Navoiyda: Ey sabo, jonim halokin ayla jononimg’a arz, Yo’qki jismi notavon ahvolin et jonimg’a arz. Shukuriyda: Ey sabo, ahvoli zorim aylagil yorimga arz, Qilg’asen qonlig’ ko’zumdin lolaruxsorimg’a arz. Bu baytlarning har biri o’ziga xos badiiy go’zallikka ega. Alisher
Navoiyning “
Hajrida ko’nglumg’a bor ul la’li serob orzu” misrasi bilan
boshlanuvchi g’azaliga Shukuriy tatabbu yozib, nafaqat shoir an’analarini davom
ettirdi, balki uni yangicha qarashlar bilan boyitdi. Ikkala shoir g’azallarida ham
lirik qahramon saboga murojaat etadi va arzini yori jafokashiga etkazishini so’rab
iltijo qiladi. Navoiy g’azalning maqtasida asl niyatini oshkor etadi va
“Qilg’osen topsang mahal, albatta, sultonimg’a arz”, deya asl muddaoga o’tib, ya’ni
mamlakat podshosi bo’lmish sultoniga arz qiladi. Xalqining baxt-saodati yo’lida
butun hayotini baxshida etgan shoir adolatli hukmdorni orzu qiladi va bu oliy
maqsadini she’rlari zamiriga jo etadi.
Navoiyning bu kabi go’zal g’azallaridan ruhlangan Shukuriy ham shoirning
g’azallariga o’xshatmalar yaratib, “
Rahnamolar sarvari sultoni abrorimg’a arz”, deya murojaat qiladi. Shukuriy saroy amaldorlarining tuban ishlariga shohid
bo’lib, xalqning azob-uqubatlariga dosh berolmay, fig’oni ko’kka etgan edi. SHu
sababdan mamlakat sultoniga qayta-qayta arz qilgan. SHoir alal oqibat – arzi
shikoyati, arzi duolarini “bog’i sabo” orqali etkazishni ma’qul topadi. SHoirning
o’ziga xos falsafasi ana shunda. Shukuriy g’azallarining badiiy qimmati shundaki,
u o’z g’oyalari bilan o’zbek she’riyatiga ma’lum bir joziba olib kirdi va uni yangi
mazmun bilan boyitdi. SHu ma’noda quyidagi baytlarga ham e’tibor beraylik:
