3 –mavzu. Ijtimoiy ta’minot olish huquqining asosiy tamoyillar
Reja
1. Ijtimoiy ta’minot olish huquqining asosiy tamoyillar tushunchasi
2. Ijtimoiy ta’minot huquqining maxsus tamoyillari
Ijtimoiy ta’minot huquqi fanining tamoyillari - ya’ni uni amalga oshirilishiga oid g‘oyalar, eng avvalo, umume’tirof etgan universal xalkaro huquqiy standartlar sanalmish BMTning “Inson huquqlari umumjaxon Deklaratsiyasi”, “Iktisodiy-ijtimoiy va madaniy huquqlar tuG‘risidagi xalkaro pakt”ga, boshka etakchi xalkaro huquqiy xujjatlarga tayanadi.
Uzbekiston Respublikasi Prezidentining 2008 yil 1 maydagi “Inson huquqlari umumjaxon deklaratsiyasi kabul kilinganligining 60 yilligiga baG‘ishlangan tadbirlar dasturi tuG‘risida” Farmonida kayd etib utilganidek: “Istiklol yillarida mamlakatimiz inson huquqlari buyicha 60 ta asosiy xujjatga kushildi, BMT tomonidan bu soxada kabul kilingan oltita asosiy xalkaro shartnoma katnashchisiga aylandi.
Inson huquqlari umumjaxon deklaratsiyasining koidalari Uzbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi, insonning siyosiy, iktisodiy, ijtimoiy va madaniy huquq va erkinliklarining ishonchli ximoya kilinishini ta’minlaydigan milliy qonunchilik me’yorlarida uz ifodasini topgan.
Inson huquqlari umumjaxon Deklaratsiyasining 25-moddasida xar bir inson uzining xamda oilasining salomatligi va farovonligini ta’minlash uchun zarur bulgan turmush darajasiga ega bulish, jumladan kiyim-kechaq ozik-ovkat, tibbiy xizmat va zurur ijtimoiy xizmatga ega bulishiga xamda ishsizliq kasalliq nogironliq bevaliq karilik yoki unga boG‘lik bulmagan sharoitlarga kura tirikchilik uchun mablaG‘ bulmay kolgan boshka xollarda ta’minlanish huquqiga ega ekanligi mustaxkamlangan bulib, unda ijtimoiy ta’minotning barcha asosiy tamoyillari uz ifodasini topgandir.
Uzbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi, uning asosidagi milliy qonunchilik tizimimizga mansub bulgan qonunlarda va boshka qonun xujjatlarida xam ijtimoiy ta’minot tamoyillari nazarda tutib kuyilgan. Ijtimoiy ta’minot huquqining tamoyillari umumhuquqiy tamoyillardan xamda turli shakllardagi ijtimoiy ta’minotning amalga oshirilishiga bevosita taallukli bulgan uziga xos tamoyillardan iboratdir.
Ijtimoiy ta’minotning amalga oshirilishida qonuniylikka amal kilish, kamsitishga yul kuyilmasliq insonparvarliq demokratizm kabi umumhuquqiy tamoyillar suzsiz amal kiladi. Bu tamoyillarning ruyobga chikarilishi Respublikamiz Konstitutsiyasi va boshka qonunlar bilan tula kafolatlangan bulib, ulardan kandaydir tarzda chekinish inson huquqlarini poymol etilishi sifatida baxolanadi xamda qonun xujjatlarida nazarda tutilgan huquqiy javobgarliklarni keltirib chikaradi.
YUkoridagilardan tashkari ijtimoiy ta’minot huquqining uziga xos, maxsus tamoyillari xam mavjud bulib, bu tamoyillar ijtimoiy ta’minotning amalga oshirilishiga, u yoki bu shakldagi ijtimoiy yordam xususiyatlariga va boshkalarga taallukli buladi.
Dostları ilə paylaş: |