2 Nİzami GƏNCƏVİ
İSKƏNDƏRİN XƏBƏRDAR OLMASI
Yüklə 2,76 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- İSKƏNDƏRİN ZƏNGİBAR ŞAHINA XƏBƏR GÖNDƏRMƏSİ
|
İSKƏNDƏRİN XƏBƏRDAR OLMASI Ey saqi, ver könül açan bir şərbət, Dərdim var, getdikcə etmədə şiddət. Olsun bu ürəyim o şərbətlə şad, Məni dərd-qəmdən eyləsin azad. Gəldi qurd ağzından sübhün nəfəsi, Keşikçi itinin kəsildi səsi 97 . Xoruzlar çırpındı, çaldı qol-qanad, Təbillər səsindən canlandı həyat. O dadlı yuxudan oyandım yenə, Sarıldım cavahir düzmək fikrinə. Cavahir istəyən qazar mədəni, Gövhər ümidilə sökər bədəni. Bir ləli zəhmətlə gətirər ələ, Çarpışar daşların daş ürəyilə. Nə sandın, ey asan eşidən insan, Dinlənilməz zəngin kəlmələr asan. Bağda çox olsaydı əncir yeyən quş, Ağaclar əncirdən qalardı bomboş. Bu ipək pərdəni nəqş edən insan Belə nəql etmişdir öz ustadından: Elə ki, fələyin çırağı səhər Dünyanı nuriylə etdi münəvvər, Günəş əlvan şəfəq saçdı hər yana, Gəlintək oturdu qızıl taxtına. İskəndər qədimki ayində durdu, Eyvanda şövkətli bir məclis qurdu. Qol-qola tutaraq gözəl qulamlar Taxtının yanında tutdular qərar. Gah Kəyan adına qaldırır qədəh, Gah gövhər saçaraq edirdi fərəh. Bir nur çeşməsiydi, oturmuşdu şən, Aman səsi gəldi uzaq ellərdən. 77 Məclisdə padşaha etdilər məlum: "Amana gəlmişdir bir yığın məzlum. Kömək istəyirlər Rum sultanından, Deyirlər: Misrə çox dar oldu cahan. Zəncilər axınla gəlmiş bu səfər, Dolaşmaq çətindir, tutmayır çöllər. Ordularla dolmuş bu böyük cahan, Çöllərdə hakimdir qorxu, həyəcan. Hamısı çöllüdür, qətrandan qara, Çöllərin otu da çatmaz onlara. Uşaq təbiətli hər yaşlı kosa Şən həyat keçirir çirkin də olsa. Nə bir utancaq üzləri vardır, Nə də sevgi saçan gözləri vardır. Bunlar insan yeyər, ilantək sancar, Misrin buna qarşı nə qüvvəti var? Köməyə çatmazsa böyük tacidar, Qarətə gedəcək o zəngin diyar. Misir, Rum, Əfrəncə olar tarmar, Mum kimi əriyər o odlu dağlar. Bu haqsız axından pərakəndəyik, Şah, fərman sizindir, bizlər bəndəyik." O dinin pənahı, adil hökmdar Bildi ki, Zəncidə hədsiz qoşun var. O hədsiz ordudan qorxdu hökmüran, Qorxusuz olurmu ağıllı insan? İskəndər vəziri tez dəvət etdi. Onunla ətraflı məsləhət etdi. Ağıllı, bilikli, hünərli vəzir Müzəffər olmağa tökdü bir tədbir: "Qalx, - dedi, - bəxtini sına, zamandır, Belə əъdahanı məhv etmək şandır. Zəfərlər yaratsa ordunun əli, Daha möhkəm olur şahlıq təməli. Misir də, Zənci də olur sənə ram, Mərdlikdə alarsan yenilməz bir nam. Ölkədən silinsə azğın düşmənlər, 78 Xainlər kor olar, dostların gülər." Rəhbərin əmriylə o gənc hökmüran Bayrağı ucaltdı Makedoniyadan. Topladı süngülü, qılınclı əsgər, Qılınc şəfəq atdı buluda qədər. Dənizdən quruya çıxınca ordu, Tərpəndi, bir daha Misirdə durdu. Misir xalqı ilə silahlı əskər Bu işi uğurlu bir fal bildilər. Padişah əmr etdi, Nil sahilindən Keçərək, çöllərdə tutsunlar məskən. Yedəkli at ilə axsın meydana, Döyüşdə verməsin aman düşmana. Igidlər düzüldü yola hər nə var, Zəncinin kininə bel bağladılar. O coşğun ordunu görüncə zənci, Gözündə qaraldı dünya sevinci. Ordular çıxınca qarşı-qarşıya, Üzlərdən büsbütün silindi Həya. O polad misralı atlar nalından Kökündən titrədi o köhnə cahan. Meydandan o qədər ucaldı nərə, Sanki göy saraldı, töküldü yerə. Coşdu toppuz, yağdı mancanaq daşı, Əyildi öküzün, balığın başı 98 .
Dünyanın gözü kor, qulaqları kar. Bu səs-küy elə bir qiyamət açdı, Vəhşilər qorxaraq çöllərdən qaçdı. Döyüşə başlarkən hər iki əsgər, Divləri sarsıtdı ucadan səslər. Elə yerdə idi bu döyüş, inan, Qubar gətirirdi adam yanğından. Kükürdün tozutək qupquru çöllər Cəhənnəm kimiydi, yanırdı ciyər. Sərin su yox idi ağudan başqa, Bir də günəşdəki yanğıdan başqa.
79 Baxırdı əъdaha kimi hər mağar, O yerdə hər fitnə açmışdı bazar. Orda ki, yaşayır qulyabanılar, Yaşayıb, hər yerə soxulur onlar. Ləli yer öküzü udduğu zaman Pusqudan sıçradı qapqara aslan 99 . Gecənin zülməti dünyanı sardı, Aslanın dişitək ulduz ağardı. Gecənin göbəyi yayırdı ətir, Işıqdan dünyaya açmışdı çətir. Düşməni tanıyan növbətçi əskər Yollara çıxaraq keşik çəkdilər. Ulduzlar yer-yerdən doğmuşdu parlaq, Xalq oldu zəhmətdən, kədərdən uzaq. Qaranlıq çöküncə Rum və Zəngibar Vuruşdan yorulub axşamladılar. İSKƏNDƏRİN ZƏNGİBAR ŞAHINA XƏBƏR GÖNDƏRMƏSİ Ver, saqi, Rum üzlü, gülgün şərabdan, Təbim zənci kimi şəndir bu zaman. Mənimlə bu qorxu bilməyən pələng Olmasın Rum, zənci kimi iki rəng 100
. Aldadan yol oldu bu uzaq yollar, Yeddinci fələkdə ancaq işıq var 101
. Bu yolda mələk də azar yolunu Çünki bir div gedər, qayıdar onu. Bu çarsubazarda qapan işlədən Bir arpa almasa çəkməz iki dən. Çalışar, hər yandan oğurlar bir az, Ondan da qaparlar işi olsa saz. Dönə-dönə alar qoca dehqandan, Divana göndərər o batman-batman. Məndən uzaq olsun bu cürə dostlar, 80 El məni bu sözdə üzürlü tutar. Əxlaqca yabançı bu dostları, bil, Ikiüzlülərdə arama bir dil. Tülkünün deşiyi ikidir əlbət, Birisi tamahdır, birisi şəhvət. Bir əqrəb kimidir, olsa da huşyar, Nə qulaq, nə də göz deşikləri var. Bu gizlin əsrarı təsvir edənlər, Dehqan tarixindən vermişdir xəbər. Çin şahı atına qoyarkən yəhər Zəncinin nalına od vurdu göylər 102 .
Ulduzlar üzüyü əlindən atdı 103
. Bu dünya ordular yıxan ərlərdən Bir məclis bəzədi ulduz kimi şən. Dəvəni zəngindən, fil güzgüsündən Sədəf şəvə doğdu inci doğurkən 104
. Fil təpiklərindən yer öküzünün Sümüyü qırılıb məhv oldu bütün. Şah Kəyan rəsmini edərək yeni, Doldurdu təblinin səsi ölkəni. Qurdu Rum rəsmiylə elə bir ordu, Sanki möhrü muma bir naxış vurdu. Bir rumlu var idi olduqca insan, Natiqdi, bir neçə dildə danışan. Alimdi hər fikri, sözü qurmaqda, Mahirdi ox atıb, qılınc vurmaqda. Söhbəti tutini kəməndə salmış, Özü Tutiyanuş adını almış. O qədər kəskindi sözü, hünəri, Özünə çəkərdi dinləyənləri. Sarayda nədimdi, həm də arabir Ay, günəş sirrindən söhbətlər edir. Yanına çağırdı onu İskəndər, Elçilik edərək aparsın xəbər. Əmr etdi, hərəkət etsin durmadan, Zənci sərdarına yetirsin fərman.
81 Kəskin qılıncını anlatsın ona, Qayıtsın bəlkə öz doğru yoluna. Zəncicə anlatsın, göstərsin tədbir, Atəşi gördükcə yumşalar dəmir. Gül üzlü, o şümşad boylu hünərvər Rumludan zənciyə apardı xəbər: "Təxti var, tacı var bəxtitək parlaq, Qılıncın gücüylə ucaltmış sancaq. Şövkətli, qüvvətli, həm də sərkəşdir, Bəzən də acığı yanar atəşdir. Maral buynuzuna göndən zeh çəkər, Qarışqa başını dırnağa tikər. Onunla müdara eylə, ey salar, Ağlayıb üzr istə, get ona yalvar. Inan ki, bu atəş olsa şöləvər, Sönməz, üzərinə dəniz töksələr. Dostluqla yaxınlaş, kinindən çəkil. Onunla düşmənlik faydalı deyil. Kin ilə, sülh ilə sınanmış cahan, Sülhündən xeyr almış, kinindən ziyan". Bu fikri qaralar şahı eşitcək Dəhşətdən qıvrıldı qara ilantək. Kininin atəşi beynini yaxdı, Şimşəkli buludtək gurladı, çaxdı. Acıqlı əmr etdi: Tutiyanuşu Kəssinlər, bədəndən ayrılsın huşu. Div kimi qapdılar o pəhləvanı, Necə ki, kəhrəba qapar samanı. Qızıl teşt içində kəsildi başı, Al qana bulaşdı şahın sirdaşı. Qızıl teşt qan ilə dolduğu zaman Zənci şah su kimi içdi o qandan. Onunla gedənlər gözlərində yaş İskəndər yanına qayıtdı birbaş. Həsrətlə döndülər şahın yanına, Bu qanlı xəbəri verdilər ona. O gözəl rumlunun zənci şahından 82 Gördüyü dəhşəti etdilər bəyan. İskəndər o şümşad rəngli sərv üçün Atəşdə ox kimi yandı ki, neçin Elə bir suçsuzun töküldü qanı? And içdi məhv etsin azğın düşmanı. Çatınca qoşuna bu dəhşətli iş, Rumlular qorxaraq etdilər təşviş. Bu işdən zəncinin dişi ağardı, Rumlunun qəlbini bir qorxu sardı. Gecənin dişləri örtülməlidir, Ancaq ölən zaman o gülməlidir. İskəndər susaraq üç gün, üç gecə, Kinini söndürdü parlaq düşüncə. Dağların üstünü alınca duman, Quşlar bu ahəngə düzdü bir dastan. Göylərin Harunu keşik çəkərək, Belinə asmışdı saysız qızıl zəng 106 .
"Yaşasın tacidar, qəhr olsun düşmən!" Dişarı çıxaraq kəşfiyyat qolu. Növbətlə qarovul güdərdi yolu. Ertəsi günü bu səbirsiz dövran Göstərdi günəşi dağ arxasından. Nay, təbil gurladı şah qapısından, Zənglərin səsindən titrədi cahan. Təbilçi sür ətlə qalın xam göndən Gecənin ağzına vurdu bir yüyən. Coşaraq inləyir neyin nəfəsi, Nağara əl çalır, yüksəlir səsi 107
. Ordunun çəkisi elədikcə meyl, Bu gözdən o gözə axıdırdı sel. Süngülər kaftanı dələrək hər an Çıxırdı göbəyin tam ortasından. Qılınc, ox yağarkən şaraqhaşaraq Parça-parça oldu geyim və qalpaq. Qılıncın dəhşətlə çalhaçalından Buludun qəlbində su olurdu qan.
83 Üz-üzə gəlincə hər iki ordu Elə bil iki qoç üz-üzə durdu. Igidlər döyüşdü uzun bir zaman. Meydana sel kimi axıtdılar qan. Rumları zəncilər əzdiyi zaman Sanki bir maralı ovlardı aslan. Rumlara zəncilər verdi tələfat, Hər yeri bürüdü dəhşətli heyhat. Zəncinin etdiyi Tutiyanuşə Rumları salmışdı böyük təşvişə. Kasaya doldurmuş günahsız qanı, Su kimi başına çəkmiş kasanı. Zəncilər oynayan qorxunc oyundan Qorxaraq, rumlara daraldı meydan. İskəndər bildi rum, zəncidən ürkmüş, Əskərin qəlbinə bir qorxu çökmüş. Meydanda əskərə üz versə qorxu, Cəza bir iş verməz, dağılar ordu. Çağırdı bilikli böyük vəziri, Gizlincə anlatdı ona bu sirri: "Müzəffər ordumuz olmuş pərişan, Bir qılınc yemədən doymuş savaşdan. Döyüşə qəhrəman bir ordu gərək, Bir atlı od olsa, verməz bir kömək. Elçinin qanını içərkən düşman Əskərim məhv olur can qorxusundan. Orduda apardın qorxu izi var, Qorxaq kimsələrdən, söylə, nə çıxar? Meydanda düşməndən qorxarsa ordu, Su gətir, zəfərdən əllərini yu. Zəncilər hər yanda meydan sulayır, Qızmış fillər kimi hey baş bulayır. Yaratmaq gərəkdir elə bir dəstan, Zəncinin ordusu məhv olsun ondan. Ortaya elə bir sağlam fikir at, Bizə bu qorxudan versin bir nicat". Sınanmış, ağıllı, hünərli vəzir 84 Azacıq düşündü, tökdü bir tədbir: "Sərvərim, kamalın olsun sənə yar, Zəfər dostun olsun, düşmənlərin xar. Üzünü çevirsən dağ-daşa belə, Fələkdən səadət alasan ələ. Dünyanın pənahı ulu yaradan Pənahın olsun, ey böyük hökmüran. Qaralar zəhərli ilandır, ilan, Bir divdir, şeytandır, deyil bir insan. Yeri var rumlular etsə qorxaqlıq, Zəncilər nəhəngdir, rumlular balıq. Qan içmək olduqca qorxulu bir iş, Insanı yeməksə ondan da müdhiş. Onlardan bir həya gözləsən, inan, Bizə söyləməzlər ağıllı insan. Meydanı düşmənə versək bu sayaq, Zəncilər göylərə sovurar torpaq. Rumlardan qorxsaydı vəhşi zəncilər Elçinin sözləri edərdi əsər. Elçi nə edəydi o vəhşilərə, Elçi yeyən desək yetər bir kərə. Düşünmək gərəkdir elə bir fikir, Insanı yeməkçin olsun bir tədbir. Yollardan bir neçə zənci tutaraq Onları dərgahda eylədi dustaq. Sən otur yerində acıq, təmkinlə, Onları torpağa yıxsınlar kinlə. Birinin başını dərhal üzsünlər, "Yemək bişsin" deyə mətbəxə göndər. Zəncilər dililə hökm et durmadan: "Bu başı al, bişir, yesin hökmüran!" Gizlində aşpaza başqa tövr anlat: "Bu başı güm yerə, torpaqlara qat!" Qara qoyun başın bişirsin bir az, Sümüksüz hüzura gətirsin aşpaz, Bişməmiş dərini hiddətlə, kinlə Tez götür, parçala, çeynə dişinlə: 85 Çağır ki: "Beynini gətirin görək, Olmazmış belə bir ləzzətli yemək. Bilsəydim ki, zənci ətindən təam Edərmiş vücudlu belə sapsağlam, Rum əsirlərini bəsləməzdim mən, Hər zaman yeyərdim zənci ətindən. Bilsin o adamcıl, müdhiş canavar, Ondan iti dişli insan yeyən var." Bununla sönər o kin saçan ocaq, Dəmiri dəmirlə olar yumşaltmaq. Həyata keçirsək bu tədbiri biz, O güclü qolları yenərik şəksiz. Qurdluqda mümkündür qurtulmaq qurddan, Cəhlə qarşı verər cəhalət ziyan." İskəndər əmr etdi: rum əsgərləri Gizlində dolaşsın düşmən yerləri. Yollardan keçərkən məğrur zəncilər Əsir götürsünlər bir neçə nəfər. Əmrinə igidlər baş əydi bir-bir, Zəncidən aldılar bir neçə əsir. Döndülər şah olan xeyməyə sarı, Təslim eylədilər o düşmanları. Əsirlər hüzura gəldiyi zaman Üzləri qaraydı, başları al qan. Padişah yerindən tez kükrəyərək Şikar arxasınca düşən aslantək Əmr etdi, birini dərhal qapdılar, Başını dağ kimi vurub çapdılar. Verdilər mətbəxə ki, al bu başı, Padşaha hazırla bir zənci aşı. Aşpaza başqa tövr anlatdı bunu, Nə sayaq oynasın müdhiş oyunu. O biri zəncilər qorxaraq durmuş, Bu qanlı adətdən boynunu burmuş. Padişah əmr etdi: açılsın süfrə, Hər çeşid yeməkdən düzülsün yerə. Qoyunun pörtülmüş ətindən aşpaz 86 Süfrəyə düzdükcə keyfi oldu saz. Ceyran dərisini yırtantək aslan Dişiylə didərək başı hökmüran, Başını oynadıb ləzzətlə yedi, "Ox, belə bir yemək yemədim - dedi. Nə qədər dadlıymış zəncinin əti, Verməz başqa ətlər böylə ləzzəti. Zəncinin ətindən kabab yaxşıdır, Yanında qırmızı şərab yaxşıdır. Tək zənci budundan yeyərəm kabab, Dadlıdır, duzludur, xoş gəlir şərab". Zəncilər önündə qoyun başından Zənci başı deyib yedi hökmüran. Müdhiş əъdahanı görüncə belə O qara ilanlar dağıldı çölə. Ordunun içinə döndü zəncilər, O qara günlərdən verdilər xəbər: - Əъdaha yeyənmiş bu insanxəyal. Nəhəngdir, bizlərə verdi çox zaval. Elə bir ləzzətlə yeyir zəncini, Sanki zənci yeyir badam içini. Bir zənci başını keçirsə ələ, Qoyunun başıtək yeyir ləzzətlə. Zəncinin qəlbinə çökmüşdü qorxu, "Biz ipək sanırdıq, cod palazmış bu!.." 108 Alovlu şölələr get-gedə söndü, Qızğın atəşlərə soyuq göründü. Ertəsi günü quş qanad açınca. Fələyin başından duman uçunca, Gecəyə bağırdı xoruz hiddətlə, Təbillər gurladı, coşdu şiddətlə. Şeypurlar kin ilə gurlar, elə bil Məhşərdir, surunu çalır Israfil. O öküzquyruğu şeypurlar ötdü, Göydəki Öküzün partladı ödü. Coşdu qurd gönündən olan nağara, Dünyanın beynini gətirdi zara.
87 Igidlər köksündə çırpınan ürək Dərindən inlədi türkün nayıtək. Yer dimağındakı odlu zərbələr Çırağın beynində şöləyə bənzər. "Çəkil, çəkil" deyə o polad oxlar Fillərin belində tuturdu qərar. Hər polad qılıncdan parladı şimşək Buludlu gecədə axan ulduztək, Qalxaraq yerindən hər iki ordu Başqa bir təhrdə yenə səf qurdu. Sanki iki bulud baş-başa qoşdu, Iki od dənizi köpürdü, coşdu. Rumlarla zəncilər hərbə girərək Qarışdı iki rəng alan qabantək. Quş kimi atların polad nalından Yer oldu igidlər qanıyla əlvan. Qol qıran oxların vıyıltısından Kimsədə nə bədən qalmışdı, nə can. Qılınc güzgüsündən şəfəqlər axdı, Bu şəfəq günəşdən daha parlaqdı. Rumlular elə bir bayraq ucaltdı, Yerə ox, göylərə kəməndlər atdı. Cəbhənin qəlbində durmuş İskəndər, Sağ-solu bəzəkli bir alay əskər. Qarşıda zəncilər kin ilə durdu, Çıxardı Bisütun kimi bir ordu. Qocaman fillərin ağır səfləri Elə bil uzanır bir dağ kəməri. Əqiq kimi gözlər, süngü kirpiklər. Dəmirdi xortumdan quyruğa qədər. Hər filin belinə taxt qoyulmuş ac, Üstündə bir zənci, başında bir tac 109
. Meydanda bir nərə vuranda filə Atəşi canına salır vəlvələ. O qədər fil gəldi, dolaraq meydan Hər tərəf qaraldı fil ayağından. Fillərin yanınca gedən piyada 88 Hər yerdə yüz fili salırdı bəndə 110 . Meydanın ayini bitincə, artıq Ürəkdən silindi sevgi, insanlıq. Zəracə adlı bir qara pəhləvan Ortaya atıldı, oxudu meydan. Fil kimi kükrədi toppuz əlində, Bir tutar qoymadı fillər belində. Bir qara ilandı qurddan füsunkar, Qabarıq, şişkin bir böyük başı var. Geniş ağzı sanki qara bir qazan, Baxanın ağarır gözü qorxudan. Dəmir cövhərindən küpdür bu qaya, Içinə tökülmüş qapqara boya. Sinəsi bir polad qalxandan qurma, O div gövdəsini hələ heç sorma. Gördünmü başında qotaz bir bayraq? Bu zənci bayrağın eyniydi ancaq. Mahcası bənzərsə çevrilmiş tasa, Gözləriydi içi qan dolu kasa. Zənci çox öyündü: "Mən bir sərkəşəm, Tüstünün altında yanan atəşəm. Polad çeynəyən fil, Zəracə mənəm, Fillərin belində şərab içənəm. Qədəhi vurunca sərxoş olaraq Filləri zərbəmlə edərəm çolaq. Meydanda əl atsam kəskin qılınca Dağları edərəm mən parça-parça. Qarşıma çıxarsa qızmış bir aslan, Şimşəkli buludam, qoparram tufan. Coşarsam, atından salaram Nili, Bu rüxüm piyada buraxar fili 111
. Silahım göyərmiş aslan canından, Mənim öz vücudum silahdır, inan. Ürəyim almazdır, vücudum dəmir, Bu almaz, bu dəmir mənimçün nədir? Başımı qürurla qaldırsam əgər, Etmərəm atəşdən, dənizdən həzər. Yırtaram böyrünü hər pəhləvanın, 89 Bağrını çeynədim kinli düşmanın. Qan tökmək peşəmdir, əъdər bədənəm. Tək qatil deyiləm, adamyeyənəm, Dünyada kimsədən utanmaram mən, Utanmaq nə gərək hərbə girərkən? Igidi hünərdən qoyar utanmaq, Eşşəyi ram edən palandır ancaq. Hər zənci mən kimi güldüyü zaman Gülər almaz dişli qara bir aslan". Rəcəzi bitincə tərpəndi duman, Xəznədə qıvrıldı sanki bir ilan 112 .
Özünü birinci atdı atəşə. Ürəyi çırpındı od söndürməyə, Döndü atəş görən bir pərvanəyə. O sınaqlı zənci bir hərbə ilə Başını qopardı zərbə ilə. Başqa bir pəhləvan çıxdı savaşa, Bu dövran onu da vurdu bir daşa. Beləcə rumlardan yetmiş pəhləvan Zəracə əlində keçdi qılıncdan. Kimsədə qalmadı cəsarət, hünər, O qızmış zənciyə olsun bərabər, Yerindən oynayıb dərdə düşdü Rum, Sanki qızğın kürə əridirdi mum. Ordunu əzincə qara pəhləvan Rumlardan olmadı qarşıya çıxan. O fələk şövkətli, igidlər yenən Mərkəzdən ox kimi atıldı birdən. Döyüşçün vücudu yarağa batdı, Zənci öldürməyə süngü oynatdı. Belində gövhərlə bəzənmiş kəmər, Başında polad bir qalxan - cilvəgər. Əynində zirehi mavi, qıvırcıq, Düyümü zəncinin saçından artıq.
90 Yəməni qılınca içirmiş zəhər, Boynundan sallanmış belinə qədər. Kəməndi tamğaclı qaşına bənzər, Çaçların qurduğu yay kimi çənbər 113
. Ipək bir çul salmış kəhər atına, O, fil gövdəsiylə çapdı meydana. Cilovu sürətlə atdı yəhərə, Hücuma keçirkən çəkdi bir nərə. Necə bir kəkliyə şığıyar tərlan, Dünyaya al günəş doğar ucadan, Elə bir sürətlə sərkəş, filbədən Düşmənin üstünə atıldı birdən Bağırdı: "Ey qara qarğa, ol sayıq, Qarşında şahindir, sakit ol artıq. Noxtanı çəkməsən yoldan kənara, Dünyanı edərəm üzündən qara. Üz-gözün onunçun qaradır, inan, Qarşımda qaçarsan kəskin qılıncdan. Gəl, getmə, qızardım qara üzünü, Saçından qıvırcıq edim özünü. Güzgütək parlayan qılınc pas tutur, Güzgüyəm, məndən hər zənci yas tutur. "Ağlıq" ağlıq alır xəstə gözlərdən, Qılıncın qızartı alar üzlərdən. "Mən divəm - deyirdin, - xörəyim adam", - Məni ye ki, divdən lətif adamam. Qılınc oynatmağı sizdə yox bilən, Indi gəl, qüvvətli qolumdan öyrən! Yerindən tərpənmə, çox gəlmə yaxın, Yoxsa ki, başını öpər ayağın. Mən ərəb huşlu bir Rum sərvəriyəm, Zənci öldürən bir sübhün nuriyəm 114
. Fil kəskin qolumdan bir qılınc yesə, Filban Nil küpünə atar əlbəsə 115
. Daşlar oxlarımdan halqa geyəndə Qulağına halqa taxarsan sən də". Sözləri bitincə qalxdı yəhərə, 91 Cilovu buraxdı, çəkdi bir nərə. Sərxoş aslan kimi elədi həmlə, Aslanca bir toppuz almışdı ələ. Toppuzu vurdu şah elə qüvvətlə, Elburus dağına düşdü zəlzələ. Poladın açdığı dərin yaradan Qalmadı abinus ağacında can 116 .
Girdi bir-birinə, oldu xurdü xaş. Zəracə həyatdan olunca rahət, Meydana atıldı başqa bir heybət, Xurma ağacından uca pəhləvan, Elə bir ağacdan qorxardı bağban. Hücuma keçincə o kinli qara, Padşaha buraxdı odlu bir yara. Zirehə təsiri olmadı, zənci Buludtək bağırdı, uçdu sevinci. O qara buluda qızdı hökmüran, Çəkdi ağ nəhəngi qara qınından 117
. Hücum eləyəntək aslan ceyrana Bir zərbə endirdi o pəhləvana. Xurma ağacının uçdu kəlləsi, Ağacdan düşdü bir zənci gövdəsi. Çıxdı bir başqası "Aslanam" deyə, Özünü o zənci durdu öyməyə: "Bir qara buludam, zənci dağından, Qılıncım yağdırır əъdaha, aslan. Bu ağır dağların çəkisi mənəm, Qapqara zənciyəm, bir filbədənəm. Başından biçərəm qocaman fili, Içimə çəkərəm o daşqın Nili. Zəhərli dəmirim kimi dişləsə Qaradan biçərəm ona əlbəsə. İskəndər gördü bu hədyan danışan Nafini müşk ilə yoğurdu qandan. Qılıncı qaldırdı uca boyuna, Başından bir zərbə endirdi ona.
92 Ondan da müdhiş bir qara hiddətlə Atıldı qarşıya çox cəsarətlə. Padşahın qılıncı çıxdı birinci. Toz, torpaq içində fırlandı zənci. Meydana atıldı başqa bir qara, Onun da gözünü yumdu bir yara. Qorxaq zəncilərdən heç bircə nəfər Döyüşə çıxmadı axşama qədər. Şan, zəfər olunca şahın yoldaşı Döndü ordugaha, ucaldı başı. Günəşin gül rəngli donu dönərkən Mavi bir rəng aldı Nilin küpündən. Alaca göylərə keşik çəkənlər Alamtıl gecəyə aydınlıq ələr. Keşikçi adəti üzrə ayıqdı, Ulduzu sayandan daha sayıqdı. Zənci qarovulu, Rum qarovulu Keşikdə dayanıb güdərdi yolu. Günəş, dan sökərkən gülümsəyərək Neylufər günbədə vurunca bəzək, Zərnişan xeymədən çıxdı İskəndər, Hərb üçün meydana çıxardı əskər. Bir məhmiz vurdu o sərkəş tərlana, O, suyu od kimi sürdü meydana. Mərkəzi aldı öz əlinə, sonra Cinahı tapşırdı pəhləvanları. Sağ-sola dəm dəmirdən çəkdi bir hasar, Möhkəm bir təməldə düzüldü dağlar. Zəncilər, həbəşlər hey ordu-ordu Əlində qılınc, ox meydanda durdu. Cəbhənin qəlbində durmuş zəncilər, Sağında həbəşlər, solunda bərbər. Boru gurlayınca şah qapısından, Zəncilər zəng çaldı, qızışdı meydan. Qaramtıl bir bulud gurlayıb çıxdı, Qılıncın şimşəyə göylərə axdı. Ordular qopardı elə bir nərə 93 Dəhşətli bir qorxu çökdü divlərə. Toz, torpaq boğurdu saf boğazları, Qorxudan bənizlər oldu sapsarı. Qılıncdan, toppuzdan, süngüdən, oxdan Sülh aradan çıxıb getmişdi çoxdan. Polad qalxanların toqquşmasından Göylərə çökmüşdü qorxu, həyəcan. Torpağın beynini yerdən oynatdı, Yer dağın məğzini başından atdı. Nağara gurlayır ildırım kimi, Qalalar uçulur sıldırım kimi. Uzağa səs salır naylar, elə bil Məhşərdir, çalınır suri-Israfil. Yer zindan olunca gürzə, əmuda, Köhüldən toz kimi uçdu buluda. O polad dimdikli uçan oxlardan Daşların bağrına düyümlədi qan. Kirpikdən ox atır əyriqaş kaman, Zireh məməsindən süd sağır hər an. Kəməndlər qıvrılır düyümlənərək, Sarılır boyuna qara ilantək. Hindli bir oyunçu kimi qılınclar Havada oynayıb mayallaq vurar. Süngülərdən çıxan o mövzun səsə Atlar da uyaraq gəlmişdi rəqsə. Arı nəştəritək dəmir oxlardan Daşların üzündən axırdı al qan. Yerlər xəstələndi yaralılardan, Yorğun ahlar saçdı göylərə duman. Lacivərd rəngində olan bir dağtək Şah verdi cəbhənin qəlbinə bəzək. O qılınc oynadan sərt qulaq zəngi Bağırdı, elə bil zəncinin zəngi, Kin dodaqlarında köpüklənərək Ağzını açmışdı bağa tasıtək. Canlanan mərkəzlər qalxdı ayağa, Durdular meydanda at oynatmağa. 94 Hünər göstərməyə coşarkən mənlik Baş verdi zirəklik, dəlilik, şənlik. Rumları yarışda yendi zəncilər, Bunlar çox müdhişdi, onlar çox dilbər. İskəndər darıldı bu qorxunc işə, "Incələr yaramaz qızğın döyüşə". Düşündü: "Mən özüm olaram aslan, Ayırram özümü bu qorxaqlardan. Indi ki, qorxmuşdur qoşunun qəlbi, Mən özüm aparam gərək bu hərbi". Dan yeri ağardı, şəfəq söküncə Sürətlə çəkildi qaranlıq gecə. Şahın zərbəsiylə bir neçə qara It kimi gəbərdi alınca yara. Şahın hünərini belə görənlər Kəskin qılıncından etdilər həzər. Meydanda özünü şah yalqız gördü, Atını düşmənin qəlbinə sürdü. Bu dünya Pələngər şaha oldu təng, Düşündü: "Dənizdən çıxmış bu nəhəng". Öz adamlarına dedi: "Bu şikar Toruma düşərsə, qurtuluşmu var?" Şahanə bir silah tərtib elədi, Qılıncla qalxanı tərkib elədi. Kərgədan gönündən geyindi köynək, Qızıldan vurulmuş ona çox bəzək. Güzgü, ya xam gümüş kimi parladı, Başında poladdan dəbilqə vardı. Qılıncı maralın gözütək parlar, Qarınca qanadı kimi cövhərdar. Atıldı, cür ətlə girdi meydana, Ürəklə kim hücum edər aslana? Bağırdı: "Ey şikar arayan aslan, Özünə güvənmə, oxuma meydan. Getmə, gəl vuruşaq, görək kim kimi Meydanda basacaq bir aslan kimi? Görərsən kimdədir ucalıq, zəfər, 95 Kimə yar olacaq səadət, hünər?.." Zəncinin sözündən coşdu İskəndər, Qan vurdu başına, qovruldu ciyər. Qarşıda kin ilə coşarkən düşman Rəqibin qəlbində cuşə gəldi qan. İskəndər bağırdı: "Güvənmə boş-boş, Igidlər önündə öyünmə, sərxoş! Söz açma mənə bu qəhrəmanlıqdan, Kölgəsindən qorxan, ey sərsəm, nadan! Qorx aslan yenəndən aslansan əgər, Igidlər yenənə göstərmə hünər. Tərpədə bilməsən ağır gövdəni, Məhvinə çalışmaq məhv edər səni! Aslanın böyrünə əl çəkmək üçün Üstün olmalıdır aslana gücün. Şahinlik göstərən, ey zəif sərçə, Özünü məhv üçün işlətmə pəncə! Xoşdur, gəl dolaşaq, məhəkdir meydan, Kimdədir üstünlük, edək imtahan! Igidlər yenənə bu tənə əbəs, Yenilər hər zaman tənə vuran kəs." Padşahın sözündən o kükrəyərək Yerindən tərpəndi qara tüstütək. Şahın üzərinə qılıncı çəkdi, Buluda ildırım nə edəcəkdi? Padşahın tükləri qılınca döndü, O çirkin simadan qəlbi döyündü. Acıqla bir qılınc vurdu İskəndər, O polad qalxana etmədi əsər. Çox süngü oynatdı şah ilə qara, Süngüdən heç biri almadı yara. Qaranlıq çöküncə, çəkilincə gün Döyüşdə heç biri olmadı üstün. Zənci bu döyüşdən darıldı ona, Dedi: "Gün çəkildi dağın ardına, Davanı tərk edək, gecədir daha, Bu qanlı vədəmiz qalsın sabaha. 96 Elə ki, ağarar qaranlıq gecə, Dan atıb günəşli səhər gəlincə, Oxuyum sənə mən elə bir meydan, Ilan yuvasını satın alasan. Bu şərtlə: ordunu çəkərkən səhər Qarşımda ol səhər kimi cilvəgər." Bu sözlər bitincə döndü cəbhədən, Şah dedi: "Razıyam bu şərtlərə mən." Razılıq verincə qısa möhlətə, Meydandan döndülər istirahətə.
Yüklə 2,76 Mb. Dostları ilə paylaş:
|