Samarqand veterinariya meditsinasi instituti

CH₂OH

2C₆H₁₂O₆ + H₂O CH₃COOH + CH₃CH₂OH + 2 CHOH + 2CO₂

CH₂OH

Ko’pincha gliserin va etil spirti spirtli bijg’ish natijasida hosil qilib olinadi.

Hamma shakarlar ham achitqilar ta’sirida bijg’imaydi, asosan mona va disaxaridlar bijg’iydi polisaxaridlar esa oldin achitqi zamburug’lar hujayrasi fermentlari ta’sirida monasaxaridlargacha parchalanib keyin bijg’iydi.

Spirtli bijg’ish jarayoni sanoatda keng qo’llaniladi, asosan vino, pivo tayyorlashda, spirt ishlab chiqarishda va non mahsulotlari ishlab chiqarishda.

Achitqi zamburug’lari oziqa oqsillari ishlab chiqarishda foydalaniladi, chunki hujayrasida ko’p oqsil bo’ladi.

Ba’zi turlari hujayrasida ko’p miqdorda yog’ to’playdi. Bu achitqilardan texnik ahamiyatga ega bo’lgan yog’ olinadi.

Sut kislotali bijg’ish sut kislotali bakteriyalar tomonidan amalga oshiriladi, bular anaerob bo’lib, sut shakarini va o’simlik uglevodlarini sut kislotasiga aylantiradi. Bu jarayon energiya ajralishi bilan boradi.

С₆Н₁₂О₆ 2СН₃ : СНОН : СООН + 2О kkal

Sut kislotali bijg’ish birinchi marta 1861 yilda fransuz mikrobiologi Lun Paster tomonidan kashf qilingan.

Sut kislotali bakteriyalarni bijg’itishiga qarab ikki guruhga bo’ladi.

1. 
   Gomofermentativ bijg’ishda, shakarni bijg’ishi natijasida sut kislotasi hosil bo’ladi va arzimas darajada uchuvchi kislota, etil spirt, fumar kislotasi va SO₂ hosil bo’ladi.
   

С₆Н₁₂О₆ 2СН₃ – СНОН - СООН

2) Geterofermentativ bijg’ishda sut kislotasidan tashqari yetarli miqdorda sirka kislotasi, etil spirti, gliserin va SO₂ hosil bo’ladi.