Taramadan dərləmə sözlər

yanmaq

qayıtmaq. sınka1 girüb gerrü yanmaz3 sına(qəbrə)1 girən geri qayıtmaz3
yanmaq	şikayət edmək
yanraq	yanaraq, ötə yana, o yanlıq, öbür yana.
yansı	yansıma, təqlid
yansılamaq	qarşı durmaq, uxalifət edmək
yansıma	yanaşdırma, bənzətmə, möhməl.
yanşaq	(< yanıtmaq: danışmaq, cavablamaq). çox sözlü, boşboğaz, gəvəzə.
yap yap	yavaş yavaş, usul usul, səssizcə, uzun uzaq
yapa	qapalı, bağlı, bağlı, durqun. işləri yapa qoymaq.
yapa yapa	ləpə ləpə qaravaşa don geydirsən qadın olmaz, yapa yapa qarlar yağsa yaza qalmazdədə qurqud
yapalağ	bayquş, üğüdür, üği, küfətarama, kafir qırlağucıtarama.
yapca	yavaş, yavaşca.
yapca yapca	yavaş yavaş, yasda yasda, azın azın, arqın arqın. yapca yapca yığıb birdın birə itirən dünya.
yapcı	düzəldən, inşaatcı
yapı	qılıq, şəkil, biçim qurd yapusunda görünən tülkülərdə var.
yapığlı	yapışıqlı, bir birinə girmiş, sıx yapığlı göycə çimən güzə qalmazdədə qurqud
yapıkmaq	yapılmaq
yapıldaq	çıplaq, lüt
yapılmaq	keçələşmək, qarışmaq, yapışmaq.
yapılmaq	qurulmaq, urulmaq, tikilmək
yapılmaq	qurulmaq urulmaq, tikilmək
yapındırmaq	öyrətmək, alışdırmaq, hazırlamaq, büründürmək.
yapındırmaq	əldə etdirmək, qapmaq siz bu işləri yapındırın. işləri yapındırıp gəldik. yaxcı qapıda tökülmüyüb ki qaçıb yapındırasan. yazı birinə yapındırır birinə qapındırır.
yapınmaq	hazırlaşmaq, özü üçün qurmaq. ev yapınmaq
yapışqan	sırnaşıq, qovuşqan, ulaşqan
yapışmaq	bulaşmaq, yaklaşmaq, yamaşmaq.
yaprı	yapıq, sarxıq, sallaq, düşük
yapuq	baş örtüyü
yapuq	yatuq, oturulacaq yer, qoyulmaq üçün qurulan yer. yataq yeri
yapuq	çuxal, belləmə, yancıq, yatuq, heyvanın belində otracaq yer, yəhərin çoxurluğu
yapyalıncaq	çırılçıplaq
yapyassı	yamyassı
yar	yarı, qismət, buyruq. sən verməzsəndə tanrıdan yardı bizə.
yar	açıq, suyun açtığı oyduğu yer, yarılmış. uçurum, yırtıq, dərə dəvəyə minib yara pusma. bu çayın qırağı kəndlan yarlardır. yar yıkılırsa tozar.
yar	icazə
yar qara	yarçu.
yar yıxmaq	birinin üstünə uçurum endirmək. birini uçurum altına qoymaq.
yara uçmaq	yarada uçmaq, uçuruma düşmək; yuvarlanmaq. dərəyə düşmək.
yaradılış	gövdə, vicud yaradılışı düz kişi: uyğun gövdəli kimsə.
yaraq	silah, saz, dərman, vəsilə qarabaşa yarağ eylə. birinin yağın dağıdmaq: hər .eyin əlindən almaq. döyüşə yaraqlanmaq zamanı çatdı. durub etdi yaruqluq yol yarağın. işizin yarağın görün qafil olmaq, yaraqsızlanmaqdı. qonğlığın yarağın görmək gərək. toy üçün yarağ görmüsüzmü. yarağa yapışmaq: silahlanmaq. yaraqlı oldur kim, duyur elinin səsin. yarar yarğı olmamaq: ehtiyac qədər yol ərinə gərəkdir, yol yarağı. yaraqlı oldur kim, duyur elinin səsin.
yaraq	yaranmış, pişgin yaranmış, yarak, ılqar edərək; sıkıştırarak pişmiş qaracıyər at
yaraq	(etmək, edinmək, eyləmək, görmək, düzmək, tutmaq, qılmaq, yimək)= düzənləmək, hazırlanmaq. ansızın tutar ölüm, verməz yaraq(fürsət). baxtın yarağın qılıb, baxtıva bax. bütünlü bəylərə saldı ulağı, ayıtdı cəng üçün qılın yarağı. çevrəndə duraqınacan yaraq yiqil. durdular düzdülər yarak. ey könül gəl olmaqıl haqdan ıraq, təndə(donda) canım var ikən eylə yaraq. hidyələr yaraklayıb. istəyinə yaramış, olduğundan yaraqlanmış iş üçün araclar yaraqlansın, yaraqlar geyinsin. kimisi düğünə, kimisi ölümə yaraqlanır. qurun qurdular, yaraq düzdülər, düğün çaldılar. ölkəni yaraklayın irəlilətmək üçün. ömür yoldu, yaraqlanıp oyolu gözləmək gərək. tamaha yaraqlanmış, eldən yarıqlanmış türk demədən qılan yaraq, yalandı yalaqdı, qurduğun yaraq. yarağın görməyən axmaxdır erkən, qışı göy(bitgi) üzrə qışlamaz bilirkən. yarağın görüb, işizi yapın. yarağın qılan, otraqın qılar. yarağınızda olun. yarak edip durdu gedə, inanmadan çatanmasan oğul hələ. yarak qurşanmaq: silahlanmaq. silah taxınmaq. yazın uçmaq, qışın tamu bilirsənmi yarağın gör. yol igən(çox) ıraq, erkəndən yaraq.
yaraq	yaraklanacaq, müstarah.
yaraq	yak, hazır
yaraq	fürsət, imkan.
yaraq	idmanlı at, yaraqlı at, yorqa
yaraq görmək	işini görmək, hazırlanmaq.
yaraq olmaq	hazırlıq yapmaq. yarak oldu kefə başladılar, qəm qussənin quşun daşladılar
yaraq yasaq	cəng araçları yaraq yasaq taxınmaq: müsəlləh olmaq.
yaraqçı	silahçı, silah düzəldən.
yaraqlamaq	amadə edmək, sazlamaq. düzmək. sıçan otu ilə qarnıvı yaraklanıb sağlıq gözətmə.
yaraqlanmaq	hazırlanmaq.	gecəylə yatmaq üçün yaraklandı
yaraqlanmaq	hazrlanmaq, yollanmaq, qollanmaq. kişilər iş öndün(işi başlamadan öncə) yaraklanır. yaklı(hazır) gəlim, yoxsa yaraksız. heç bir şey yaraklanmadan nə gəlmisən. kişi oldur ki sorağa(suala) cavaba yaraqlı ola. qonaqlara dürlü dürlü yemək yarakladılar. tamu yaraklanmış, yanılmış inamsızlar üçün. evlənməyə yaklı. öğlə yeməyi üçün bazara gedip yaraklandım. axirətüvə nə yarakladın. od suya söylədi: mən səni qızdırıb, qurudmaq üçün yaraklanmışam. dedi xoca yaraklanın gedəlim, buyur nə qulluğun varsa edəlim. gözün açuk ikən yaraklan özün, ki sində qarınca yeyirsə gözün. uçmaq yaratılıp, yaraqlanmışdır tanrı sevənlər üçün. idmana yaraklı kişi: hazırlanmış. mədrəsədə dərslərə yaklanmaq. gecə yatmaq üçün yaraklanmaq. yarak oldu kefə başladılar, qəm qussənin quşun daşladılar.
yaraqlanmaq	hazırlanmaq
yaraqlanmaq	ayaqlanmaq, hazırlanmaq
yaraqlanmış	dərilmiş
yaraqlı	hazır.
yaraqlı	yasaklı, düzənli, intizamlı, hazır, amadə
yaraqlı	evlənməyə yaklı.
yaraqlı	- yaraqlı yarağın görmək: hazırlık yapmaq. hər kəs öz işini görüp yerinə gətirmək. aşçılar sağırlar yaraklı yarağın gördülər.
yaraqlı yasaklı	düzənli, intizamlı
yaramadı	açılmadı, olmadı, olunmadı qaranlıq yaramaz ağı qaradan seçməyə.
yaramaq	mümkün olmaq, imkan əl vermək çü tan yeri başladı ağara, yaradı seçilməyə ağdan qara. igid ola çün aşqilə qarar, onu tutmaq necə yarar(mümkün olar). yaramaz ki bu söz evdə ola; danışılıla. yarar hər nə gərksə ona etmək. kimə dovşan, kiməsə qurd yarır.
yaramaq	uyqun düşmək yaramaq, əlverişli olmaq, yaraşmaq, izinli olmaq, cayiz olmaq. yetmək, çatmaq, çatışmaq, ilişmək, üz gəlmək. uğur olmaq.
yaramaq	haq qazanmaq
yaramaz	yaramsıktaraa, hiləkar, fasit, azğun. arbaş16 vurdu məni qanlı yaramaz, yaram çoxdur, deyil yaram az. ər kişiyə oğrulukdan yaramaz iş olmaz. xatın kişilərin yaramazı yaramazdı, eyüsü eyüdü. yaramaz deyib, yaramaz eşitmə. düşəli ayruqa(hicrana) halım oluptur yaramaz. yaramaz yoldaşdan yalınğızlıq yeğdir.
yaramaz	sonucsuz, olamaz, imkansız, boş, faydasız, pis, uyqunsuz. lazımsız. nəticə verməz, gərəkməz, lazımsız. yaramaz qayğılar öldürər məni bir gün. dərviş dediyin, qapısına vardın yaramaz olamaz. yaramaz işi sən sınadın, gərəyindi qınadınsa qınadın. gərək kimsə sınarını qınaya, yaramaz işdə çün bir kəz sınıya. yaramazdan sakın sən yaramazdan sakın. yaramaz işlərdən yığılın, yığnalın, doğru yol siz üçündü. yaramaz işlərdən arının(təmizlənin). yaramaz qılıqlı(xuylu), can xəstəsidir. yaramazdan arındız, tanrıza yoxunlaşdız. gövdəzi yaramaz nəsnədən uzaq, yararlı nəsnəyə ənsə etməlisiz. gövdəzi yaramaz səmirtən nəsnədən uzaq etməlisiz. dilivi yaramaz kələcidə sakla(qoru). yarandın yaradışdan sən, yaramaza olma yoldaş, yaratdınsa bir yavuz, çəkməlisən yavuzdan, yavuz ! iyidən iyi ad çıkır, yaramazdan yaranmaz çıkır.
yaramaz dua	bəddua.
yaramaz göz	dəyən, toxunan göz
yaramaz könüllü	kötü ürəkli.
yaramaz sancı	bətər ağrı
yaramaz sanıcı	pisə yoran, su'i zənnili.
yaramaz sanmaq	yaramaz sanu, kötü duyğular bəsləmək. bu girdaba kişi neçün can ata, sana yaramaz sanmaz oğul, ata.
yaramaz söz	yava saçma sapan söz, həzyan.
yaramazlar	pisliklər, kötülüklər
yaramazlıq	yaramazlıq gizli oda bənzər ki, gözləmədən yakar
yaramazraq	daha kötü, bətər.
yaramsık	hiləkar, əbləh. bön, enik(enük)
yarandırmaq	öyrətmək, anırlamaq, hazırlamaq(atı yarışa incəltmək, anırmaq, atı gəzdirib tavın almaq) aclıqla yarandırmış olsaydı atın: atı gəzdirib tavın almaq deməkdir.
yaranmaq	rejimlə, idmanla qarnı qasığı çəkip beli incəlmək.
yaranmış	pişgin, yarak, yaranmış, yarak at
yaranmış	(< yar). yaraqlanmış, hazır, yaraq(hazır); idmanlı at.
yarar	güvənli, yaran, yarayan. faydalı yarar kişilərlə yola çıxmaq gərək yara adamız vardisə göndərin.
yarar	olabilir, mümkün, möhtəməl yarar gəlim gəlmiyim. yarar işləyib qazanasan batırasan. yarar yarasın ya batsın. yarar qaldım öldüm.
yarar	yararlı, batur, yetkili, yetikli. yarar adamla qoyub qalanı bərkidib qoruyub. ölkəni qoruyan alp yararlar gərək.
yararlı	ehtimallı
yarasa gözlü	gecə görüb günüz görməyən.
yaraşdırmaq	yakışdırmaq gözüm yaraşığı; yakışı
yaraşıq	süs, gözəllik, bəzək, çəm, uyğun atalar sözü söz yaraşığı. göy göz güclü olur, qara göz yaraşıklı istərsən tavrını sana yaraşık, gününə görə gey kürkünü aşıq.
yaraşıqdı	yaxcıdı
yaraşıqsız	yakışıksız, biçimsiz.
yaraştırmaq	yakışdırmaq, uydurmaq, dərmək, tərtipləmək, uğarlamaq, uğralamaq, düzənləmək. hazırlamaq toy tutub, düyün yaraşdırdılar. qulluq yaraşdırmaq. sizin işlərizi yaraşdırıb yerinə qoyarıq. sözlər yaraşdırıb qoşmalar söylər.