Sosial psixologiya Psixi həyatın sosial kökləri: interpsixika fenomeni

Sosiologiya və psixologiya sosial psixologiyanın "ana fənləri" kimi

Psixologiya elmi insanı öyrənən elmlər içərisində mühüm yer tutur. Akademik V.Kedrov tərəfindən təklif olunmuş və psixoloqların diqqətini cəlb etmiş elmlərin təsnifatında bu cəhət bütün aydınlığı ilə özünü göstərir. Həmin təsnifatda müstəqil elm kimi psixologiya elmin 3 başlıca sahəsi- fəlsəfəsi,sosial və təbii elmlər sistemində aralıq mövqe tutur, təbii və ictimai elmləri bir-biri ilə əlaqələndirən halqa rolunu oynayır.
Bunun əsas səbəblərindən biri ondan ibarətdir ki, insan problemi bütövlükdə bütün elmlərin ümumi probleminə çevrilir. Sosiologiya, pedoqogika, tələbat, hüquq, iqtisad, texnika və s. “insan amilinin” özünəməxsus vproblemlərini uğurla həl etmək üçün p-ya elmindən daha çox faydalanır. S/p-yaya həmsərhəd elmlər bunlardır: sosiologiya, demoqrafiya, estetika, etika, siyasi, iqtisadi, hüquqi elmlər, tarix, pedoqogika, dilçilik, kriminologiya, etnoqrafiya, antropologiya və s. həmin elmlərdən bir çoxu sosial p-yanın nisbətən müstəqil elm sahəsi kimi formalaşmasında və inkişafında mühüm rol oynamışdır.
S/p-ya iki elmin – ps-ya və sos-ya elmlərinin qovşağında formalaşmışdır. Necə dəyərlər p-ya və sos-ya elmlərinin qovşağında formalaşmışdır. Necə deyərlər p-ya və sos-ya s/p-yanın formalaşmasında ana fənlər rolunu oynamışdır. S-ya və ps-ya onun ideya qaynaqlarını təşkil edir.
S/p-ya – insan ps-yasının cəmiyyətlə əlaqəsini əks etdiri. Sosial psixoloqlar insanların bir-biri ilə qarşılıqlı münasibətlərinin xüsusiyətlərin və ya qrupda sosial-psixoloji iqlimin xarakterini ictimai şəraitin inikası xüsusiyyətlərindənasılı olaraq öyrənilir.
S/psixoloji tədqiqatlarınmüəyyən anlayışları və metodları ümumi ps-yadan götürülmüşdür. Ümumi p-ya obyektiv aləmlə, predmetlərlə insan arasındakı münasibətə daha çox diqqət yetiri, insanın aləmi necə dərk etməsi və dəyişdirməsi, informasiyanı qəbul edib yenidən işləməsi prosesinin daxili mexnizminin daxili mexanizmini öyrənir. Başqa sözlə, ümumi ps-yada ön plana subyekt-obyekt münasibəti keçir. S/p-yada isə daha çox subyekt-subyekt münasibəti tədqiq edirlər. Subyekt-subyekt münasibətləri dinamik sistemdir.
S/p-ya yarandığı gündən məhz psixoloji bilik sahəsi və ya p-yanın bir sahəsi kimi formalaşıb inkişaf etmişdir. S/p-ya bir bilik sahəsi kimi ancaq p-ya elmləri sistemində öyrənilməli və təhlil edilməlidir.

12.