Mübariz Yusifov
olmuşdur. Ona görə də Nizami öz əsərlərini fars dilində
yazmışdır. Hətta, Səid Nəfisi türk (Azərbaycan) dilinin
poeziyada işə yaramadığını Äxistanm adma yox,
elə
Nizaminin öz adma bağlayır.1 Bəzi ədəbiyyatda isə, hətta, N i
zami türküstanlı kimi göstərilir.1
2
Nizaminin özü «Yeddi gözəl» poemasında özünün türk
(Azərbaycanın) olduğunu öz dili ilə bəyan edir:
Ağıl nə deyirəm, anlayar məni,
Nələr axtanram, o duyar məni.
Mənim şikayətim yoxluğdan deyil,
Ondandır, ondandır, bunu sən də bil.
Almaz türklüyümü həbəş ölkəsi.
Olmuş xoş dovğadan məhrum cümləsi.
Y G, 2004, 45.
Yəni mənim türk (Azərbaycanlı) olduğumu Həbəşistana
bənzər bu cahil ölkəsi (cəhalət adamlan) qəbul etmirlər. Tür
klərin (azərbaycanlıların) milli xörəyi olan dovğanı yemirlər
(şirin və dadlı əsərlərimi oxumurlar). Görünür, Nizaminin öz
dövründə də onun Azərbaycanlı olduğunu qəbul etməyənlər
var imiş. Ancaq burada uzun-uzadı sadalamaq artıqdır ki,
müxtəlif millərlərdən olan böyük tədqiqatçılar Nizamini
Azərbaycanlı bir şair və mütəfəkkir, dahi söz ustası kimi
tanıyırlar. Buradaca Nizaminin milliyyətində bəzi çaşdmcı
meyllər haqqında söhbət açmaq da yerinə düşər. «Leyli və
Məcnun»da Nizaminin anasının xatirəsi ilə əlaqədar olan
hissə belə başlanır:
Kürd qızı anam da bizi tərk etdi
Bir ana qəlbiylə dynyadan getdi.
1 Divani-qəsaid və qezəliyyate-Nizami Gəncəvi (Müqəddimə Səid Nəfisinindir.)
Tehran, 1338 hicri), s. 45.
2 A.E.Крымский. Низами и его современники, с. 42; Məmməd Cəfər Cəfərov.
Nizaminin fikir dünyası. Bakı, «Yazıçı», 1982, s. 171.
34
Dostları ilə paylaş: