www.ziyouz.com кутубхонаси
173
qilmag‘on podshoh va umarolarg‘a muntazirdur» deb, turib chiqib ketdi.
Sulaymon ibn Abdumalik Madinada xalifa edi. Abu Hozim rahmatullohi alayhni chaqirib,
so‘radiki, sabab nadurki, o‘limki karih - yomon ko‘ramiz? Abu Hozim aytdi: «Ul
sababdanki, dunyolig‘imiz obod va oxiratligimiz xarobdur. Har kishiii obodlig‘dan
xarobliqqa eltsalar ranjur va alamnok bo‘lur». Xalifa aytdi: «Haq taolo dargohiga
borgan xaloyiqning ahvoli nechuk bo‘lg‘usidur?» Abu Hozim dedi: «Nekukorlar (yaxshi
odamlar) ahvoli safardan ahli ayoli qoshig‘a shod va xurram kelgan kishig‘a o‘xshashdur.
Badkorlar holi qochgan qulga o‘xsharkim, xo‘jasiniig qoshig‘a qahr va siyosat birla
keltirgaylar».
Sulaymon ibn Abdumalik aytdi: «Koshki, men o‘z holimni bilgay erdimki,
nechuk bo‘lg‘usidur?» Abu Xozim aytdi, «Qur’on o‘qig‘il, bilg‘aysen. Andoqki, Xudo
taolo xabar berur. Qavluhu taolo:
«Innal abrora lafiy Na’imin va innal-fujjora lafiy Jahiym». (Infshpor, 13-14). Oyat tafsiri: «Haq va rostdur amali solih qiluvchilar jannat ichra anvoi ne’matlardin bahramand va hech shak-shubha yo‘qdurki, gunoh qiluvchilar do‘zax ichra turluk azobg‘a giriftordur». Xalifa Sulaymon so‘radi: «Haq taoloning rahmati qayondur?»
Abu Hozim aytdi:
«Inna rahmatallohi qariybun minal-muhsiniyn». (A’rof. 56). Ya’ni, Haq taoloning rahmati yaxshi ehson qiluvchilarga yaqindir. Bas, ulamolarning podshohlar birla so‘zlar so‘zi bu tariqada. Ammo dunyoviy
ulamolar podshoh va amirlarga xush kelur so‘zlarni derlar. Dinlari barbod bo‘lgani bilan
ishlari bo‘lmas.
Na’uzu billohi min shururi anfusino va min sayyioti a’molino.
Ya’ni: Iloho, nafslarimiz otashidan va ishlarimiz xomligidan bizni asragil.
Bas, har suratda bo‘lsa zolimlarni ko‘rmagani va ular birla aralashmagani
yaxshiroqdur. Hazrati rasul alayhissalom ayturlar: «Mening ishim hamisha hazrati
Haq subhonaxu va taoloning himoyat pardasida mahfuz (saqlangan) bo‘lur, agar
ulamolar axli amirlarg‘a aralashmay yursa». Xullas kalom ulki, raiyyatiing fasodi
podshoh va amirlar fisqu fasodidandur.
Podshoh va amirlar fisqu fasodi ulamolarning besaloxligi, ularga pandu nasihat
qilmagonidandur.