Microsoft Word ?hali cografiyas?

S&hiyy& s&viyy&sinin göst&ricil&ri. N hay t, müt x ssisl rin n zar ti altında doğulanların faizin dair m lumatları da n z rd n qaçırmaq olmaz. Çünki onlar dünya ölk l ri arasındakı böyük sosial b rab rsizliyi ks etdirirl r. Bütün ölk l r dair bel m lumatlar olmadığından onları dünya regionları üzr yekunlaşdırmaq mümkün olmur.
D rc olunmuş m lumatlara gör , c mi altı ölk – Yaponiya, ABŞ, Bolqarıstan, İsveç, Norveç, Belçika 100% sosial xidm tl t min olunmuşdur. 30 ölk d bu, 90- la 100% arasındadır. Dem k olar, bütün inkişaf etmiş ölk l r, habel İsrail (99%), Kuba (99%), Sinqapur (99%), KXDR (99%), Puerto-Riko (99%), Monqolustan
(99%), B66 (99%), Çili (99%), Trinidad v Tobaqo (98%), Malayziya (98%), Kü-
veyt (97%),Venesuela (97%), Kosta-Rika (97%), Uruqvay (96%), Çin (95%) onların arasındadır.
Tibbi mü ssis l rd n k narda doğulanların 50%- q d ri 32 ölk d dünyaya
g lir. Hindistan (31), Pakistan (35), Nigeriya (35), İndoneziya (40) kimi demoqrafiya n h ngl ri onların arasındadır v bu, Yer kür sind ki ümumi k d rli v ziyy ti mü yy nl şdirir.Ölüm v& ömrün uzunluğu. Doğum kimi, ölüm d bi- oloji hadis dir. Doğum kimi, sağlamlığa, ölüm , orta ömür müdd tin d bir çox amill r t sir edir, lakin bu amill r arasında, bütövlükd , sosial-iqtisadi ş raitin h lledici t siri özünü doğum göst ricil rind olduğundan daha güclü ş kild göst rir. Ölüm s viyy si, ilk növb d , rifah halından asılıdır. İnkişaf etmiş ölk l rd ümumi ölüm göst ricisi h l XX srin 60-cı ill rind n b ş riyy t tarixind n aşağı s viyy d sabitl şmişdir. Hazırda iqtisadi c h td n inkişaf etmiş bir çox ölk l rd ümumi ölüm msalı (ÜÖ6) inkişaf etm kd olan ölk l rd kind n xeyli yüks kdir. M s l n, Böyük Britaniyada v Almaniyada bu, Meksika v Venesueladakından t qrib n iki d f yüks kdir.

Ölüm halinin sağlamlıq v ziyy tinin indikatorudur. Ölümün s b bl ri zamanla ölçülür: g r uzaq keçmişl rd insanlar daha çox yoluxucu x st likl rd n – taundan, malyariyadan, çiç kd n v s. ölürdül rs , indi ölümün başlıca s b bl ri qan dövranı x st likl ridir.

Afrikada uşaq ölümü msalı 200%- yaxınlaşır, y ni doğulan h r 1000 uşaqdan 200-ü ölür.
İnkişaf etmiş ölk l rd uşaq ölümü msalı 15%, onların üçünd – Finlandiyada, İsveçd v Yaponiyada is 6-7%-dir. Uşaq ölümünün aşağı göst ricisi yüks k h yat ş raitinin, yüks k s m r li müalic vasit l rinin v h kim köm yinin n tic sidir.