‘z b e k is t n r e spu b L ik a si o liy va o rta m a X su s ta’lim vazirligi ‘rta m axsus kasb-hunar ta’limi markazi



Yüklə 0,6 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə17/38
tarix25.12.2023
ölçüsü0,6 Mb.
#196208
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   38
Foydali qazilma konlarini ochiq usulda qazib olish. M.N.Djabborov.

Qazish radiusi 
(Rq) ekskavatorning aylanish o ‘qidan qazish 
vaqtidagi cho‘m ich tishining tighgacha bo‘lgan gorizontal masofa. 
Rukoyati gorizontal yo‘nalishda maksimal uzatilgandagi masofa 
maksimal qazish rudasi ( R q ^ J hisoblanadi (9-rasm ).
9-rasm.
M exanik cho‘mieMi ekskavatorning ishchi param etrlari.
Ekskavator turgan gorizontida rukoyatni ch o ‘m ich bilan birga 
gusenitsaga m um kin bo4gan masofagacha yaqinlashtirilgandagi
32


aylanish o ‘qi bilan cho'm ich tishi tig'i oralig'idagi gorizontal masofa 
m inim al qazish radiusi (R qmm) hisoblanadi. Ekskavatorning o ‘zi 
turgan gorizont tekisligi bo'yicha kon jinslarini qazishga boshlash 
joyi bilan aylanish o ‘qi o'rtasidagi gorizontal masofa qazish radiusi 
( R q )
ni tashkil etadi.
Qazish balandligi 
(H q) - qazish vaqtidagi ekskavator turgan 
gorizontdan ch o 'm ich tishi tig'igacha bo'lgan vertikal masofa. 
Rukoyatni maksimal ko'tarilgandagi ekskavator turgan gorizont­
dan c h o 'm ich tishi tig'igacha bo'lgan masofa maksimal qazish 
balandligi (H qnm) hisoblanadi.
Ekskavator turgan gorizontdan pastga joylashgan kon m as­
sasini qazib olish chuqurligi maksimal qazish chuqurligi (H k) 
deyiladi.
Yuklash radiusi 
(R yJ - ekskavator aylanish o 'q i bilan kon 
massasini to 'k ish vaqtidagi c h o 'm ic h m arkazigacha bo'lgan 
gorizontal masofa. R ukoyatni gorizontal bo'yicha maksimal 
uzatilgan holatidagi ekskavator aylanish o 'q id a n c h o 'm ic h
m arkazigacha bo'lgan masofa maksimal to'kish rudasi (Rm^o-t) 
deb ataladi.
To'kish balandligi (H to.k) 
- ekskavator turgan gorizont bilan 
cho'm ichdagi kon massasini to'kilayotgandagi ochilgan cho'm ich 
qopqog'ining eng pastki qirrasigacha bo'lgan vertikal masofa. 
C h o 'm ich yuqoriga m aksim al ko'tarilgan holda bo'shatilishida 
ochilgan qopqoqning pastki qirrasi bilan ekskavator turgan gorizont 
o'rtasidagi vertikal masofa maksimal bo'shatish balandligi (N rmax) 
ga m as keladi.
Ekskavatorlarning ishchi param etrlari ularning qo'llanish 
stcralari va kayjoylaming o'lchamlarini belgilaydi. Ekskavatoriaming 
o'lcham lari kuzovning aylanish radiusi (R k) va balandligi (H k) 
orqali aniqlanadi (9-rasm ). Massasi 1000 tonnagacha bo'lgan 
mexanik bir cho'm ichli ekskavatoriaming balandlikka ko'tarilish 
qiyaligi 12° ni, katta massaga ega bo'lganlarining ko'tarilish qiyaligi 
esa, - 7° ni tashkil etadi.
Karyer mexanik cho'm ichli va ochish ishlarida qo'llanadigan 
ekskavatorlarning texnologik parametrlari 1 -jadvalda keltirilgan.
33


J-jadval
Krsatkichlar
Mexanik cho'michli karyer ekskavatorlari
Ochish ishlari ekskavatorlari
EKG-
3,2.
EK.G-
5.
EK.G-
8i
EKG-
12,5
EKG-
20
EVG-
15/40
EVG-
35/65
EVG-
100/70
Cho'mich sig'imi, m3
2,5,3,2;4
4,5;6,3
6 Л 8;Ю
10;12,5;1
6
20
15
35
100
Turgan joyidagi qazish radiusi. m
8,8
na
11,9
14,8
-
20,5
37
-
Maksimal bo'shatish 
(to'kish) radiusi, m
12
13,6
16,3
19,9
21,6
37,8
62
66
Maksimal qazish radiusi, m
13,5
15,5
182
22.5
24
40
65
70
Maksimal qazish balandligi, m
9,8
11
12,5
15,6
18
31
40
50
Maksimal to 'k ish (bo'shatish) radiusi, m
6,1
7,5
9.1
10
11,6
26
45
40
Mumkin 
bo'lgan 
ko'tarilish 
qiyaligi 
gradius
12
12
12
12
12
7
5
5
Ekskavator massasi, t
140
250
370
653
1060
1270
3790
12000
Dvigatelning belgilangan quw ati, kVt
250
320
520
1250
1358
1400
5500
11600
Sikl davomiyligi (burilish burchagi 90° 
bo'lganda), sek
23.3
25
28
32
32
50
56
55


2-jadval
K o'satkichlar
D raglaynlar
E
S
h
-4
/4
5
E
S
h
-8
/6
0
E
S
h
-
1
5
/9
0
E
S
h
-
2
5
/1
0
0
E
S
h
-
8
0
/1
0
0
E
S
h
-
1
2
5
/1
2
5
C h o ‘m ich sig‘im i, m 3
4
8
15
25,30
80,100
125;160
S tre h uzunligi. m
45
60
90
100
100
125
M aksim al qazish radiusi, m
46
57
81
95
97
120
M aksim al qazish chuqurligi, m
26
35
41
47
47
63
M aksim al to ‘kish balandligi, m
19.5
21
42
46
43
52
M aksim al to ‘kish radiusi, m
46
57
83
95
97
120
E kskavator massasi, t
210
540
1400
2500
10300
16000
Z am inga beradigan bosim i 
(ishlash v aq tid a), M Pa
0,041
0,074
0,09
0,1
0,18
0,23
K o 'tarilish qiyaligi, gradius
12
10
7
7
7
7
TSikl davom iyligi (bunlish 
burchagi 135° bo'lishida) sek
45
54
60
65
65
65
D vigatelning belgilangan 
q u w a ti, kVt
425
1150
2350
2x2350
4x3600
28200


3-jadval
Ko'mtkichlar
Zanjirli ko'p cho'michli ekskavatorlar
DS = 800
DS = 
1600
DS = 1120
D S - 2240
D S - 3150
D S - 4500
R S - 1200 R S - 1600
R S - 2240
Nazariy unumdorligi 
m’/soat
1050
2100
1980
2800
7800
11500
2850
3950
5500
Qazish balandligi ni
22
22
17
23
17
33
20
29
32
Qazish chuqurligi m.
20.5-23,5
23-26.5
17-20
20-23
25-27
33
20
29
32
Cho'michlar sig‘im i litr
800
1600
1120
2240
3150
4500
1200
1600
2240
Zaminga bosimi. MPa
1,38
1,46
1,89
1,5
1,7
1,7
1.32
1,25
1,25
Yurish tezligi. m / min.
5-15
3-10
2,8-9
4-8(12)
2-6
3-9
2.5-8
2-6
2-6
Massasi, t
1100
2180
1210
2600
3680
4100
1600
2580
3500


10-rasnt.
D raglaynning ishchi organi param etrlari.
M exanik cho'm ichli ekskavatorlar pog'ona ishchi maydoniga 
joylashgan bo'lib, kayjoyni qazib olish mobaynida oldinga surilib 
boradi. M exanik cho'm ichli ekskavatorlarning ish sikli quyidagi 
operatsiyalarni o ‘z ichiga oladi: kayjoyni qazish (ch o 'm ich n i 
to'ldirish), ch o 'm ich n i bo'shatish joyiga burish, cho'm ichdagi 
kon massasini to'kish va dastlabki holatga qaytish (kayjoyga 
burilish). Ekskavator kuzovini cho'm ichdagi kon massasini to'kish 
joyiga burilishi va ch o 'm ich n i pastlatib borish operatsiyalari bir 
vaqtda parellel amalga oshiriladi. Ekskavator siklining 55-60 %ini 
burilish operatsiyasi tashkil etadi. Shuning uchun ekskavatorning 
burilish burchagi kamayib borgan sari sikl davomiyligi ham qisqarib 
boradi. Natijada ekskavator texnik unumdorligi yuqori bo'ladi.
D raglayn siklini tashkil etuvchi operatsiyalar quyidagi tar- 
tibda bajariladi: cho'm ichni kayjoyga itqitish, cho'm ichni ishchi 
ho latga keltirish, massivni qazish (c h o 'm ic h n i to 'ld irish ), 
cho'm ichni kayjoydan chiqarib olish, kon massasini to'kish joyiga 
burilish, ch o 'm ich n i b o 'sh atish va kayjoy to m o ng a burilib, 
dastlabki holatga qaytish (10-rasm). C ho'm ichni kayjoyga tushirish 
va kayjoydan chiqarib olish operatsiyalari burilish bilan parallel 
amalga oshiriladi.
37


Jin slarn i a g 'd a rm a g a to 'k is h d a c h o 'm ic h n i b o 'sh a tis h
operatsiyasi ekskavatorni burilishdan to 'x tatm ay turib bajarilishi 
m um kin. Bunda ekskavatorning burilishi 360° n i tashkil etadi. 
N atijada ch o 'm ich n i bo'shatish uchun to 'x talish va ch o 'm ich
bo'shatilgandan so'ng orqaga burilishga sarflanadigan vaqtning 
kamayishi hisobiga sikl davomiyligi qisqarishiga erisliiladi.
Draglaynlaming texnologik parametrlari 2 -jadvalda ko'isatilgan.
Zanjirli k o 'p ch o 'm ich li ekskavatorlar texnologik param etr­
lari 3-jadvalda ko'rsatilgan.

Yüklə 0,6 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   38




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2025
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin