‘zbekiston respublikasi oliv va o rta maxsus ta’lim vazirligi

Matematik-statistik metod 
tajriba-sinov ishlari, shuningdek, 
umumiy holda tadqiqotning samaradorlik darajasini aniqlash 
maqsadida qoilaniladi, muammo holatini ifodalovchi ko‘rsat- 
kichlar maxsus matematik formulalar yordamida qayta tahlil 
etiladi. Yakuniy qiymat tadqiqot samarasini ifodalovchi asosiy 
ko‘rsatkich hisoblanadi. Ayni vaqtda, pedagogik yo‘nalishda, 
tadqiqotlar olib borishda Styudent, Ko‘virlyag, Rokich, V.P.Bes­
palko hamda V.V.Grechixin metodlaridan keng foydalanilmoqda.
Nazorat uchun savol va topshiriqlar?
1. Pedagogikaning i 1 miy-tadqiqcijnetodl ariga nimalar kiradi?
2. Pedagogika vanning mazmuni haqida gapiring.
3.Pedagogika fanining maqsad vavazifalari nimalardan iborat?
4. Pedagogika fanining asosiy kategoriyalariga nimalar kiradi?
5.Pedagogikaning boshqa fanlar bilan aloqasi haqida gapiring.
6. Pedagogika fanlari tizimini izohlang.
20

---

II BOB. KADRLAR TAYYORLASH MILLIY MODELI.
HOZIRGI DAVRDA O QITLVCHILIK KASBI VA
UNING JAMIYATDA TUTGAN 0 ‘RNI
1 .0 ‘zbekiston Respublikasining kadrlar tayyorlash milliy
modeli va uning mohiyati
0 ‘zbekiston Respublikasi siyosiy mustaqiilikni q o ig a kirit- 
gach, ijtimoiy hayotimizning barcha sohalarida tub islohotlar 
amalga oshirila boshlandi.Totalitar boshqaruv usuli asosida, ish 
yuritilayotgan xalq taiim i tizimida ham so‘nggi o‘n yilliklar 
davomida yuzaga kelgan muammolami hal etish vazifasi 
Respublika hukumati hamda mutasaddi tashkilotlami taiim
tizimida ham jiddiy o ‘zgarishlami amalga oshirishga undadi. Bu 
boradagi say-harakatlaniing samarasi sifatida 1992 yil iyul oyida 
mustaqil 0 ‘zbekistonning ilk “T aiim to‘g‘risida”gi Qonuni qabul 
qilindi. Mazkur Qonun mazmunida Respublika taiim i tizimi, uning 
asosiy yo‘nalishlari, maqsad, vazifaiari, ta iim bosqichlari va 
ularning mohiyati kabi masalalar o‘z ifodasini topdi. Biroq, 1997- 
yilga kelib, 0 ‘zbekiston Respublikasining “T aiim to‘g‘risida”gi 
Qonuni va uning mazmunida ilgari surilgan g‘oyalaming 
amaliyotga tadbiqi tahlil etilganda, bu borada muayyan kam- 
chiliklarga y o i qo‘yilganligi aniqlandi. 0 ‘tkazilgan tahlil natija- 
lariga ko‘ra, ta’lim tizimida olib borilayotgan islohot aksariyat 
o‘rinlarda chuqur ilmiy asoslarga ega boimaganligi m aium b o id i 
hamda kadrlar tayyorlash tizimini isloh qilish zarurligi belgilandi. 
Shu bois 0 ‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining IX sessiyasida 
yangi 
tahrirdagi 
0 ‘zbekiston 
Respublikasining 
“T aiim
to‘g‘risida”gi Qonuni va “Kadrlar tayyorlash milliy dasturi” qabul 
qilindi. Har qanday mamlakatning kuchi uning, fuqarolarming 
ma’naviy yetukligi, intellektual saloliiyatga egaligi bilan 
belgilanadi. 
Fuqarolaming ma’naviy yetukligi, intellektual 
salohiyati esa ta iim tizimining mazmuni, shaxsning har tomonlama
21

---

shakllanishi uchun xizmat qiluvchi moddiy va ma’naviy shart- 
sharoitlaming mavjudligi, jamiyatda qaror topgan ijtimoiy sog‘lom 
muhit darajasi, ijtimoiy munosabatlar mazmuni, shuningdek, 
aholining etnopsixologik xususiyatlari, axloqiy qarashlari va 
hayotiy e ’tiqodlari asosida shakllantiriladi.
“Kadrlar tayyorlash milliy dasturF’ning yaratilishida mazkur 
jihatlar to la o‘rganildi. Milliy dastur asosini 0 ‘zbekistonning 
taraqqiyotini ta’minlay oladigan, uni jahonning ilg‘or mamlakatlari 
darajasiga kolarilishiga hissa qo‘shuvchi dadil, mustaqil 
fikrlovchi, bilimli, malakali mutaxassis, shuningdek, ijobiy sifat- 
larga ega boigan kadrlami tayyorlab voyaga yetkazish jarayoni 
tashkil etadi. “Kadrlar tayyorlash milliy dasturi” 0 ‘zbekiston 
Respublikasining “Ta’lim to‘g‘risida”gi Qonunining qoidalariga 
muvofiq, milliy tajribaning tahlili va ta ’lim tizimidagi, jahon 
miqyosidagi yutuqlar asosida tayyorlangan hamda yuksak umumiy 
va kasb-hunar madaniyatiga, ijodiy va ijtimoiy faollikka, ijtimoiy- 
siyosiy hayotda mustaqil ravishda mo‘ljalni to‘g‘ri ola bilish 
mahoratiga ega boigan, istiqbol vazifalarini ilgari surish va hal 
etishga qodir kadrlaming yangi 
avlodini shakllantirishga 
yo‘naltirilgandir'.
“Kadrlar tayyorlash milliy dasturi”ning maqsadi - ta’lim 
sohasini tubdan isloh qilish, uni o‘tmishdan qolgan mafkuraviy 
qarash va sarqitlardan to la xalos etish, rivojlangan demokratik 
davlatlar darajasida, yuksak ma’naviy va axloqiy talablarga javob 
beruvchi yuqori malakali kadrlar tayyorlash Milliy tizimini 
yaratishdan iboratdir2. “Kadrlar tayyorlash milliy dasturP’da ilgari 
surilgan maqsadning tolaqonli ro‘yobga chiqarish bir qator 
vazifalaming ijobiy hal qilinishini nazarda tutadi. Dasturda bu 
boradagi vazifalaming quyidagilardan iboratligi ko‘rsatiladi:
Yuqoridagi dastur vazifalaming bevosita davomi sifatida, 
0 ‘zbekiston Respublikasini yanada rivojlantirish bo‘yicha Hara- 
katlar strategiyasi to‘g‘risidagi davlat dasturining