7-mavzu: qushlar (aves) sinfining umumiy tavsifi (2 soat) Reja

Mustaqil o’qish uchun savollar: 
1. Qushlarni progressiv belgilarini ta’riflang? 
2. Qushlarni skeletidagi uchishga moslashgan belgilarini ayting? 
3. Qushlar sinfining qanday kenja sinflari bor? 
4. Kaltakesak dumlilarning sudralib yuruvchilarga va qushlarga xos belgilari nimalardan 
iborat? 
5. Yelpig’ich dumlilar kenja sinfi qanday katta turkumlarga bo’linadi? 
6. Suzuvchilar katta turkumiga kiruvchi pingvinlarning o’ziga xos tuzilish xususiyatlari 
va yashash tarzini izohlang. 
7. Ko’krak tojsizlar katta turkumining asosiy turkumlari, ularning xarakterli tuzilish 
belgilari va yashash tarzini tushuntiring. 
8. Ko’krak tojlilar katta turkumiga kiruvchi qushlarning o’ziga xos tuzilish belgilari va 
asosiy turkumlarini ko’rsating. 

---

10 
5-MAVZU: 
To‘rt oyoqlilar (Tetrapoda)
 
katta sinfi. Suvda hamda quruqlikda 
yashovchilar (Amphibia) sinfi.
 
(2 soat)
 
 
Reja: 
1. To’rtoyoqlilar katta sinfining umumiy tavsifi va sistematikasi 
2. Sinfning umumiy biologik va morfologik ta’rifi 
3. Amfibiyalarning kelib chiqishi va evolyutsiyasi. 
 
richaglar, amfibiyalar, epidermis, protsel, urostil, 
Tayanch so’zlar:
mekkel, giomandibulyar, gioid, prokarakoid, linzasimon, 
xoanalar, yevstaxiev, akt, metamorfoz.
To’rtoyoqlilar qisman (suvda ham quruqlikda yashovchilar) yoki butunlay 
(sudralib yuruvchilar, qushlar, sutemizuvchilar) quruqlikda hayot kechirishga 
o’tgan umurtqali hayvonlar. Ayrim to’rt oyoqlilar qaytadan suvda yashashga 
o’tgan (ko’pchilik dumli amfibiyalar, timsohlar, ayrim toshbaqalar, ilonlar, 
pingvinlar, kurakoyoqlilar, kitsimonlar va boshqalar). Barcha to’rt oyoqlilar o’pka 
bilan nafas oladi. 2 ta qon aylanish doirasiga ega. ikki juft harakat organlari ko’p 
richaglar shaklida 5 barmoqli bo’ladi. Richaglar oyoqlarning faqat tanaga nisbatan 
emas, balki oyoqlarning ayrim qismlariga nisbatan harakat qilishga imkon beradi. 
suvda ham quruqlikda yashovchilar, sudralib