HARBIY XIZMATCHILARGA QO‘LLANILADIGAN INTIZOMIY TA'ZIRLAR Askarlar va matroslarga qo‘llaniladigan intizomiy ta’zir ham, shuningdek, rag‘batlantirish singari harbiy xizmatchilami tarbiya- lash, harbiy intizomni mustahkamlashdagi asosiy turlaridan rag‘batlantirish bilan birga intizomiy ta’zirlar ham qo‘llaniladi. Intizomiy ta’zirni qo‘llashdan asosiy maqsad boshqa harbiy xizmatchilar tomonidan bunday kamchilik-nuqsonlarga yo‘l qo‘ymaslik.
Harbiy intizomni buzgan va ma’muriy qonunbuzarlik uchun harbiy xizmatchi shaxsanjavobgardir.
Askar, matros, serjant va starshinalarga beriladigan intizomiy ta’zirlar; hayfsan; qattiq hayfsan; askar va matrosni navbatdagi javob berishdan yoki kemadan sohilga chiqarishdan mahrum qilish; muddatli xizmatdagi askar va matroslami besh naryadgacha navbatdan tashqari naryadga tayinlash; 10 sutkagacha gauptvaxtaga band qilish, harbiy xizmatni o‘tayotgan serjant va starshinalarga ulardan tashqari lavozimidan pasaytirish; harbiy unvonidan bir pog‘ona pasaytirish; harbiy unvonidan bir pog‘ona pasaytirib, past lavozimga o‘tkazish; quyi lavozimga o‘tkazib, serjant (starshina) unvonidan mahrum qilishlar qo‘llaniladi. Harbiy xizmatni shart- noma asosida o‘tayotgan askar, matros, serjant va starshinalarga, ulardan tashqari, zaxiraga muddatidan oldin bo‘shatish, mudda- tidan oldin zaxiraga bo‘shatib, serjant (starshina) unvonidan mahrum qilish belgilangan.
Intizomiy ta’zir chorasi va aybi aniqlanganda, quyidagilar e’tiborga olinadi: xatti-harakatlarining tavsifi, u sodir etilgan holat, uning aybdorlari, aybdoming oldingi xulqi, shuningdek, tartibini bilish darajasi. Intizomiy ta’ziming qattiqligi, agar voqeajangovar navbatchilik (jangovar xizmat) va boshqa xizmat vazifalarini bajarishda, mast holatda yoki tartibni jiddiy buzishga olib kelsa kuchayadi.
Intizomiy ta’zirlar qoidaga ko‘ra, zudlik bilan ijro etiladi va favqulodda holatlarda bir oy ichida ijro etiladi. Bir oylik muddat tugagach, ta’zir ijro etilmaydi, lekin u haqdagi qayd xizmat varaqasida saqlanadi. Rag‘batlantirish va intizomiy ta’zir choralari to‘g‘ridan to‘g‘ri boshliqlar, ayrim hollarda gamizon boshliqlari, dengiz kattalari va gamizon harbiy komendantlari tomonidan belgilanishi mumkin.
