T. C. Firat üNİversitesi sosyal biLİmler enstiTÜSÜ TÜrk diLİ ve edebiyati anabiLİm dali kirgiz tüRKÇESİnde üNSÜzler ve

byulleten’  (bülten  Rus.  byulleten’  <  Frs  bulletin),  byuro  (büro  Rus.  byuro  <  Frs.  bureau), 
byuroqrat (bürokrat Rus. byuroqrat < Frs. bureaucrate), byust (büst Rus. byust < Frs. buste), 
çyort  (şeytan,  cin  Rus.  çyort),  lyuq  (döşeme  kapısı,  gemideki  top  için  açılan  delik,  lombar 
Rus. lyuq < Hol.), lyustra (avize Rus. lyustra < Frs.). 
-yC-  durumunda  yaygın  olarak  kullanılır:  ayban  (hayvan  Ar.  óayvān),  aycañcuñ 
(komutan,  lider  Çin.),  ayna  (ayna  Far.  āyìne),  aynek  (cam  Ar.  èaynek),  ayran  (hayran  Ar. 
óayrān
),  oyron  (viran  Far.  vìrān),  ıybaa  (hayâ,  utangaçlık  Ar.  óayā’),  ıybadat  (ibadet  Ar. 
èibādet
),  ıymarat  (imaret,  bina  Ar.  èimāret),  bayġambar  (peygamber  Far.  peyġām-ber), 

 
208 
bayquş  (aklını  kaybeden,  iyi  olmayan  Far.  bì-hÿş),  bayna  (var  Kalm.  baani  =  var),  buyla 
(devenin  burnuna  takılan  ip  Moğ.  buyl),  buşayman  (pişman  Far.  peşìman),  caysañ  (boyun 
lideri Moğ.), caliyna ( maaş, aylık Rus. jalovan’e), cuyqur (kurnaz, iki yüzlü Moğ. zuyġar), 
çeyrek  (çeyrek  Far.  çehār-yek),  çıytay  (memur  atı  Çin.),  diydaar  (yüz,  surat  Far.  dìdār), 
diyvana  (divane  Far.  dìvāne),  düyşömbü  (pazartesi  Far.  dÿ-şenbih),  dıyqan  (çiftçi  Far. 
dihqān
), qaybat (gıybet Ar. ġiybet), leylek (leylek Far. legleg), maşiyne (makina Rus. maşina 
< Frs.), maydan (meydan Ar. meydān), mayba (meyva Far. mìve), miyzam ~ mıyzam (düzen, 
kanun  Ar.  mìzān),  moyloo (bıyık  Far.  mÿy-leb), moysoput  (ak saçlı,  ihtiyar  Far.  safìd-muy), 
nayça  (küçük  ney  Far.  nāyçe),  nayza  (kargı,  mızrak  Far.  neyze),  rayqan  (kokulu  bir  bitki, 
reyhan Far. reyóān), seyde (secde Ar. secde), sıyqır (sihir Ar. siór), şaymerden (şahmerdan, 
yiğitlerin piri  Far. şāhì merdān),  şaytan  (şeytan Ar.  şeyùān),  şeytay  (Doğu Türkistan’da  bir 
Çin memuru Çin.), şeytan (bir unvan adı Çin.), zaytun (zeytin Ar. zeytÿn), zıynat (ziynet, süs, 
bezek Ar. zìynet), zeyrek (zeki, anlayışlı Far. zìrek). 
-yC  durumunda  nadiren  kullanılır:  ayt  (dini  bayram  Ar.  èıyd),  beyt  (beyit  Ar.  beyt), 
keyp (keyif Ar. keyf), qombayn (kombine tarım makinası Rus. qombayn < İng.), reyd (akın, 
baskın Rus. reyd < İng. raid), seyf (para kasası Rus. seyf < İng. safe). 
 
Y. 3. 1. 3. Sonda: 
Örnek: quday (Tanrı, Hüda Far. òudāy), bolotunay ~ bolotnay (beyaz kumaş, bez Rus. 
polotno
),  cadıgöy  (sihirbaz  Far.  cādÿ-ġuy),  dücürnay  (nöbetçi  Rus.  dejurnıy),  geniy  (deha 
Rus. geniy < Lat.), ruhiy (manevi Ar. rÿóì ), kecirnay (deri, kösele Rus. qojanıy), kedey (fakir; 
dilencilik  Far.  gedāì  ),  küñütay  (güzel,  yakışıklı  Moğ.  hunutay  =  güzel),  qay  (tamam  Far. 
òāh
), qaqay (domuz Moğ. ġahay), qal’tsiy (kalsiyum Rus. qal’tsiy < Lat.), qandaġay (ceylan 
derisi  Moğ.  handaġay),  qaptaġay  (yabani  deve  Moğ.  havtġay),  qomoqoy  (açgöz  Moğ. 
homhoy
), qoşoy (iki kat Moğ. homoy), iliy (kanun Çin.), ılabbay (emrediniz, buyurunuz Ar. 
lebbeyk
), ılay (bulanık; balçık Far. lāy), ılıy ~ iliy (kanun, nizam Çin.), malaqay (şapka Kal. – 
Moğ.  mahla,  malġay),  mompoziy  (bir  çeşit  akide  şekeri  Rus.  monpans’e  <  Frs.),  naabay 
(ekmek pişiren Far. nānvāy), nay (ney Far. ney), nampay (arkadaş, dost, yakın Far. hem-pāy), 
pay (ayak Far. pāy), palitsey (polis Rus. palitsey < Alm.), oroy ~ üröy ~ ıray (yüz Far. rÿy), 
üröy (ruh Ar. rÿó), sey ~ say (yeşillik; sebzeli ve etli bir çorba türü Dung. tsay), sölköbay (bir 
ruble  ve  elli  kapi  kıymetinde  olan  gümüş  para  Rus.  tselkovıy),  şeetay  ~  şeytay  (Doğu 
Türkistan’da bir Çin memuru Çin.), şorkeldey (bahtsız, mazlum Far. şor-kelle), teytay (hanım, 
hatun  Çin.  taytay;  Dung.  tete),  törötay  (sabırlı,  terbiyeli  Moğ.  töröhtay),  zıy  (yay  kirişi; 
bağırsak Far. zeh), azbaray (için, hürmetine Far. azberāy). 

 
209 
Kullanıldığı Durum: 
-Vy durumunda yaygın olarak kullanılır: vojatıy (rehber, önder Rus. vojatıy), sayasiy 
(siyasetle ilgili Ar. siyāsì ), cumuray (tamamen Ar. cumle), cusay (kokulu bir bitki türü Çin. 
tszyutsay
 = kokulu soğan), dotay (bir bölgenin sorumlusu Çin. dao = bölge, tay = muhterem), 
duhovoy  (üflemeli  aletlerden  oluşan  orkestra  Rus.  duhovoy),  dücürnay  (nöbetçi  Rus. 
dejurnıy
),  qomoqoy  (açgöz  Moğ.  homhoy),  qoşoy  (iki  kat  Moğ.  homoy),  alyuminiy 
(alüminyum Rus. alyuminiy < Lat.), iliy (kanun Çin.), üröy (ruh Ar. rÿó), ıray (halk, topluluk 
Ar.  reèāyā),  sabiy  (çok  küçük  çocuk,  sebi  Ar.  ãabì  ),  sazay  (uygun,  münasip,  yaraşır  Far. 
sezā
),  suroçnıy  (acele  Rus.  sroçnıy),  sıpay  (sıpahi,  asker  Far.  sipāhì  ),  şaqıy  (baş  ağrısı, 
bahtsızlık Far. şaqì ), zıy (yay kirişi; bağırsak Far. zeh). 
Vy durumunda kullanılır: uy (inek). 
-Cy durumunda kullanılmaz. 
 
Y. 3. 2. Özellikler:  
Y. 3. 2. 1. Başta: 
Arapça  ve  Farsça’dan  Kırgız  Türkçesine  girmiş  olan  alıntı  sözcüklerde  ön  ses  “y-” 
nadiren korunur: yaġni (yani Ar. yaènì ), yahna (soğutulmuş Far. yeòne). 
Rusça’da “й = y; e = ye; ë = yö, yo; þ = yu; ÿ = ya” şeklinde dört ayrı harfle gösterilen 
“y” sesinden dolayı Rusça yoluyla Kırgız Türkçesine girmiş olan alıntı sözcüklerde de ön ses 
“y-”  genellikle  korunmuştur:  yaqor  (denizcilikte  çapa,  demir  Rus.  yaqor),  yanvar  (ocak  ayı 
Rus. yanvar), yurist (hukukçu Rus. yurist), yod (iyot Rus. yod). 
Alıntı sözcüklerde sözcük başında bulunan “y-” ünsüzü “c-” sesine değişmiştir: caasın 
(Yasin  suresi  Ar.  yāsin),  car  (dost  Far.  yār),  cagene  ~  caġana  (yalnız,  tek,  yegâne  Far. 
yegāne), caġni (yani Ar. yaènì), caġına (gündüz vakti misafire verilen yemek Far. yaònì ), cad 
(zihin, yâd Far. yād), cacuc-macuc (Yecüc Mecüc Ar. yācÿc ü mācÿc), caqut ~ cahut (yakut 
Ar.  yāqÿt),  cambı  (kaynaştırılmış,  birleştirilmiş  değerli  gümüş  Çin.  yuan  =  birleştirilmiş 
gümüş, bao = değerli), caran (yaren, dost Far. yārān), carmañke (fuar Rus. yarmarqa < Pol.), 
cezit  (Yezit  Ar.  yezìd),  cekendos  (oturmak  için  serilen  küçük,  dar  sergi  Far.  yek-andāz), 
ceksen  (benzeyiş,  tek  oluş,  yeksan  Far.  yeksān),  cekşembi  (  Pazar  Far.  yek-şenbih),  cemin 
(Yemen Ar. yemen), cetim (yetim Ar. yetìm), cosun (nizam, kaide Moğ. yosi). 
 
Y. 3. 2. 2. Ortada:  
Arapça  ve  Farsça’dan  Kırgız  Türkçesine  girmiş  olan  alıntı  sözcüklerde  iç  ses  “-y-” 
korunur: ayban (hayvan Ar. óayvān), ayna (ayna Far. āyìne), ayt (dini bayram Ar. èıyd), bayit 

 
210 
~  beyt  (beyit  Ar.  beyt),  bidiya  (fidye  Ar.  fidye),  caarapiya  ~  cuġrapiya  (coğrafya  Ar. 
cuġrāfiya),  carıya  (cariye  Ar. cāriye),  dürüyö (bir  çeşit  ipekli  kumaş  Far.  dÿ-rÿyì  ), keyip  ~ 
keyp  (keyif  Ar.  keyf),  kinaya  (kinâye  Ar.  kināye),  qaybat  (gıybet  Ar.  ġiybet),  qayır  (hayır, 
yardım Ar. òayr), qayri (gayrı, başka Ar. ġayr), qaysar (kayser Ar. qayãar), qıyla (birçok Far. 
òaylì  ),  qıyamat  (kıyamet  Ar.  qiyāmet),  ziyada  (çok,  bol  Ar.  ziyāde),  maydan  (meydan  Ar. 
meydān), meyil (meyil; iştah; istek Ar. meyl), anbiya (enbiya Ar. enbiyā), nasiya ~ nasıya ~ 
asıya (veresiye Ar. nesiye), nıyaz (sadaka; fazilet, erdem, niyaz Ar. niyāz), nayça (küçük ney 
Far. nāyçe), piyala (piyale Far. piyāle), paysa (50 grama yakın bir ağırlık ölçüsü Far. payse), 
apiyim  (afyon  Ar.  āfyÿn),  sayran (seyran,  gezinti  Ar.  seyrān),  saya  (gölge Far.  sāye), sayaq 
(yalnız dolaşan Ar. seyyāó), sayaqat (seyahat Ar. siyāóat), sayasat (siyaset Ar. siyāset), sıya 
(siyah; mürekkep Far. siyāh), sıyapat (ziyafet Ar. żiyāfet), taziya ~ taciya (taziye Ar. taèziye), 
zıyan (ziyan, zarar Far. ziyān), zıyapat (ziyafet Ar. øiyāfet), zıyarat (ziyaret Ar. ziyāret), oluya 
(evliya Ar. evliyā), ılayıq (layık, uygun Ar. lāyiq). 
Rusça’da “й = y; e = ye; ë = yö, yo; þ = yu; ÿ = ya”şeklinde dört ayrı harfle gösterilen 
“y” sesinden dolayı Rusça yoluyla Kırgız Türkçesine girmiş olan alıntı sözcüklerde de iç ses 
“-y-”  genellikle  korunmuştur:  aysberg  (aysberg  Rus.  aysberg  <  Hol.),  oyöz  (kaza,  ilçe  Rus. 
uyezd),  baqteriya  (bakteri  Rus.  baqteriya  <  Yun.),  baletmeyster  (balet  rejisörü  Rus. 
baletmeyster  <  Alm.),  bıtiye  (yaratılış  Rus.  bıtiye),  byudcet  (bütçe  Rus.  byudcet  <  Frs. 
budget
),  byuro  (büro  Rus.  byuro  <  Frs.  bureau),  byust  (büst  Rus.  byust  <  Frs.  buste), 
demoqratiya  (demokrasi  Rus.  demoqratiya  <  Yun.),  ideologiya  (ideoloji  Rus.  ideologiya  < 
Yun.), familiya (soyad Rus. familiya < Lat.), flyaġ (matara Rus. flyaġa), gimnaziya (lise Rus. 
gimnaziya < Yun.), ġalereya (galeri Rus. ġalereya < İtl.), eksqursiya (gezi Rus. eksqursiya < 
Lat.),  qaniyek  (konyak  Rus.  qon’yaq),  qombayn  (kombine  tarım  makinası  Rus.  qombayn  < 
İng.), qontrolyör (kontrol eden Rus. qontrolyör < İng.), aqtyör (aktör Rus. aqtyör < Frs.), lyuq 
(döşeme kapısı, gemideki top için açılan delik, lombar Rus. lyuq < Hol.), lyustra (avize Rus. 
lyustra < Frs.), mayor (subay Rus. mayor < Lat.), montyör (monte eden Rus. montyör < Frs.), 
naryad  (görev;  nöbet,  sıra  Rus.  naryad),  payeme  (manzum,  şiir  Rus.  poyema),  paraşyut 
(paraşüt  Rus.  paraşyut  <  Frs.),  plyus  (artı  Rus.  plyus  <  Lat.),  poyuz  (tren  Rus.  poyezd), 
putyovqa (dinlenme evi; yol listesi Rus. putyovqa), rayon (semt, bölge Rus. rayon), ryuqzaq 
(arka  çantası  Rus.  ryuqzaq  <  Alm.),  samolyot  (uçak  Rus.  samolyot),  sentyabr’  (eylül  Rus. 
sentyabr’ < Lat.), slyot (kongre Rus. slyot), subyekt (özne Rus. subyekt < Frs. subject). 
Diğer dillerden Kırgız Türkçesine girmiş olan alıntı sözcüklerde iç ses “-y-” korunur: 
oyen (büyük, kahraman Moğ. noyön), buyla (devenin burnuna takılan ip Moğ. buyl), cuyqur 
(kurnaz, iki yüzlü Moğ. zuyġar), qıyaq (kurşun geçirmez elbise Moğ. huyaġ), loya ~ loye (bir 

 
211 
bölüğün  komutanı  Dung.  lo  =  büyük,  yaşlı  +  yö,  yöyö  =  büyük  baba,  büyük  lider),  teytay 
(hanım, hatun Çin. taytay; Dung. tete). 
 
Bazı alıntı sözcüklerde iç seste “-y- > -l-” değişimi görülür: dalim (su verilmeyen ekin 
Far. deym). 
 
Bazı alıntı sözcüklerde iç sesteki “-y-” düşmüştür: barışna (bey kızı; yetişkin kız Rus. 
barışnya),  bödüröt  (üstlenmek,  taahhüt  etmek  Rus.  podryad),  gir  (terazi  taşı;  gülle  Rus. 
girya), gülamya (gezinti Rus. ġulyanie), ġanim (ganimetler Ar. ġanāyem), qaşek (kapı pervazı 
Rus.  qosyaq),  qontaacı  (bey  oğlu,  şehzade  Moğ.  huntayc),  qasiyet  (özellik  Ar.  óayåiyyet), 
üpükö (buzağı derisinden bot Rus. opoyqa), pacalista (lütfen Rus. pojaluysta), ıraat (riayet Ar. 
rièāyet
), şvits ~ şibis (İsviçre cinsi inek Rus. şveyts). 
Alıntı sözcüklerde ikiz ünsüz “-yy-” nin tekleştiği görülür: camıyat ~ camiyat (cemiyet 
Ar.  cemèiyyet),  adabiyat  (edebiyat  Ar.  edebiyyāt),  qasiyet  (özellik  Ar.  óayåiyyet),  huriyat 
(hürriyet Ar. óurriyyet), macburiyat (mecburiyet Ar. mecbÿriyyet), madaniyat (medeniyet Ar. 
medeniyyet),  osuyat  (vasiyet  Ar.  vaãiyyet).  Bazı  alıntı  sözcüklerde  ise  ikiz  ünsüz  “-yy-”nin 
tamamen düştüğü görülür: curaat (nesil, zürriyet Ar. õurriyyet). 
Bazı alıntı sözcüklerde iç seste bulunan “–y-” ünsüzünün konuşma dilinde göçüşmeye 
uğradığı  görülür:  dayra  <  darıya  (derya,  deniz  Far.  deryā),  düynö  ~  dünüyö  (dünya  Ar. 
dunyā). 
Alıntı sözcüklerde –yC durumunda iki ünsüz arasında ünlü türemesi görülür: bayit ~ 
beyt  (beyit  Ar.  beyt),  diniqayır  (başka  dinden  olan  Ar.  dìn-ġayr),  qayır  (hayır,  yardım  Ar. 
òayr). 
Bazı alıntı sözcüklerde iç seste “-y-” türemesi görülür: bayna (var Kalm. baani = var), 
pıyba  (bira  Rus.  pivo),  tacrıyba  (tecrübe  Ar.  tecribe),  ıymam  (imam  Ar.  imām),  zayımke 
(küçük  çiftlik  Rus.  zaimqa),  zayımpomoş  (karşılıklı  yardım  Rus.  vzaimopomoşç’  ),  teytay 
(hanım, hatun Çin. taytay; Dung. tete). 
Alıntı  kelimelerde  iç  seste  bulunan  “-ì-  ”  ünlüsünün  yerine  “-y-”  ünsüzü  türer: 
buşayman  ~  buşman  (pişman  Far.  peşìman),  aqıyqat  (hakikat  Ar.  óaqìqat),  qasiyde  (kaside 
Ar.  qaãìde),  oyron  (viran  Far.  vìrān),  taşbıyqat  (öğüt,  tesbihat  Ar.  teblìġāt),  tabiyġat  (tabiat 
Ar. ùabìèat), tariyqa (yol Ar. ùarìqa), zeyrek (zeki, anlayışlı Far. zìrek). 
Arapça alıntı sözcüklerde iç seste yer alan “-ع-” ve “-ء-” (è ve ’) etkisiyle “-y-” sesi 
türemiştir:  cebireyil  (Cebrail  Ar.  cebrā’ìl),  tabiyat  (tabiat  Ar.  ùabìèat),  dayım  ~  dayıma 
(daima Ar. dā’imā), şarıyat (şeriat Ar. şerìèat), peyil (fiil Ar. fièl), rayis (reis Ar. re’ìs), oquya 
(vakıa, olay Ar. vāqıèa), qalayıq (kadın köle, cariye Ar. òalā’iq). 
 

 
212 
Y. 3. 2. 3. Sonda:  
Arapça  ve  Farsça’dan  Kırgız  Türkçesine  girmiş  olan  alıntı  sözcüklerde  son  ses  “-y” 
korunur: quday (Tanrı, Hüda Far. òudāy), cadıgöy (sihirbaz Far. cādÿ-ġuy), cay (yer Far. cāy), 
cüy (küçük arık, çay Far. cÿ, cÿy), ılay (bulanık; balçık Far. lāy), naabay (ekmek pişiren Far. 
nānvāy), nay (ney Far. ney), nampay (arkadaş, dost, yakın Far. hempāy), pay (ayak Far. pāy), 
oroy  ~  üröy  ~  ıray  (yüz  Far.  rÿy),  saray  (saray,  ev  Far.  serāy),  sarpay  (erkek  kaftanı  Far. 
serpāy), surnay (zurna, flüt Far. surnāy), azbaray (için, hürmetine Far. azberāy). 
Rusça yoluyla Kırgız Türkçesine girmiş olan alıntı sözcüklerde son ses “-y” korunur: 
vojatıy  (rehber,  önder  Rus.  vojatıy),  çasaboy  ~  çasoboy  (nöbetçi  Rus.  çasovoy),  çornoboy 
(karalama,  müsvedde  Rus.  çernovoy),  çıstırnay  (yünden  tokunan  kumaş  Rus.  şerstyanoy), 
çıçtay  ~  çıştay  (temiz  Rus.  çistıy),  duhovoy  (üflemeli  aletlerden  oluşan  orkestra  Rus. 
duhovoy),  dücürnay  (nöbetçi  Rus.  dejurnıy),  geniy  (deha  Rus.  geniy  <  Lat.),  kecirnay  (deri, 
kösele  Rus.  qojanıy),  qal’tsiy  (kalsiyum  Rus.  qal’tsiy  <  Lat.),  alyuminiy  (alüminyum  Rus. 
alyuminiy  <  Lat.),  palitsey  (polis  Rus.  palitsey  <  Alm.),  sölköbay  (bir  ruble  ve  elli  kapi 
kıymetinde olan gümüş para Rus. tselkovıy), suroçnıy (acele Rus. sroçnıy), volostnoy (nahiye 
Rus. volostnoy), zaboy (maden kuyusu Rus. zaboy). 
Diğer dillerden Kırgız Türkçesine girmiş olan alıntı sözcüklerde son ses “-y” korunur: 
cusay  (kokulu  bir  bitki  türü  Çin.  tszyutsay  =  kokulu  soğan),  ecigey  (bir  çeşit  peynir  Moğ. 
eezgey),  çoqoy  (çarık,  tek  parçalı  deri  ayakkabı  Çin.  şohay),  dotay  (bir  bölgenin  sorumlusu 
Çin. dao = bölge + tay = muhterem), küñütay (güzel, yakışıklı Moğ. hunutay = güzel), qaqay 
(domuz Moğ. ġahay), qandaġay (ceylan derisi Moğ. handaġay), qaptaġay (yabani deve Moğ. 
havtġay), qomoqoy (açgöz Moğ. homhoy), qoşoy (iki kat Moğ. homoy), malaqay (şapka Kal. 
– Moğ. mahla, malġay), sey ~ say (yeşillik; sebzeli ve etli bir çorba türü Dung. tsay), teytay 
(hanım, hatun Çin. taytay; Dung. tete), törötay (sabırlı, terbiyeli Moğ. töröhtay). 
 
Alıntı  sözcüklerde  son  seste  “-y”  ünsüzü  türer:  bolotunay  ~  bolotnay  (beyaz  kumaş, 
bez Rus. polotno), şey-şembi (salı Far. se-şenbih), şorkeldey (bahtsız, mazlum Far. şor-kelle), 
taalay (talih, kısmet Ar. ùāliè). 
 
Alıntı  kelimelerde  sonda  bulunan  “-ì,  -ÿ”  ünlüsünün  etkisiyle  “-y”  ünsüzü  türer: 
sayasiy (siyasi Ar. siyasì ), adabiy (edebi Ar. edebì ), ruhiy (manevi Ar. rÿóì ), kedey (fakir; 
dilencilik Far. gedāì ), sabiy (çok küçük çocuk, sebi Ar. ãabì ). Birleşik sözcükleri oluşturan 
kelimelerin son sesinde de bu değişim görülür: bayquş (aklını kaybeden, iyi olmayan Far. bì-
òÿş
), düyşömbü (pazartesi Far. dÿ-şenbih), şaqıy (baş ağrısı, bahtsızlık Far. şaqì ). 
Bazı  alıntı  sözcüklerde  son  sesteki  “-y”  ünsüzünün  düştüğü  görülür:  ıroo  (tunç  Far. 
rÿy), oro-mol (başörtüsü Far. rÿy-māl). 

 
213 
Z - z (З-з) 
 
Z. 1. Tanım:  
 
Ses değeri Türkiye Türkçesi ile aynı olan bu ünsüz; ton bakımından tonlu, çıkış yeri 
bakımından diş-diş eti, çıkış şekli bakımından sızıcı bir ünsüzdür. Hava yolu bakımından da 
ağız  ünsüzüdür.  Bu  ünsüz,  asıl  sızıcı  kabul  edilen  iki  sesten  (“s,  z”)  biridir.  Oluşurken 
dudaklar açıktır; dil ucu üst sıra kesici diş etlerine değer ve bir aralık meydana getirir. Soluk, 
söz  konusu  değmeyle  meydana  gelen  engeli  sürtünerek  aşar.  “s”  ünsüzünden  farklı  olarak 
oluşum esnasında ses telleri titreşir ve “s” ünsüzünün titremeli şekli olarak kabul edilir.
189