Ўzbekiston respublika oliy va ўrta maxsus

Simvolik va mazmunli harakatlar
.
Menejerlarning madaniyatni strategiyaga 
moslashtirish harakatlari bir vaqtning o„zida ham simvolli ham mazmunli bo„lishi 

---

79 
lozim. Simvolli harakatlar strategiyani yurituvchilar qanaqa harakatlarni qo„llab-
quvvatlamoqchi ekanligini ko„rsatadi.
Oliy rahbariyatning muhim simvolik harakatlari boshqalarga namuna bo„ladi: 
ularni xaridorlar talablariga tezkorlik bilan e‟tiborni qaratishi, ularni xaridorlar bilan 
tez-tez muloqotda bo„lishi, xarajatlarni tejash maqsadida o„z shaxsiy manfaatlariga 
qarshi kurash boshlashi, strategiyani amalga oshirishga qarshilik qiluvchi usul va 
siyosatga qarshi kurash e‟lon qilishi shular jumlasidandir. Ko„pchilik universitetlar 
eng yaxshi o„qituvchilar mehnatini e‟tirof etish maqsadida ularni mukofotlaydilar. 
Harbiy sohada xizmatlarni orden va medallar bilan e‟tirof etish an‟anasi mavjud. 
Ilg„or kompaniyalar va mansabdor shaxslar rollar modellaridan, tantanali 
marosimlardan va kengashlardan strategiya bilan madaniyatni bog„liqligini 
mustahkamlashda simvollardan muvaffaqiyatli foydalanadilar.
Mos madaniyatda strategiyani yurituvchi rolini his kiluvchi mansabdor shaxslar 
odatda, xodimlarni, guruhlarni maqtash va mukofotlash uchun tantanali marosimlarda 
ishtirok etadilar. Ular madaniy me‟yorlarga amal qiluvchi xodimlarni maqtaydilar va 
erishilgan strategik natijalar uchun mukofotlaydilar. 
Kompaniyadagi har qanday marosim qadriyatlarni targ„ibot qilish, samarali 
harakatlarni rag„batlantirish, madaniy me‟yorlarni mustahkamlash, strategiyani 
amalga oshirishga xizmat qiladigan o„zgarishlarni qo„llab-quvvatlash uchun 
foydalaniladi. 
Strategiyani yurituvchilar yangi xulq atvor me‟yorlari uchun kurashda oldingi 
marralarda bo„lishlari bilan birga manfaatdor shaxslarga o„zgarishlar keng ko„lamda 
amalga oshirishini tushuntirishlari lozim.
Reja va niyatlarni mazmunli tadbir-choralar va harakatlar bilan mustahkamlash 
muhim ahamiyatga ega. Rahbariyatning ushbu harakatlari madaniy o„zgarishlarni va 
strategik tashabusslarni xaqiqatan ham jiddiy ekanligiga xodimlarni ishontirishi 
kerak. Buning uchun bir necha usullar mavjud. Ulardan biri yangi strategiyani va 
madaniyatni qo„llab-quvvatlovchi ba‟zi tezkor muvaffaqiyatlarga erishishdir. Lekin 
tezkor muvaffaqiyatlar, odatda strategiyani amalga oshirishga tayyor psixologik 
mustahkam komanda kabi muhim ahamiyatga ega emas.

---

80 
Rahbariyatning yangi madaniyatni singdirish harakatlarining yaqqol belgilari 
bu: eski madaniyat an‟analarida faoliyat ko„rsatadigan menejerlarni yangilariga 
almashtirish, yangi tashabusslarga qarshilik qiladigan mavjud siyosatni va ish 
usullarni o„zgartirish, strategiyaga mos keladigan strukturani qayta šurishni jadallik 
bilan amalga oshirish, strategik natijalarni rag„batlantirish bilan bog„lash, yangi 
strategiya doirasidagi loyihalarga mablag„larni qayta taqsimlash va boshqa shu 
kabilar. 
Bundan tashqari strategiyani yurituvchilar kompaniyaning boshqa xodimlari 
uchun shaxsiy namuna bo„lishlari lozim. Masalan, kompaniya strategiyasi tarmoqda 
eng kam xarajatlarga erishishni nazarda tutsa, yetakchi menejerlar o„z faoliyatida va 
qarorlarida tejamkorlikni namoyish etishlari ya‟ni, kamtarona ofis va ish kabineti, 
meќmondorchilik xarajatlarini kamaytirish, cheklangan ma‟muriy shtatga erishish, 
pul mablag„lariga talabnomalarni tahlil etish va boshqa shu kabi chora-tadbirlarni 
amalga oshirishlari kerak bo„ladi.
Talab 
qilinadigan 
madaniy 
qadriyatlarni 
tashkilotga 
singdirish 
oliy 
rahbariyatning qat‟iyatligiga bog„liq. Rahbariyat qulay vaziyat paydo bo„ldi 
deguncha zaruriy madaniyatni so„z va ish bilan targ„ibot etishi maqsadga muvofiq 
ќisoblanadi. 
Tashkilot bo„limlarida yuz beradigan o„zgarishlar mavzusida guruh a‟zolari 
bilan uchrashish muhim ahamiyatga ega. Tashkilotga mos keladigan madaniyatni 
yaratish va qo„llab-quvvatlash boshqaruv komandasining vazifasi hisoblanadi. 
Tashkilot xodimlarning ko„pchiligi yangi madaniyatni qabul qilmaguncha va uning 
tayanch qadriyatlarini muhimligini his etmaguncha, menejerlar oldida ushbu 
madaniyatni targ„ibot etish bo„yicha katta vazifalar turadi.
Madaniyatni strategiyaga moslashtirish – bu qisqa muddatli faoliyat emas. 
Yangi madaniyat shakllanishi va ildiz otishi uchun ma‟lum vaqt o„tishi kerak bo„ladi. 
Tashkilot qancha katta bo„lib, uning madaniyati chuqur o„rnashgan bo„lsa, ushbu 
madaniyatni o„zgartirish va strategiyaga moslash uchun shuncha ko„p vaqt talab 
qilinadi. Katta kompaniyalarda yangi madaniyatga o„tish vaqti 3 yildan 5 yilgacha 
vaqtni talab qiladi. Tashkilotda chuqur œrnashib šolgan va uning strategiya 

---

81 
maqsadlariga mos kelmaydigan madaniyatni o„zgartirish, yangi tashkilotga talab 
kilinadigan madaniyatni singdirishga karaganda murakkab hisoblanadi.