə
n d
ə
Şə
r Var olmur.
İradə
d
ə
Şə
r olmur,
İradə
sizlikd
ə
Şə
r olur; bu s
ə
b
ə
bd
ə
n d
ə
Şə
r Var
olmur.
Şə
r – Gerç
ə
klikd
ə
olan Yoxluqdur.
Xeyir – Gerç
ə
klikd
ə
olmayan Varlıqdır.
Şər Yoxluğunu ötə
n –
Xeyir Varlığına yetir.
Dostları ilə paylaş: |