138
dünyasında dərin izlər buraxır.” Müəllif yeni dünya həqiqət-
lərinə, həyat tərzinə qarşı milli yaddaşın öz keyfiyyətlərini
qoyur və bu məramla yadlaşma (yaddaşsızlaşma!) prosesinə
müqavimət hissi aşılayır.
“Kişi təbiətən aqressivdir, daima liderlik, müvəffəqiyyət və
hökmranlıq uğrunda mübarizə aparır. Kişi bu dünyada görmək
istədiyini görür və götürür”(R.Censen). Ş.Ağayar yeni sosial iea-
rarxiyada kişini, kişilik dəyərlərini, maskulinist mövqeyi daha önə
çıxardır. “Haramı” bu məramın daşıyıcısı olaraq hasilə gəlib.
Əsər qəhrəmanın ölümü səhnəsi ilə başlayır və elə ilk sətir-
lərdən, oxucunu narahatlıqda saxlayan həyəcanlı təsvir və
təhkiyə ilə nəql olunur. Əsərin içərilərinə doğru irəlilədikcə sü-
jetin inkişaf dinamizmi daha da artır. Səməndərin Haramı dü-
zündə özü üçün müəyyənləşdirdiyi qanunlar, ailəsindəki gər-
ginlik, çevrəsi ilə ziddiyyətli münasibətləri, müxtəlif kolliziya-
ların, situasiyaların təsviri əsəri mühüm sosial, əxlaqi-mənəvi
məzmunla dolğunlaşdırır.
Romanın bədii konfliktinin bütün şaxələri Səməndər sürəti
ilə əlaqəlidir. İ.Şıxlının “Dəli Kür” əsərində qəhrəmanın-Ca-
handar ağanın həyat yolu romanda bədii obraz səciyyəsi alan
Dəli Kürlə müqayisədə verilir, Kürün axarına mane olan bar-
yerlər Cahandar ağanın həyat yolunundakı maneələrlə müvazi
mənalandırılırdı. Ş.Ağayarın romanında isə qəhrəmanın həyat
yoluna müvafiq məkan Haramı düzü olur.
“Adam yaxşı atın
Dostları ilə paylaş: