Электротехника фанида трансформатлар ва уларнинг уланиш гуруҳини аниқлашни ўргатишда янги ўқув усулларидан фойдаланиш
Yüklə 1,44 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 4. «Yulduz-zigzag» (Y/Z) sxemasida ulash
|
3. «Yulduz-yulduz» (Y/ Δ) sxemasida ulash
Transformatorning YuK chulg`ami «yulduz», PK chulg`ami esa «uchburchak» sxemasi bo`yicha ulanganda YuK chulg`amida o`zgarish bo`lmagani tufayli YuK chulg`am EYuK lari uchun qurilgan vektor diagramma ham o`zgarmaydi. Bu sxemani PK li chulg`am uchlarining belgilanishi almashtirilgan hol uchun ko`rib chiqamiz. Past kuchlanishli chulg`am boshlari va oxirlarining belgilanishlari most ravishda almashtirilgandan keyin ham G` uchburchak G` sxemasi to`g`ri ketma- ketlikda birlashtirilgan holda PK iste`molchiga ulashni a,b, s uchlaridan amalga oshirilsa, EYuKlar ularning boshidan oxiriga yunaladi. PK chulg`am uchun vektor diagrammani qurishda yordamchi MN to`g`ri chiziqning doiradan past qismida birorta nuqtadan YuK chulg`am V fazoviy EYuK vektori E YB ga parallel qilib, unga teskari yo`nalishda E AV =E VU vektori chiziladi. Chulg`amning boshqa fazaviy EYuK vektorlarini ko`rsatish zarurati tug`ilsa, ularni ham tegishlicha YuK fazaviy EYuK vektorlari teskari yo`nalishda chizish mumkin. Lekin transformatorning ulanish guruhini aniqlash uchun E AV ning E AV ga nisbatan yo`nalishini aniqlash etarlidir. Shunday qilib, PK chulg`am EYuK vektorining tegishlicha YuK chulg`am EYuK vektoriga nisbatan siljishini soat kichik milining katta miliga nisbatan tutgan holati orqali aniqlanadi va berilgan shartlar uchun ulanish guruhi «5» ekanligi ma`lum bo`ladi. 27 4. «Yulduz-zigzag» (Y/Z) sxemasida ulash Bu sxema amalda quvvati 25-250kv/A bo`lgan umumiy va maxsus maqsadli kuch transformatorlarida ishlatilishdan qatiy nazar adabiyotlarda mazkur sxemaga ulangan uch fazali ikki chulg`amli transformator chulg`amlarining ulanish guruhini aniqlashga oid metodika keltirilmagan. Ma`lumki, «yulduz- zigzag» sxemasi yuqorida ko`rilgan sxemalarga nisbatan o`ziga xos xususiyatga ega. Chulg`amlarning o`ralish yo`nalishi va uchlarining belgilanishi bir xil bo`lgan transformatorning PK sho`lg`am EYuK lari vektor diagrammasini ko`rish uchun «A» fazaning (a-x) va V fazaning (v-u) g`altaklari o`zaro qarshi ulanganligi ularda hosil bo`ladigan EYuK lar bir-biridan 120 0 siljigan hamda EYuK larning yo`nalishi qarshi bo`lganligidan ularni geometrik ayirish natijasida E a , E v , E s fazoviy EYuK vektorlari hosil bo`ladi. E a = E v - E a , E v = E s – E v , E s = E a – E s Takidlash lozimki, tavsiya qilinayotgan usulda bulardan aniqlanadigan liniyaviy EYuK vektori E a ning «a» nuqtasi MN yordamchi chizig`i ustida yotadigan bo`lishi lozim. «V» fazaning ikkinchi (v-u) g`altagida hosil bo`ladigan EYuK E v neytralga yo`nalgan, shu fazaga tegishli YuK chulg`am EYuK E v esa neytraldan chulg`am boshiga yo`nalgan. Shu sababli E v vektori E v teskari yo`nalishda qo`yiladi va uning uchidan A fazaning PK chulg`amiga tegishli birinchi (a-x) g`altagi EYuK vektori E a ni YuK chulg`amning A fazaviy EYuK vektori E A ga mos yo`naltirib chiziladi. So`ngra E A vektorining uchini neytral nuqta bilan birlashtirib fazaviy EYuK vektori E A hosil qilinadi. «V» va «S» fazaviy chulg`amlarining tegishlicha EYuK vektorlari E a va E s lar ham huddi shu tartibda hosil qilinadi. E A va E V vektorining yo`nalishi va kattaligini aniqlaymiz. 28 9-rasm Bu vektorni o`ziga parallel ravishda YuK chulg`am uchun qurilgan vektor diagrammaning «A» nuqtasiga liniyaviy vektor E AV ning «a» nuqtasi ustma-ust tushadigan qilib MN chizig`i bo`yicha ko`shirilganda E AV vektori soatning «11» raqamiga yo`nalganligi kuzatiladi. Demak, berilgan sxema uchun chulg`amlarning guruhi 11 ekan. Uch fazali transformatorlar chulg`amlarini ulash sxemalarini kasr tarzida ko`rsatish qabul qilingan. Kasrning suratidagi belgi birlamchi chulg`amni, maxrajidagi belgi esa ikkilamchi chulg`amni ulash sxemasini bildiradi. Masalan, 5.14-rasm, a dagi uch fazali transformatorning chulg`amlari yulduz/yulduz sxemada ulangan bo`lib, Y/ Y tarzida belgilanadi. Agar yulduz/uchburchak sxemada ulangan bo`lsa, Y/ Δ belgi bilan ko`rsatiladi. Amalda, asosan kichik va o`rtacha quvvatli (taxminan 1800 kVA gacha bo`lgan) transformatorlarning ikkala chulg`amiga nisbatan yulduz usulida ulash sxemasi qo`llaniladi. Bunday ulashda chulg`amlarning izolyatsiyasi faza kuchlanishiga ) 3 ( Yüklə 1,44 Mb. Dostları ilə paylaş:
|