çası.
T o k
1 m a k: toxm aq, camaşır döyəcləm ək üçün toxm aq.
jk u ä K a y a ç u k: gözəl q oxu lu bir dağ otudur. Z ənnim cə, bu ot ya
türfə yarpağı, ya da zəfərandır.
BU BABIN M İSAL OLANI
M ü n d i: m indi. « c 5 ^ Ä
atm
y a p u t a k ' ^ ^
m ündi
==
adam çılpaq ata m indi, keçəsiz və yəhərsiz ata m indi».
« b a k a y a k » , b u n d a n s o n r a k ı sözu « b a k a y u k » kımı vermışlər ( T T D ,
4 S ., « h ,r,s .„ i„
. . n n d .
l . , a .
keçir.
174
Mahmud Kaşğari
BEŞ HƏRFLİLƏR BÖLMƏSİ
H Ə R NÖV HƏRƏKƏSİ İLƏ 6 » ^ FƏ ’ƏLƏL BABI
K a y ı r l ı ğ:
«Jü
kayırlığ yer = düz və qaba torpaqlı yer».
K u y a s 1
1
ğ; «jl
kuyaslığ ər = kuyaslı, K uyas şəhərindən
olan adam , kuyas sakini».
T u y a ğ 1
1
ğ;
tuyağlığ yılkı = dırnaqlı heyvan».
c 5 ^ K o y u ğ 1 u k; qatıhq, mayelərdə qatıhq.
O R T A S IS Ü K U N L U O LA N LA R
S
a
n d u
V a ç ;
bülbül. Bu şeirdə də işbnm işdir;
jä
li.
^ljllu, J^\ j ^
J> -j^i
«Səndən kaçar sundılaç,
M əndə tm ar karğılaç,
Tathğ ötər sanduvaç,
Erkək - tişi uçruşur».
Səndən qaçar at quşu,
M əndə dinər qaranquş,
Şirin-şirin ötər bülbül.
Divanü lüğat-it-türk
175
Erkək-dişi uçuşar.
(Yaz qışa xitabla deyir; at quşu səndən qaçar, qaranquş məndə din-
cələr, bülbül də şirin-şirin ötər, hamı onun səsindən zövq
alar, bütün erkək-dişi quşlar yazda cütləşər, oynaşarlar).
B u 1 ğ a y u k;
J
jüj
bulğayuk suw = bulanıq su».
S a r k a y
1
k; heyvanlann mədəsində qırxbayır adı verilən bir
işkəmbə. Bəzən ö n ilə «ca^j*- sarkanuk» deyiHr. Ərəb di-
Hndə də belə şeylər olur. Məsələn; «
jUiu^ » kimi.
(ia-j'-iä K u d u ç a k; büzdüm.
B U N U N BAŞQA B İR N Ö V Ü
Ä
B a y b a y u k ; kəpənək quşu deyilən bir quşdur. Ağac budaqları
arasm da yuvasmı zənbil şəklində hörür, gözəl ötür.
B U B A B IN A L T I H Ə R F L İL Ə R İ
B
o
y
u
n d
u
r
u
k; iki öküzün boynunun üstünə birdən qoyu-
lan boyunduruq.
M u y a n ç
1
1
1
k; miyançıhq, vasitəçilik, barışdırm aq üçün iki
adam m arasm a girmək. «J?
sən m uyançıhk k»l»
deyilir ki, «sən bizə vasitəçilik et» deməkdir. Əsli «səvab»
m ənasm a gələn
muyan» sözüdür.
M ənqus isimlər kitabı bitdi
176
M ahmud Kaşğari
BİSMİLLAH İR-RƏHMAN İR-RƏHİM
MƏNQUS FE’LLƏR KtTAm
Divanü lüğat-it-türk
177
İKI HƏRFLİLƏR BÖLMƏSİ
K e ç t i; « , j ^ jf ər keçti = adam işdə gecikdi, ağır hərəkət elə-
di»,
keçər - keçmək).
cs J jjj B u r d ı;
J
j j j
jty yıpar burdı = müşk qoxdu».
(iJjjJ B u r d ı; «osJj^
suw burdı=suyun buğu yüksəldi, buğlan-
dı». Hər hansı bir şey gözəl qoxu versə və buğlansa, yenə
beİ
3
deyilir, (J İ^ jj-jIjj b u r a r - burmak).
li-^JAf B e r d i;
(J>-«jj
J( ol m anqa yarm ak berdi = o mənə pul
verdi». Başqası da belədir, ( ^ '^ j" -J ja berür - bermək).
T a r d ı; «t^Jjlj
^ bəg süsin tardı = bəy qoşununu yaydı,
dağıtdı». Bir adam bir şeyi dağıtsa, yenə belə deyılıı,
( J '^ j'j -J J ^ ta ra r - tarmak).
l
S'^
j j
T
u
r d
r. « ( i< s > j j ^
J ər yokarı turdı
=
adam yuxan durdu,
qalxdı». Başqası da belədir, (jjj^ T u r u r; keçmiş zam anı və məsdəri olmayan müstəqbəl bir fe’l-
dir. Ərəb dilinin «
» və « j^ » sözləri kimi. Bu söz bir
şeyin adı çəkilən anda bir yerdə durduğunu və bulundu-
ğunu bildirir. « j j j j
J ol əwdəturur» deyilir ki, «o, [bu
an] evdədir, evdə var» deməkdir. Bu sözlə ayağa qalxmaq
m urad edilmir. « j> J ^ J ər sökəlturur» deyilir ki, «adam
xəstədip) deməkdir. Bu sözlə xəstə ayağa qalxdı deyilmək
istənmir.
178
M a h m u d Ka^ğari
T u r d ı:
at turdı = at durdu, zəiHodi, inkişardan qal-
dı». Başqası da bebdir,
tu ra r ~ turm ak).
T e r d i;
j ^ J' ol tavvar terdi = o. m al yığdı». Başqası da
belədir. (^'-^ji'- J j ü terər - termək).
(^Jj'-^ S ə r d i; «c?Jj>-^(yi J' ol anı sərdi = o ona sərt s ö z b r dcdi. qaba
sözlər dedi».
- J j ^ sərər - sərmək).
(i-ij- S o r d ı;
^ kənc süt sordı = uşaq süd əmdi». Baş-
qası da belədir.
Jj« S o r d r. «ts-ij« jj-* J ər söz sordı = adam söz. xəbər soruşdu».
ljJj« S
o
r d ı; «lsJj> - ^
J ər yitük sordı = adam itiyi barədə so-
ruşdu, itiyini aradı», {(jl-^j^ - j 'j ^ so rar-so rm ak ). Bu son
iki söz oğuzcadır.
K a r d ı; «cs-ij'ä liiL J ər suwka kardı = su adam ın boğazında
qaldı».
K a r d ı; «l
5
'^j'^
suw arıktın kardı = su arxdan daşdı»,
(qışda çaydan su daşdı). Bu, suyun və qarm donması,
çayın suyunun buz üstünə çıxması nəticəsində baş \erən
daşmaya deyilir, (JU jä
karar - karm ak).
lsJJjj T o z d ı; «cs-ijjj lü k i
J
ər tumluğka tözdi= adam soyuqdan ac-
dı», (‘-SUjj!;.
tQ
2
ər ~ tözmək). Qıpçaqca.
S
1
z d ı;
yağ sızdı = yağ əridi».
S
1
z d ı; «CJJJ:^ i J i ^
olmadınif'-^ suw sızdı = q ab d an və bu-
na bənzər şeylərdən su sızdı».
s
S
1
z d I. «tsJjj« (jj^ kün sızdı=günəş göründü, günəşin ucu şərq-
dən göründü»,
sızar - sızmak).
- Bu
S ö z
orob h . m . r ,
i b
«ö iu i( olmadh,n>> şoklindo yazılm .şd.r. Təbii ki. bu ya/.l.ş
- Vünk. ad hq halda «ol.ııa» sö z ü q a b . sü r a h ,. kuzo
Divanü lüğat-it-türk
179
K
1
ş d ı; « S ’^
J ər yoldan kışdı = adam yoldan çəkildi.
sürüşdü». G ünəş göyün ortasmdan çəkilsə, yenə belə de-
yilir.
-j>-*M kışar - kışmak)'^’^.
i S ^ ’j^ T o ğ d ı; «.LS^’y ğ,jj toğ toğdı = toz göyə yüksəldi». ( -j>^jj
j
L
acj
: toğar-toğm ak). Bu şeirdə də işlənmişdir;
(i'j^ ÜJŞ
(ijcjj
Jljc f
jJijj
^jJİ
i
.
ii
.'
m
4
j
«Ağdı kızıl bayrak,
Toğdı kara toprak,
Yetşü kəlip oğrak,
Tokşıp anm keçtimiz».
Ucaldı qızıl bayraq,
Tozlandı qara torpaq,
Yetişdi gəlib oğrak,
V uruşaraq gecikdik.
(M üsəlm anlann qızıl bayrağı yüksəldi, qara torpaqdan göyə toz bu-
ludu yüksəldi, oğrak atlıları da yetişərək gəlib bizə qatıl-
dılar, onlarla birlikdə savaşa girdik, ona görə də geri dön-
məkdə gecikdik).
E w d i;
j '
ər ew di=adam tələsdi»,
- J ^ '
ewər-ewmək).
K o w d ı; « s ^ ^
0
*' J əi' atm kowdı=adam atını qovdu, çapdı».
Başqası da belədir, ( - i ^ J ^ - Ä kow ar - kowmak)'''^.
Bnsim A la la y ın h a q h qevdinə göi'Ə. bu söz əsli.ıdə « k a y d ı - k a y a r -kaynıak» ş.^kh.ıd.ı
o lm a h d ır . bu .'a d a o rtaq h q .'m ü ştə .-ək lik bildi.'ən -.ş şəkilçi.sinə c h t.y a c y o x d u r ustə hk.
bu böl.ıv->də .ki hərtli sözlər nəz ərd ən kcçivili.- (D L T . 111, S.182K
l.h M u to lh b o v bu
qeydlo qism ə.ı .-az.d.r, O belə h e s a b edir ki. bir s(wün başqa b.r b a b d a vcr.lm.əs. elə də
b ö y ü k sə hv s a y ıh r.an ıah d .r ( T S D , 111 to.n. bet I9S-I99).
Bu fe'lin müza.'e və .nəsdərini biz q o y d u q .
180
M ahm ud Kaşğari
l
S ^ Ç
1
k d ı:
ö y ton çıkdı = p altar nəmləndi». H ər hansı bir
şey öz-özünə torpaqdan nəm çəksə, yenə b e b dcyilir.
-j%>' çıkar - çıkmak).
K
o
k d
i:
ə t
kokdı = [odda bişən] ətin qoxusu yayıldı»,
Çu'aq söndürülərkən iıisinin yüksəlməsi və yayılması za-
manı da bu söz işbdilir.
K
o
k d ı;
u i ^ suw
k o k d ı
=
s u o v v ə l k i h a l m d a n ç ı x a r a q
s a k i l l a s d i . d i n d i : d ı ı n ı l d i ! »
^
K O K U l " "
- M .;,
C İ l l / Ə k i i ' . ’ , {
-
kokar - kokmak).
T ö g d i:
J ər tuz tögdi = adam duz döydü. duzu na-
rmlaşdırdı», ( ^ u s ^
tögər ^ tögmək).
s ö k d i:
fjä J( ol am sökdi = o ona söydü, o onu söy-
dü, həqarət etdi»,
sökər - sökm ək).
T
a n d
i
: « t j J i L : ^ f
Jf
o l a h m n ı t a n d ı
=
o , b o r c u n u v ə b u n a b ə n -
z ə r ş e y l ə r i d a n d ı , i n k a r e t d i » .
Hər
h a n s ı
bir şcyi
d a n a n
a d a m ü ç ü n d ə b e b d e y i l i r , ( j U ü
t a n a r - t a n m a k ) .
T
o
n d ı: «t
5
^ > LsLİf
J
ər əwinqə töndi = adam evinə döndü»,
( " ^ ^ ^
tönər - tönmək). Oğuzca.
K
a n d
ı:
Ji ol
su w d m k and ı
=
o ,
su y a q a n d ı. d o-
yu n ca su içd i», (JUIIİ
. J \ l
k an ar - k a n m a k ).
ls
K
o
n d
1
. «t
5
-ıj^
kuş kondı=quş qondu, quş bir şeyin üzərinə
qondu».
K o n d ı: «,^budhun kondı = xalq köç yerinə çatıb
yerləşdi», (el-oba, oymaq köçdükdən sonra bir yerə yerbş-
dı»,
(jU ^jä -jUjä
konar - konmak).
virmişlər fDLT-200^5^T.440).^^^ Yurtsevər bu misalı «çalxantı y atışd ı, d in d i» kim i çe-
Divanü lüğat-it-türk
181
BU B A B IN M İS A L O L A N L A R I
Y e r d i: «
ls
^
jü
j ' ər aşığ yerdi = adam yeməyi bəyənmədi,
tənqid etdi»,
- J j n yerər - yermək). Oğuzca.
Y e r d i: « (iJjJJ
J ol ərig yerdi = o, adamı məzəmmət etdi,
tənqid etdi», ( ^ ^ j : “ -J
jjj
yerər - yermək). Oğuzca,
Y ö r d i: «l
5
-^jJİ
< ^'j( urağut oğhn beşiktin yördi =
qadın uşağını beşikdən açdı». H ər hansı bir şeyin bağı
açılsa, yenə b e b deyilir, (‘-^'^jj:! - J jjjy ö r ə r - yörmək).
(i% Y e 1 d i: «
ls
%
ü
-' aş yeldi = yemək yeyildi». Başqası da b eb d ir,
(
yel ür - yelmək).
[Qayda]:
Bu bölm ə əsil iki hərfli sö zb r bölməsi deyil, üç hərfli də deyildir. Biz
onu iki h ərflib r bölməsinə qoyduq, çünki təbffüzdə qısa
və aydm dır. Bu sö zb r ərəb əlifbası ib yazıldığı zaman iki
h ərflib r kimi yazılır. T ürk hərfləri ib yazıldığı zaman isə,
yuxarıda gördüyün kimi, hərf əlavə edilir.
1K2
M ahm ud Kaşğari
ÜÇ HƏRFLİ LƏR BÖLMƏSİ
HƏR NÖV HƏRƏKƏSİ İLƏ
FƏ ’Ə LD İ BABI
B u y u r d u:
J ol an q ar eylə buyurdu = o ona e!ə
buyurdu»,
buyurur - buyurm ak). Oğuzca.
B a k
1
r d ı; « tsJ.^ L ı^ təwəy bakırdı = dəvə böyürdü, bağu'dı».
Oğuzca.
bakırar - baku'm ak).
T
a t
u
r d ı:
«
cs
J
j
^I
j
u
-*
J(
ol m anqa aş tatu rd ı = o mənə ye-
mək daddu'dı». Başqası da belədir,
-
j j j
I
j
tatu ru r —
taturm ak).
T e t ü r d i:
« c s J j"
J(
o
I
andağ tetürdi = o elə söylətdi. elə
dedirtdi», ( '- ^ ^ j y - j j ^ t e t ü r ü r - tetürm ək).
cs-^jJjj T o z a r d r. «l
5
-^jJjj J jj toz tozardı = toz qopdu, toz yüksəldi»,
( - jl J ^ tozar - tozmak)'*’".
ts Jji;u S a t u r d ı; «ts JjjU-
jSji j( q| an q ar koy saturdı = o ona qo-
yun saydırdı». Başqası da belədir. ((j'-*jjI-^ - j j ^ ^ saturur —
saturm ak).
S > t
u
r d
ı; «
. S
ciüi!
J(
ol otunq sıturdı = o, odun kəsdirdi,
qudııdı, yardırdı». Başqası da belədir, ( J ^ j ^ - j j V ^ sıtu-
ru r-sıtu rm a k ).
i'iısxaləK İn « lo z a r ■
to z m a k » ş ə k lin d o v e rila n b u sö z ln r y a n lışd ır .
H osım A ta la y m y a z d .g m a g o r ə . b a b m tə lə b in ə u y ü u n o la r a q b u n la r
" lo /a ru r--
.;V c iin ıa k » k ın ii
vazılmalıdır ( D L T
III
s
^'ilih m -* ı r u
4 u
ı
r
q ə t , c ə l b e l m , ş d . r ' ( T S D , l l I to m . b e t ' İ İ )
M u tə J h b o v d a bu m ə.sələy ə d .q -
Divanü lüğat-it-türk
İ83
( i '^ j ^
K
1
ç u r d ı: «onu qmadı», (o onu bir işdə ayıbladı, onun dilxor ol-
m asm a görə xəbisliklə şadlandı),
kıçurar -
kıçurmak).
K ü t t ü r d i;
j
^ !
ol anqar koy küttürdi =ona
qoyun otartdırdo). Başqası da belədir,
- j> j s küt-
tü rü r - küttürm ək),
'j ^ J ^
K i t ə r d i: « t^ J j^
Jf ol taşığ yoldan kitərdi = o, daşı
yoldan qaldırdı». Hər hansı bir şey yerindən qaldırılsa, ye-
nə belə deyilir,
- j J ^ kitərür - kitərmək).
45-^
j
^
K e
ç
ü
r d i:
« (^ J jW ^ j A i ' J
ol ışığ keçürdi
=
o, işi geçikdirdi»,
(lS I a J ^ - j J ^ keçürür - keçürmək).
j- ^ J ^ K ö y t ü r d i'^’^:
J ər otunq köytürdi = adam odun
yandırtdı». Başqası da belədir, (‘-^^jj^ -J
j
J^ k ö y ü rü r-
köyürmək).
T a y I ş d ı;
V
jj
Jİ oI anınq birlə tayışdı = o onunla
sürüşm əkdə yanşdı», (
- j j ^ tayışur - tayışmak).
S o y u ş d ı:
t j J
J>' ol manqa təri soyuşdı = o mənə
qoyunun dərisini soymaqda kömək etdi». Başqası da be-
lədir. Y um urtam n və ağacın qabığını soymaq da belodir,
(
- j J ^ soyuşur - soyuşmak).
K a y
1
ş d ı; « j ^ ^ ^ jiijii (^' jV' olar ikki bir birgə kayışdı =
onlar ikisi bir-birinə rəhm etdilər, acıdılar».
- j J ^
kayışur-kayışm ak), Bu şeirdə də işlənmişdir:
^
j ^ l lİL_
1
:
B a bm q u r u l u ş u n a gı^iıə bu söz
köyü,-di» şəklində olnıalıd.r, Z aiən .ııüza.-c və
məsdəri d ə bu şəkildə ve.-ilmişdir.
184
Mahmud Kaşğari
J—
«Nəlük anqar biliştim,
Koçşup takı kawuştum,
Tüzünlügin kayıştım,
Alktı məninq yayımı».
Niyə onnan tanışdım,
Qucaqlaşıb qovuşdum,
Rəhm ebyib acışdım,
M əhv elədi yayımı.
(Haqsızhğa uğramış adam ın diHndən deyir: hardan onu n la tanış-biliş
oldum, hətta qucaqlaşıb dost oldum, o na rəhm ebdim ,
hahna acıdım, heç nədən bütün yaz g ü n b rim i m əhv etdi).
K o y u ş d ı:
u i ^ jSJİ Jf ol anqar suw koyuşdı= o ona su
qoym aqda kömək etdi»,(jU*
2
ı ^ j j l i ^ koyuşur-koyuşm ak).
K
1
y
1
ş d ı:
15^ J( ol m anqa yığaç kıyışdı = o mənə
çəpinə ağac kəsməkdə kömək etdi». Y arış da bebdir,
(jU ijä
kıyışur - kıyışmak).
M a y
1
ş d ı: «tsAuy^
j
(
ər yergə mayışdı = adam tənbəlli-
yindən yerə yapışdı», (jUAw
m ayışur - mayışmak).
Bu, tapşırılan işi yerinə yetirməkdən çəkinm əkdir.
Y a m a ş d ı: kiçicik bir h ərf dəyişməsi nəticəsində «^
5
-^;^ ma-
yışdı» sözü bu şəkli alır, ((jL«*iuj -jj^U u yam aşur - yamaş-
mak).
S o y u k
1 1
:
j( ər soyuktı = adam soyuldu, ınah talandı».
((jUS^L -jiİ L soyukar - soyukmak).
^
S
f ,• «
yer sayrktı = ver qara daşh oldu», (
- ^ v ı k H i
s H V i K i i i a k ) .
Divanü lüğat-ıt-türk
185
s
o y u
1
d
1
.
« i s 4 ^ ^
bulut soyuldı
=
bulud dağıldı, hava açıl-
dı».
S o y u 1 d ı: «ı^-iljl-
tsjä koy tərisi soyuldı = qoyunun dərisi
soyuldu».
S o y u 1 d ı: «tS'iİj^ O-y üPj( ərdin ton soyuldı = paltar adam ın
əynindən çıxarıldı», (
soyul ur - soyulmak).
^ K
o y u 1 d ı: «ts4^
yoğurt koyuldı = yoğurt, qatıq qatılaşdı».
H ər hansı bir maye qatılaşsa, yenə b e b deyilir, (
koyulur - koyulm ak).
c
5 4
^ K
1
y
1
1 d ı: endi, «ts4^
kün kıyıldı = günəş zenitdən endi».
K
1
y
1
1 d ı: keçdi, sovuşdu, «Ls4ä^ jj' ödh kıyıldı = zam an keçdi».
jA S K
1
y
1
1 d ı: kəsildi, « ti4 ^ ^1*j yığaç kıyıldı = ağac çəpinə kə-
sildi».
K
1
y
1
1 d ı: qaçıldı, «cs4^ j j ^ söz kıyıldı = veribn söz tutulm adı,
v erib n sözə əməl edilmədi», ( j U l i - j j l ^ kıyılur-kıyılmak).
M a y
1
1 d ı: «ts4i^
kağun mayıldı = qovun yumşaldı», (su-
lu, təzə qovun xarab oldu). Bu, qovunun keçəbşərək şa-
laqlaşması, büzülməsidir. Başqa m eyvəbr haqqm da da
b e b deyilir, ( J U ^ -j ^ mayılur - mayılmak).
T a y a n d
« j - ^ ^
J( ol m anqa tayandı=o mənə dayaq-
landı». H ər hansı bir şeyin üzərinə söykənmək də bebdir,
( jU L j - jj lu tayanur - tayanmak).
K a y
1
n d ı'^O: « c s4 j5 ^ ( aşıç kaymdı = qazan qaynadı». Başqası
da bebdir, ((juijä - J ^ kaymur-kaymmak). Bu atalar sö-
''’''Seçkin Ərdi ilə S ə ra p T u ğ b a Y u ıts e v ə r bu sözü kıta bın 1 mssosınd.ı (I)LT-2()()S.
s. 103) verm əyi u n u tm u ş , II q isim də (D L T -2005, s.544) vennişlər.
Bəsim A ta l a y b u sözün y a z m a və b a s m a nüsxələrdə «
ls
^ kay n a d ı» şəklində
verildiyini, a n c a q d o ğ r u v a r ia n tın ın « j ^ kayindı» o id u ğ u n u yazmışdır, çü n k i
« k a y n a d ı» f o rm a sı b u b a b a u y ğ u n gəlmir ( D L T , III, s. 191). Seçkin Ərdi ilə S ərap
1 uğba Y urtscvə ı b u sö zü «k ay ın d ı» şəklində (DLT-2005, s.417) oxum uşlar.
186
M ahm ud Kaşğari
zündo də işlənınişdir;
kay n ar öküz
kcçiksiz bolm as=dolub-daşan çay keçidsiz, körpüsüz ol-
maz».
B l i s ö z
qanşıq-dolaşıq iş baş verəndə söylənir, bu-
nunla «hər çətinlikdən bir çıxış yolu vardır» dcınok istənir.
ı j ' ^ K
0
y u n d ı
'
J
'
ol özünqə suw ko_\'undı = o
özünə su qoydu».
koyunur - k o y u n m a k ).
BU BABIN M İSAL OLA N LA RI
Y a y I k t ı; «tr%:; jjl ödh yayıktı = bahar fəsli gəldi. b ah ar oldu».
( i İ ^
yayıkar - yayıkmak).
Y a y
1
I d ı; «c?4y
yığaç yayıldı = ağac yırğalandı». (yel əs-
diyinə göıə agac sağa-sola yırğalandı). H ər hansı bir şev
öz-özünə əyiiərək qnnıldansa. yenə bclə deyilir.
Y a y
1
I d ı; «>-
yayıldı sü = qoşun yayıldı». Başqası da be-
bdir. Bu sözün j dh ilə «^ilL yadhıldı» variantı da var,
( t i ^
yayılur - yayılmak).
[Qaydal;
Bu bolmədə venlən ortası sükunlu te'llər ilk baxışda dörd hərlli görün-
sələr də, əshndə üç hərflidirlər.
Jf ol koyuğ
b atu ıd ı-o , qoyun baglatda» və
saturdı=saydırd
sözlərində oldu»u kimi.
1
»
s.45^7?oxumusl 'r" ( ' n X i ' ' ( h ' ' ' k u y u n d i ) . şnklində {DLT-2005,
vcrn.,br. ə ; i ; „ : ; ; i s o o l b L ± : ! r
m dld. s.
188
-I
89
)
» (-o>,ı u d u ı . çünki sö/iırı kökü « k o v -» felindəndir.
Divanü lüğat-it-türk
!87
D Ö R D H Ə R F L İL Ə R BÖLM ƏSİ
H Ə R N Ö V HƏRƏKƏSİ İLƏ
FƏ ’LƏLDİ BABI
T a y t u r d ı;
J' ol anı suwka tayturdı = o onu
suda sürüşdürdü». Başqası da belədir,
taytu-
ru r - tayturınak).
T u y t u r d ı; «
l
s
J
J'
ol manqa söz tuyturdı = o mənə
söz tərif etdi. mən ondan söz duydum». (tii-*j^ - j j ^ tuy-
turur-tuyturm ak).
j j J J K a y t u r d ı ; «c
5
^ J ^
J'
ol anqar kayturdı = o ona qəm xar
oldu. qahm ar çıxdı», (o, qardaşm a kömək etdirdi), ( - j j ^
kayturur - kayturmak).
K a y t a r d ı;
Yüklə Dostları ilə paylaş: |