Tayanch kompetensiya elementlari

Uyga vazifa : mavzuni o‘rganish


Sana:08.10.2021
4-Mavzu: Ustoz otangdek ulug’i (1- oktabr – O‘qituvchilar va murabbiylar kuni munosabati bilan).
Kun shiori:
Haq yo‘lida kim senga bir harf o‘qitmish ranj ila.
Aylamak bo‘lmas ado oning haqin yuz tanj ila.
Alisher Navoiy
Maqsad: O‘quvchilarda vatanparvarlikni singdirish, ustozlarga bo‘lgan chuqur hurmatni ular ongiga singdirish.
Natija: O‘quvchilarning erkin fikrlashi, tassurotlari va olgan xulosasi.
Ijtimoiy faol fuqarolik kompetensiyasi — jamiyatda bo‘layotgan voqea, hodisa va jarayonlarga daxldorlikni his etish va ularda faol ishtirok etish, o‘zining fuqarolik burch va huquqlarini bilish, unga rioya qilish, mehnat va fuqarolik munosabatlarida muomala va huquqiy madaniyatga ega bo‘lish layoqatlarini shakllantirish.
Milliy va umummadaniy kompetensiya — vatanga sadoqatli, insonlarga mehr- oqibatli hamda umuminsoniy va milliy qadriyatlarga e‘tiqodli bo‘lish, badiiy va san‘at asarlarini tushunish, orasta kiyinish, madaniy qoidalarga va sog’lom turmush tarziga amal qilish layoqatlarini shakllantirish.
Foydalanadigan ko‘rgazmali qurollar: shiorlar, plakatlar, devoriy gazetalar, slaydlar, tarqatma materiallar.
Doskada: ―Har bir inson ham, u kelajakda qaysi kasbda ishlamasin, ilk bor maktabga qadam qo‘ygan damlarini, qo‘liga birinchi bor qalam tutqazgan muallimini faxr bilan eslab yuradi‖
Abdulla Oripov O‘qituvchi:
Bir umr sizga ta‘zimdamiz, aziz ustozlar!
Doim e‘zozdasiz, qalbi daryolar, Ziyo tarqatasiz, har on, har soniyada, Hech charchamang, aziz muallimlar!
Respublikamizda ta‘lim-tarbiya sifatini oshirishda juda ko‘plab ta‘lim fidoyilari jonbozlik qilib kelmoqda. Bizning maqsadimiz esa mana shunday fidoyilarni keng ommaga tanishtirish ularning ishlarini yoshlarimizga ibrat qilib ko‘rsatish.
„Har kuni, har soatda fidoiy bo‘lish, o‘zini tomchi va tomchi, zarrama-zarra buyuk maqsadlar sari charchamay, toliqmay tinimsiz safarbar etib borish, bu fazilatni doimiy, kundalik faoliyat mezoniga aylantirish-haqiqiy qahramonlik aslida mana shu O‘qituvchilik kasbi ana shunday haqiqiy qahramonlikni taqazo etadi. Biz sizni Respublikamizda faoliyat olib borayotgan o‘z fanining qahramonlari bilan tanishtiramiz.
Biz yurtimizda yangi avlod, yangi tafakkur sohiblarini tarbiyalashdek mas`uliyatli vazifani ado etishda birinchi galda ana shu mashaqqatli kasb egalariga suyanamiz va tayanamiz, ertaga o‘rnimizga keladigan yoshlarning ma`naviy dunyosini shakllantirishda ularning xizmati naqadar beqiyos ekanini o‘zimizga yaxshi tasavvur qilamiz.
Bu yorug` olamda har bir odam o‘zining mehribon ota-onasiga, ustoz va muallimlarga nisbatan hamisha minnatdorlik tuyg`usi bilan yashaydi. Inson o‘z umri davomida qanday yutuq va natijalarga erishmasin, qayerda, qanday lavozimda
ishlamasin, maktab dargohida olgan ta`lim-tarbiyasi uning yetuk shaxs va malakali mutaxassis bo‘lib shakllanishida ulkan ahamiyatga ega ekani shubhasiz.
Shu nuqtai nazardan qaraganda, ma`rifatparvar bobolarimizning fikrini davom ettirib, agarki dunyo imoratlari ichida eng ulug`i maktab bo‘lsa, kasblarning ichida eng sharaflisi o‘qituvchilik va murabbiylikdir, desak, o‘ylaymanki, ayni haqiqatni aytgan bo‘lamiz.
Biz yurtimizda 1 oktabr sanasini O‘qituvchilar va murabbiylar kuni sifatida umumxalq bayrami deb e`lon qilganimizning chuqur ma`nosi bor, albatta.
(Yuksak ma‘naviyat – yengilmas kuch)
Ta‘lim tizimiga o‘zlarining beqiyos xizmatlarini qo‘shgan, maktabni ulug` dargoh
deb, hisoblagan jadid bobolarimiz haqida qisqacha to‘xtalib o‘tish bizning muqaddas burchimiz. Har doim o‘qituvchilik kasbimizda ularning ruhlari bizga madadkor bo‘lsin.
Mahmudxo‘ja Behbudiy –
Turkistonda jadidchilik harakati rahbarlaridan biri, yozuvchi, jurnalist va jamoat arbobi. 1874 yil 10 martda Samarqandning
Baxshitepa qishlog`ida tug`ilgan. 1919 yil Qarshi shahrida Buxoro amiri tomonidan o‘ldirilgan.
Behbudiy Samarqandda birinchilardan bo‘lib 1904 yil usuli jadid maktabini tashkil qildi va shu maktab uchun ―Muntaxabi jug`rofiyai umumiy‖ (―Qisqacha umumiy geografiya‖), ―Kitob ul-atvol‖ (―Bolalar uchun kitob‖), ―Muxtasari tarixi islom‖ (―Islomning qisqacha
tarixi‖), ―Amaliyoti islom‖ va boshqa darsliklar, shuningdek maktab va ta‘lim-tarbiya to‘g`risida bir necha maqolalar yozdi. Samarqanddagi xususiy nashriyotida darsliklardan tashqari ―Turkiston, Buxoro va Xiva xaritasi‖ni bosib chiqardi.Gazeta
va jurnallar nashr etdi. 1911 yil yozilgan ―Padarkush‖ p‘esasida u barchani ilm-
ma‘rifatli bo‘lishga chaqirish, ilmsizlik balosini daf qilish g`oyasini ilgari surdi. Abdurashidxonov Munavvarqori - siyosat va
ma‘rifat arbobi.
Turkistonda jadidchilik haralkati namoyandalaridan biri, pedagog. ―Sho‘roi Islom‖ tashkiloti (1917-18) ideologi va rahbari.1878 yil Toshkent shahrida tug`ilgan.
1929 yil nohaq millatchilikda ayblanib qamoqqa
olindi va 1931 yilda otib tashlandi. Toshkentdagi Yunusxon madrasasida ta‘lim olgan.1903 yildan jadid maktablari ochib, dars bergan.
Shunday maktablar uchun tovush usulida yozgan ―Adibi avval‖ (―Birinchi adib‖, 1907) alifbe kitobi, ―Adibi soniy‖ (―Ikkinchi adib‖1907) o‘qish kitoblari bir necha bor nashr qilingan.
1908 yil uning ―Sabzazor‖ (to‘plam), ―Yer yuzi‖ (geografiyadan), ―Tajvid‖ (Qur‘onni o‘qish usulini o‘rgatgan) kitoblari ham bosilib, yangi usuldagi maktablarda darslik sifatida qo‘llangan. 1906-1917 yillarda jadid gazetalarida muharrirlik qilgan.
Abdulla Avloniy (1878-1934), shoir, dramatrug, davlat va jamoat arbobi. Mehnat Qahramoni (1925), professor (1930). Eski maktab va madrasada o‘qigan (1884-1890). Toshkentda yangi usuldagi maktablar ochgan (1904); ―Turon‖ (1913; 1914 yildan ―Turkiston‖) teatr truppasini, ―Nashriyot‖ (1914), ―Maktab‖ (1916) kitob nashr qilish shirkatlarini tashkil qildi; ―Shuhrat‖ (1907), ―Turon‖ (1917) gazetalarni nashr etdi. ―Ishtirokiyun‖ gazetasining tashkilotchisi va
muharriri (1918). ―Kasabachilik harakati‖ jurnali muharriri (1921). Eski shahardagi xotin-qizlar va erlar maorif bilim yurtlarida mudir (1922-29), Maorif xodimlari eski shahar soyuzi raisi (1923), Turkfront huzuridagi milliy harbiy maktab (1924-29), O‘rta Osiyo kommunistik universiteti (SAKU; 1925-29), O‘rta Osiyo davlat universiteti (1930-34) o‘qituvchisi. Avloniy yangi usuldagi maktablar uchun darsliklar yozgan; uning she‘riy to‘plamlari, dramatik asarlari nashr etilgan.
Ilm deb o‘qimak, yozmakni yaxshi bilmak, har bir kerakli narsalarni o‘rganmakni aytilur. Ilm-dunyoning izzati, oxiratning sharofatidur. Ilm inson uchun g`oyat oliy va muqaddas bir fazilatdur.Zeroki, ilm bizga o‘z ahvolimizni, harakotimizni oyina kabi ko‘rsatur. Zehnimizni, fikrimizni qilich kabi o‘tkir qilur. Savobni gunohdan, halolni haromdan, tozani murdordan ayurub berur, tog`ri yo‘lga rahnamolik qilub, dunyo va oxiratda mas‘ud (baxtli, saodatli) bo‘lishimizga sabab bo‘lur degan edi buyuk ma‘rifatparvar bobomiz Abdulla Avloniy. Abdulla Avloniy ilm nimalarga qodir ekanligini bizga anglatganiday, Sergeli tumandagi 300-maktabning fizika fani oliy toifali o‘qituvchisi Shodiyeva Maqsuda, kimyo fani birinchi toifali o‘qituvchisi Rizayeva Shoxista, boshlang`ich ta‘lim o‘qituvchilari Karimova Oysuluv va Xolboyeva Marhabo kabi pedagog kadrlarimiz ham shunday ilmning qadriga yetib, barkamol avlodni tarbiyalashda jonbozlik ko‘rsatmoqdalar.
Respublikamizdagi jamiki, barcha o‘qituvchi va murabbiylarga sog`lik, kuch-quvvat va kelajagimiz bo‘lgan yoshlarni tarbiyalashda ulkan omadlar tilab qolamiz.
Topshiriq: O‘qituvchilarni madh etuvchi dil izhorlari va she‘rlardan
shogirdlarining kalomi.