Microsoft Word P. doc titul doc
Yüklə 0,92 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
__________________Milli Kitabxana__________________
98 qayda ilə lent üzərində qarpızın yetişmə əyrisi qurulur. Həmin prinsipə əsaslanan cihazlar xiyarın, kök və bir sıra başqa məhsulların da yetişmə prosesini öyrənməyə kömək edir. Cihazın göstərişlərinə görə, qarpız ilk vaxtlarda gecə-gündüz böyüyür. Sonra bu proses müəyyən qaydaya düşür. O ancaq gecələr böyüyür və orta hesabla öz çəkisini gündə 300 q artırır, gündüzlər isə istirahət edir və gündə çəkisindən 40 q itirir. Bu cihazlar, fosfor, kalium və azot kimi gübrələrin bitkilərə hansı miqdarda lazım olduğunu da təyin etməyə imkan verir. Cihazın verdiyi böyümə əyrisnə görə qarpız fosforu çox sevir. Deməli, bol məhsul götürmək üçün bu cihazların köməyindən istifadə etmək olar. Cihazın göstərişlərinə görə istilik şitilliklərindəki xiyarlar gecələr yetişir, səhər açılanda isə bu proses dayanır. Bərk isti də yetişmə prosesinə mənfi təsir göstərir. Bitkilər belə şəraitdə fəaliyyətsizləşir. İstilik şitilliklərində suvarma şlanqla aparıldıqda bu, xiyarın yetişməsini yubadır, süni suvarmada isə xiyarın çəkisi və boyu gecə- gündüz artır. Buradan belə bir nəticə çıxır ki, məhsulun tez yetişməsi və bol olması üçün süni yağış yağdırmaqla aparılan suvarmadan istifadə etmək lazımdır. Kənd təsərrufatı yeniliklərindən biri də son zamanlar torpaq bakteriyalarına olan münasibətin bir qədər dəyişməsidir. Bizi ahatə edən aləm adi gözdə görünməyən mikroorqannzmlərlə doludur. Mikroorqanizmlər maddələrin torpaqdakı dövri hərəkətində iştirak edərək torpağın məhsuldarlığını artırır. Boy atan bitkilər öz köklərilə torpaqdan su və onda həll olan mineral maddələri qəbul edir. Bitkinin yarpaqlarında Günəş işığının enerjisinin təsirilə karbon qazı və su üzvi maddələrə çevrilir. Bitki və heyvanlar tələf olduqda bu üzvi maddələr yenidən torpağa qayıdır, mikroorqanizmlər bunları parçalayaraq ilkin maddələrə- minerallara çevirir, bu yolla ayrılan mineral elementlər yenidən bitkilərin köklərinə daxil olur. Lakin üzvi maddələrin çoxu tam parçalanmır, azacıq çevrilmə prosesindən sonra çürüntü əmələ gətirir. Min illər ərzində |