Conference committees conference chairs c
IV INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS
Yüklə 19,19 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- IV INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS
- İBTİDAİ SİNİFLƏRDƏ ASUDƏ VAXTIN SƏMƏRƏLİ TƏŞKİLİ Arzu SƏLİMOVA
- Fiziki məşğuliyyətlər
- Stolüstü oyunlar
- Gəzinti və ekskursiyalar
|
IV INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS
1439 Qafqaz University 29-30 April 2016, Baku, Azerbaijan yalnız təlim-tərbiyə ilə bağlı olan məsələ deyildir. Cəmiyyətin mütəşəkkilliyi, onun vahid birləşdirici ideologiyasının formalaşması bilavasitə müəllimlərin pedaqoji fəaliyyətinin məzmunundan asılıdır. Ona görə də müasir Azərbaycan müəllimi dərin biliyi, praktik hazırliğı, elmi yeniliklərə həssaslığı, ünsiyyətqurma qabliyyəti, tədqiqatçılığı, nəzəri-metodoloji, mənəvi keyfiyyətləri, ictimai həyatda hörmət və nüfuzu ilə cəmiyyətin fövqündə dayanmalı, öz yetirmələrini cəmiyyətin sivil dəyərlərinə malik vətəndaşlarına çevirməlidir. Müəllimlik peşəsinə marağın artırılması, pedaqoji təmayüllü ali və orta ixtisas məktəblərinə yüksək balla qəbulun həyata keçirilməsi, müəllim əməyinin stimullaşdırılması onların özünütəkmilləşdirməsinə, yüksək mənəvi keyfiyyətlərə sahib olmalarına, üzərlərinə düşən vəzifələri qloballaşma dövrünün tələblərinə uyğun yerinə yetirmələrinə əsaslı kömək ola bilər. Qloballaşan dünyada elmin, təhsilin sürətlə inkişaf etdiyi, tenologiyaların yüksək zirvəyə çatdığı və informasiyaların həddindən artıq çox olduğu bir zamanda müəllim özünə, fəaliyyətinə necə münasibət bəsləməlidir? Verilmiş göstərişləri, tövsiyələri yerinə yetirməyə səy göstərməli, yoxsa təhsilin prioritet istiqamti fonunda fəaliyyətini qurmalı, müəyyən olunmuş təhsil standartlarının reallaşdırılmasında özü üçün mexanizmlər arayıb-axtarmalı və onları yaradıcı insan kimi həyata keçirməlidir? Əlbəttə, bu ritorik suallara cavab tapmaq üçün ilk növbədə, müasir dövrün özünəməxsusluğu, tələb və ehtiyacları əsas amil kimi çıxış edir. İstər iqtisadiyyatda, istərsə də siyasi və mədəni aləmdə böyük dəyişikliklərin baş verməsi XXI əsrin sürətli inkişafının nəticəsidir. İnformasiyaların getdikcə çoxaldığı bir şəraitdə cəmiyyətin bütün sahələrində yaradıcı və qurucu fəaliyyətləri daha səmərəli təşkil etmək zərurəti yaranır. Hər kəs özünün mövqeyində bu qlobal dəyişikliklərin fəal iştirakçısına çevrilməli olur. Belə cəmiyyətdə müəllimin funksiyası daha çox artır. O, şərəfli bir peşə adamı kimi dəyişən və inkişaf edən insanların formalaşdırılması ilə məşğul olmaq məsuliyyətini daşımalı olur. Məhz buna görədir ki, onun ümumi potensialı daha yüksək, fəaliyyət dairəsi daha geniş olmalıdır. O, səriştəli və nümunəvi bir peşə adamı kimi özünün bütün yanaşmalarında təlim-tərbiyəsi ilə məşğul olduğu insanları öyrənməyə, axtarışa, yenilik yaratmağa, bütövlükdə yaradıcı fəaliyyətə sövq etməlidir. Ən başlıcası, müasir texnologiyaları mənimsəməli və onu öz işinin mexanizminə çevirməlidir. Xüsusən informasiya-kommunikasiya texnologiyalarından peşəkarlıqla istifadə etməyi bacarmalıdır. Günümüzün gerçəkliyidir ki, hər bir təhsilalan, öyrənən İKT-nin fəaliyyət imkanlarına demək olar ki, bələddir və ondan istifadə edə bilir. Ona görə də qloballaşma dövründə müəllimdən bu bacarıqlara daha üstün səviyyədə malik olması tələb edilir. İnformasiyaların, sənətin və sənətkarlığın yayılması imkanlarının məhdud olduğu dövrlərdə böyük pedaqoqlarımız müəllimi bir sənət adamı kimi dəyərləndirərək onun peşəkarlığında aktyorluq elementlərinin, eləcə də təhsilalanların diqqətini cəlb etmək üçün incəsənət adamına xas olan keyfiyyətlərin olmasını vacib hesab ediblər. Bu gün də pedaqoji prosesdə özünün fasilitatorluğunu müvəffəqiyyətlə həyata keçirən müəllimin fəaliyyətində özünəməxsus bir qeyri- adilik, emosional ifadə tərzi olmalıdır. Çünki müsbət emosionallıq mürəkkəb təlim fəaliyyəti zamanı pedaqoji mühitin gərginliyini götürən, ona yumşaqlıq gətirən xüsusiyyətdir. Əlbəttə, həmin xüsusiyyətlər bu gün də lazımdır və onun elementlərindən yeri gəldikcə istifadə edilməlidir. Lakin tədqiqatçılığı, araşdırmalar aparması, onu özünün fəaliyyətinin tərkib hissəsinə çevirə bilməsi müasir şəraitdə müəllim üçün ən əsas prioritet keyfiyyətlərdir.
ƏNƏNƏVİ VƏ MÜASİR ANLAMDA “TƏHSİL” Lamiyə HACILI ADPU, Xəzər Universiteti lhacili@khazar.org AZƏRBAYCAN
Bir xalq yalnız savadlı cəmiyyəti, inkişaf etmiş elmi ilə qürur duya bilər. Yalnız savadlı cəmiyyətlə irəli getmək, uğurlara nail olmaq, ölkəni tanıtmaq mümkündür.Elmin vacibliyini hələ qədim zamanlardan dərk ediblər. Ta qədim zamanlardan elmdə nailiyyətlər əldə etmək üçün çalışıblar.Təbiəti öyrənib, bununla cəmiyyəti məlumatlandırmağa səy göstəriblər.İctimai həyatımızda
IV INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS
1440 Qafqaz University 29-30 April 2016, Baku, Azerbaijan təhsilin əhəmiyyəti və rolu olduqca böyükdür.Elə bu səbəbdən də, hər an təhsilimizi inkişaf etdirməliyik ki, qarşımızda duran problemlərimizi həll edək, yaxud da gələcəkdə onların həllinə də nail ola bilək. XXI əsrin başlanğıcında Azərbaycan təhsil sisteminin yenidən qurulması, modernləşdirilməsi və bu işlərin təşkilində fəal və interaktiv metodlardan istifadə olunmaqla yerinə yetirilməsi prioritet problem hesab edilir. Onların həll olunması üçün yeni pedaqoji araşdırmalara ehtiyac duyulur. Təhsil sisteminin inkişaf tendensiyası, fəal və interaktiv metodlar sahəsindəmüəllif məktəblərinin, novator müəllimlərin iş üsullarına dair toplanmış faydalı təcrübələr, pedaqoji-psixoloji tədqiqatların nəticələri daima sistemləşməli, ümumiləşməli və təlim-tərbiyə prosesinin məzmununun yeniləşdiril- məsini tələb edir. Bu problemlərin həlli təhsil sferasına,pedaqoji prosesə fəal və interaktiv metodlar anlayışının elmi əsaslarla gətirilməsini vacib bir problem kimi qarşıya qoyur və bütövlükdə təhsildə texnoloji yanaşmaların tətbiqini aktuallaşdırır. İstər qabaqcıl təcrübənin, istərsə də xarici ölkələrin təhsil sahəsindəki innovasiyalarının öyrənilməsi məqsədilə sistemli və ardıcıl pedaqoji araşdırmaların aparılması vacib hesab edilməlidir. Bu təcrübə- lərin hər birinin müasirliyini, səmərəliliyini şərtləndirən keyfiyyətin müəyyənləşdirilməsinə, onların yeni şəraitdə forma və məzmun cəhətdən yeniləşdirilərək tətbiq olunmasına üstünlük verilməlidir. Məlumdur ki, ideoloji baxışların, ictimai münasibətlərin dəyişdiyi indiki şəraitdə yeni yaşayış formalarına adaptasiya olunmağa, həmçinin sosial həyatın əsas prinsiplərini öyrənməyə, yeni siyasi reallıqların və inkişaf istiqamətlərinin ictimai şüurda, praktikada möhkəmləndirilməsinə nail olmaq üçün təhsil geniş imkanlara malikdir. Milli-mənəvi və sosial-mədəni dəyərlərə yiyələnmiş insan, hazırda təhsilin rolunu, onun həlledici mahiyyətini aşağıdakı kimi görür və əsas kimi qəbul edir:
fəaliyyət sistemi olub, bütün sosial sferalarla əlaqəli elə bir infrastrukturdur ki, o bir tərəfdən ictimai mühitin bütövlüyünü saxlayır, digər tərəfdən onun inkişafını təmin edir;
həyatının norma və dəyərlərini zaman-zaman qoruyub saxlayır;
təhsil cəmiyyətin, bütövlükdə bəşəriyyətin ictimai-siyasi və tarixi-mədəni dəyərlərini formalaşdırma və inkişafetdirmə vasitəsidir;
onun tərbiyəsində, bacarıqlarının dərinləşməsində həlledici rol oynamış və oynamaqdadır.
təhsil həm sistemdir, həm prosesdir, həm nəticədir və həm də dəyərdir. XX əsrin sonları və XXI əsrin əvvəllərinədək cəmiyyətdə dominant rol oynayan ənənəvi təhsil sistemində təhsilalanlara bir obyekt kimi yanaşılıb, təhsildə avtoritar idarəetmə üsullarına üstünlük verilmişdir. Azərbaycanda müstəqillik qazandıqdan sonra demokratik, müstəqil ölkənin əsas prinsiplə- rinə uyğun yeni, müasir tələblərə cavab verən təhsil sisteminin qurulmasına başlanıldı. Ənənəvi təhsil sistemi artıq dövrünü başa vurmuş, təkamül yolu ilə, yeni keyfiyyət dəyişiklikləri aparılmaqla tədricən dəyişərək, öz yerini yeni sosial, şəxsiyyətyönümlü təhsil sisteminə verməyə başladı. Tədris- təlim prosesində yeni texnologiyaların tətbiqi, pedaqoji prosesin idarəedilməsində yeni yanaşmalardan istifadə, keyfiyyətli sinif-dərs sisteminin qurulmasına geniş imkanlar açır. Sinif-dərs sisteminin keyfiyyət təminatında ənənəvi dərslərdən fərqli olaraq, müasir dərsin təşkili həlledici rol oynayır. Bu halda sinif mühitində son dərəcə əhəmiyyətli dəyişikliklər baş verir, öyrədənlə öyrənən arasında, şagirdlərin öz aralarında və məktəblə valideynlər arasında müasir tələblərə cavab verən qarşılıqlı əlaqələr qurulur. Müasir təlim metodlarından biri olan interaktiv təlim üsullarından və İKT- dən geniş istifadəyə yeni imkanlar yaranır. Ənənəvi, fənnyönümlü və müasir şəxsiyyətyönümlü dərsləri (sini-dərs sistemində) müqayisə etmək üçün onların paradiqmalarını (mühüm əlamətləri, bu əlamətlərin xarakteristikasını və onlardan irəli gələn nəticələri ) nəzərdən keçirək. Ənənəvi dərslərin paradiqmaları
– Bütün şagirdlərə orta səviyyəlilər kimi yanaşılır, istedadın, qabiliyyətin inkişafı üçün şərait yaradılmır; – dərsdə seçim hüququnun reallaşdırılması məhdudlaşır; – təhsilalanlarda laqeydlik, qeyr- fəallıq, başqasının köməyinə ümid olmaq tərbiyəsi formalasır; – müəllimlər, tərbiyəçilər dərsin məqsəd və vasitələrini aydın və düzgün dərk edə bilmir.
IV INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS
1441 Qafqaz University 29-30 April 2016, Baku, Azerbaijan
Dərsdə öyrənənlərə avtoritar münasibət. Şaquli ünsiyyət, inzibati- bürokratik, tabeçilik münasibətləri, tədris- təlim prosesində məcburiyyət və cəzalandırma əsasında bilik və bacarıqların formalaşdırılmasına üstünlüyün verilməsi nəticəsində: – Monoloji təhsilvermə üsulu tətbiq olunur; – tədris- təlim prosesi təlim materialını mənimsəməyə deyil, sadəcə şərh etməyə yönəldirlər; – sağlamlığa zərər verən təlim mühitinin (əsəb gərginliyi, həyəcan və qorxu, mənfi emosiyalar şəraitində fəaliyyət) aradan qaldırılmasına şərait yaradılmır.
Ssientizm (quru elmlik). İnsan təbiətinin (kainatın, təbiətin, ətraf aləmin) bütövlüyünün, tamlığının pozulması, təlimin həddən artıq intellektuallaşdırılması, beyinin sol yarımkürəsinin çox yüklənməsi nəticəsində: – musiqi, təsviri sənət, əmək və fiziki tərbiyə dərslərində bu fənlərin əhəmiyyəti düzgün qiymətləndirilmir; – beyinin sol yarımkürəsi sağ yarımkürəsinə nisbətən çox yüklənir.
informatika, təbiət elmləri və s.) süni olaraq bir- birindən ayırmaqla təlim prosesinin bütövlüyünun pozulması (əksinteqrasiya) nəticəsində: – öyrənənlərin biliklərinin və dünyanı dərk etmələrinin fraqmentallığı (natamamlığı) baş verir; – çox yüklənmə və yorulma nəticəsində öyrənənlərin sağlamlığına böyük zərər vurulur.
bacarıqların formalaşmasına deyil, fənnə aid informasiyaların və onların tətbiqinə aid şablonların yadda saxlanılmasına yönəldilməsi nəticəsində: – öyrənilən tədris materialları gündəlik həyat problemləri ilə uzlaşdırılmır; – nəzəriyyə ilə praktikanın əlaqələri zəifləyir.
ancaq metodiki səviyyənin inkişafına yönəldilməsi nəticəsində: – öyrədənin şəxsi keyfiyyətlərinin və peşəkarlıq bacarıqlarının inkişafı məhdudlaşdırılır; – öyrədənlərin tənqidi təfəkkürünün inkişafına və yaradıcı axtarışa cəlb olunmasına tələbkarlıq zəifləyir.
ayrılıqda araşdırılır, nəticədə: – tədris fənni öz sosial- mədəni mahiyyətini itirərək qaydalar, faktlar yığımına çevrilir; – təlim prosesi məzəmmət, öyüd-nəsihət, əxlaqi dəyərlərin deklarasiyasından ibarət nizam- intizam dərslərinə çevrilir; – fənnin məzmunu şagirdlərin şəxsi maraqları və motivləri ilə uzlaşmır; – dərsin (təlim prosesinin) rəqabətədözümlülüyü aşağı səviyyəyə enir. Ənənəvi təlimin başlıca nöqsanları: nəzəri təmayülün üstün olması, şagirdlərin passivliyi, metodikaların yeknəsəkliyi, şagirdlərin dalğınlığı, həll yollarının əsasən hazır şəkildə verilməsi, fərdiləşdirməyə şəraitin olmaması, vaxt bölgüsünün dəqiq reqlamentləşdirilməsindən ibarətdir. İnteraktiv təlimin başlıca nöqsanlarına: isə vaxtın reqlamentləşdirilməsinin çətinliyini müəllimdən dərsə hazırlıq üçün böyük əmək tələb olunmasını, dəqiq planlaşdırmanın mürəkkəbliyini və s. aid etmək olar. Məlumdur ki, ümumtəhsil məktəblərində vahid məqsədə- şagirdlərin bilik, bacarıq və vərdişləri mənimsəmələrinə xidmət edən çoxsaylı təlim metodlarından və müxtəlif dərs - 5 - tiplərindən istifadə olunur. Müasir dövrdə yeniliklərin, yaxud dəbdə olduğu kimi deyilsə innovasiyaların dərsin strukturuna daxil olması faktı reallığa çevrilmişdir Beləliklə, bəhs edilənlərdən belə bir nəticə çıxır ki, ənənəvi anlamda “təhsil” əsasən, təlim- tərbiyə prosesi kimi məna daşıyırdısa, hazırda dərsin məqsədinə, eyni zamanda insan şəxsiyyətini inkişaf etdirməyə istiqamətlənmiş fəaliyyət sahəsi kimi baxılmaqla üstünlük təşkil etməyə başlamışdır.XXl əsrin hazırki mərhələsində Azərbaycan təhsil sistemi qarşısında çox mühüm problemlər durur. Müasir təlim prosesinin (müasir dərsin) əsas məqsədi tədrisin səmərəliliyini artırmaq, öz düşüncəsi, ağlı, potensial enerjisi, güclü məntiqi ilə fənləri dərindən mənimsəyən və onu tətbiq etməyi bacaran, hər cür situasiyalarda işin məğzini tutub çıxış yolunu tapmağı bacaran yüksək intellektli gənclər yetişdirməkdir. Bu məqsədləri yerinə yetirmək üçün fəal- interaktiv təlim metodlarından istifadə edərək, təlim prosesi (müasir dərslər) belə aspektdə qurulmalı, keyfiyyətli tədris- təlim prosesinin təşkili təmin edilməlidir.
IV INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS
1442 Qafqaz University 29-30 April 2016, Baku, Azerbaijan İBTİDAİ SİNİFLƏRDƏ ASUDƏ VAXTIN SƏMƏRƏLİ TƏŞKİLİ Arzu SƏLİMOVA Qafqaz Universiteti, Kaspi Liseyi arzusalin93@gmail.com AZƏRBAYCAN
Asudə vaxt-azad vaxtdır. Hər yaş dövründə bu vaxtdan düzgün istifadə etmək özünəməxsus əhəmiyyət kəsb edir. Hər bir şəxs yaşından asılı olmayaraq çalışmalıdır ki, boş vaxtını maraqlı və səmərəli keçirsin. “Vaxt qızıla bərabərdir” deyənlər səhv etməyiblər. Vaxt itkisinə yol verməmək zamanın tələbidir. İbtidai siniflər üçün də asudə vaxt çox əhəmiyyətlidir. İbtidai sinif şagirdlərinin asudə vaxtının düzgün təşkili onların müəyyən fəaliyyətə cəlb olunması deməkdir. Asudə vaxtdan düzgün istifadə etmək bacarığını uşaq yaşlarından formalaşdırmaq lazımdır. Asudə vaxt düzgün təşkil olunduqda şagirddə fiziki, psixoloji və şəxsi keyfiyyətlər formalaşır, inkişaf edir, əməyə, təhsil və biliyə maraq güclənir, onda mədəniyyət və incəsənət nümunələri ilə tanış olmaq həvəsi artır. Asudə vaxtın səmərəli və düzgün istifadə forması şəxsiyyətin şüur və əqidəsinə, həyata baxışına təsir edir, uşağın əxlaqi və estetik tərbiyəsinin inkişafına təkan verir. İbtidai sinif şagirlərinin asudə vaxtının səmərəli təşkili üçün aşağıdakı məşğuliyyət növlərini tətbiq etmək olar.
məşğuliyyətlərdir. Bura fiziki hərəkətlər,gəzintilər,idman oyunları və s. daxildir. İdman uşaqların asudə vaxtının böyük bir hissəsini təşkil edir. Burada uşaqların maraq gostərdiyi idman növünü (məsələn,futbol,voleybol,üzgüçülük, gimnastika və s.) seçmək lazımdır. Bu işdə valideyn və ya müəllim uşaqlara yardım və istiqamət verməli, onlara arzusuna çatmağa kömək etməlidir . İdmanla məşgul olmaq uşaqlara fiziki bacarıqla yanaşı, yoldaşları ilə paylaşma vərdişi, qrupla işləmə, qarşıya qoyulan hədəfə birlikdə nail olma bacarığını formalaşdırır. Bundan başqa uşaqlarda aktiv həyat tərzi formalaşır, böyümə və inkişaf daha yaxşı olur, xəstəliklərlə mübarizədə immun sistemi daha da güclənir, artıq çəki problemi olmur, sümüklər, bədənin hərəki sinir sistemi inkişaf edir, diqqəti cəmləmək xüsusiyyəti formalaşır. İdmanla məşğul olan uşaqlar daha sağlam, ətrafı ilə münasibətdə daha anlayışlı, təvazökar, dostcanlı və digər keyfiyyətlərə malik olurlar. Oyun – İbtidai sinif uşaqlarının asudə vaxtlarının əsasını oyun təşkil edir. Görkəmli pedadqoq Makarenko deyirdi: Yaşlı adamın həyatında iş, fəaliyyət nə kimi əhəmiyyətə malikdirsə, uşağın da həyatında oyun o qədər vacib və əhəmiyyətlidir. Oyun fəaliyyəti ilə uşaq öz gələcəyinin əsasını yaradır, uşaq oyunda necədirsə, sonrakı işində də bir çox cəhətdən elə olacaqdır. O, oyun ilə gələcək mühitini qurur, oyuncaq ilə əşyalarını, oyun yoldaşları ilə isə gələcək münasibətlərini tarazlayır. Uşaqlar oyun oynadıqda valideynlər onların davranışlarına diqqət etməlidirlər. Çünki uşaq oyun fəaliyyətində özünü necə aparırsa, bu, gələcəkdə onun xasiyyəti kimi formalaşa bilər. Onu daha çox oynaya-oynaya öyrənə biləcəyi oyunlara sövq etmək lazımdır. Didaktik oyunlar uşaqların boş vaxtlarını səmərəli keçirmələri üçün mühüm vasitələrdəndir. Burada uşaq həm əylənir, həm də öyrənir.
oyunlarıdır (domino, şahmat, dama). Bu oyunlar sayəsində uşaqların həyatında mühüm dəyişikliklər etməyimiz mümkündür. Boş vaxtını dama, şahmat, domino oynayaraq keçirən uşağın tez qərar qəbul etmək qabiliyyəti inkişaf edir. Uşaq bir həmlənin oyunun gedişinə necə təsir edə biləcəyini, yaranan yeni vəziyyətin necə nəticələnəcəyini, səbəb-nəticə münasibətini bu oyunlarda daha yaxşı anlayır və qavrayır. Həmçinin uşağa qələbə əzmini də bu oyun vasitəsilə daha tez aşılaya bilərik. Gəzinti və ekskursiyalar uşaqların estetik zövqünün, dünyagörüşünün formalaşmasında əvəzsiz rol oynayır. Məktəblini cəlb edən tamaşalar, zooparka, sirkə, muzeyə getmək, akvoparka aparmaq,velosiped sürmək,təbiətə gəzinti təşkil etmək, fotoşəkillər çəkmək uşaqları şən əhval-ruhiyyə edir, yaradıcılığa, təhsilə marağını artırır. Bütün bu sadalanan məşğuliyyətlər asudə vaxtın səmərəli və maraqlı keçməsinə xidmət edir, məktəblini enerji ilə təmin edir, onu gələcəyə hazırlayır, tənbəllikdən və mənfi hərəkətlərdən və vərdişlərdən xilas edir, onlarda əsl mənəvi xarakterin və hətta onların taleyinin formalaşmasına kömək edir,onu zirvələri fəth etməyə çağırır, vətənə, anaya, dosta səadət hissi oyadır. IV INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS
1443 Qafqaz University 29-30 April 2016, Baku, Azerbaijan Rəsm- Rəsm çəkmək də uşaqların boş vaxtlarını dəyərləndirməkdə səmərəli vasitədir. Rəsmlə məşğul olan uşaqların fantaziyaları, düşünmə qabiliyyətləri daha dolğun xarakter alır. Onlar öz dünyagörüşlərini, təfəkkür formalarını rəsm vasitəsi ilə ortaya qoymağa çalışırlar. Rəsm çəkmək uşaqların bədii zövqünü, təxəyyülünü, yaradıcılıq qabiliyyətini inkişaf
etdirir,onda gözəl duyğular aşılayır. Bu məşğuliyyət zamanla istedada çevrilə bilər. Musiqi - Uşaqların asudə vaxtlarının səmərəli keçirilməsi yollarından biri də musiqi dinləmək və ona maraq göstərməkdir. Musiqi insanın daxilində olan mənfi enerjinin azalmasına, müsbət enerjinin artmasına səbəb olur, onu dözümlülüyə, təmkinliyə hazırlayır. Asudə vaxtlarında musiqi ilə məşğul olan uşaqlarda dinləmək mədəniyyəti, əgər bir musiqi alətindən istifadə edirsə, onda ritm tutmaq, melodiyanı qavramaq qabiliyyəti inkişaf edir, ixtiyari diqqəti gücləndirir.
oxumaqdır: bu, kitab, qəzet, jurnal və ya elektron məlumat bazası ola bilər. Mütaliə uşaqların dünyagörüşünü, mədəni səviyyəsini, nitq qabiliyyətini, biliyini artırmaq üçün əvəzsiz rola malikdir. Uşaqlar üçün yazılan əsərlər onları doğruluğa, humanistliyə, vətənpərvərliyə, qəhrəmanlığa çağırır. Belə ki, nağıl oxuyan uşaq öz təxəyyülündə fantaziyanı gerçəyə çevirə bilir. O, nağıllarda olan müsbət xarakterlərə rəğbəti ayırd edərək gələcək həyatında xeyirxah olmağa can atır. Qəhrəmanlıq dastanlarında uşaq müsbət obrazları özünə ideal seçir. Bu da uşaqları vətənpərvərlik ruhunda tərbiyə etmək baxımından önəmlidir. Yüklə 19,19 Mb. Dostları ilə paylaş:
|