MühaziRƏ 1 Mülki müdafiə, onun vəzifələri və qurma prinsipləri

Yerüstü kəşfiyyat  ən dəqiq, daha dolğun kəşfiyyat növü sa­yılır və bütün MM qərargahları tərəfindən təşkil edilir.

Havadan kəşfiyyat  zədələnmə ocaqlarında, təbii fəla­kət və qəza rayonlarında ümumi vəziyyəti tez aşkar etmək üçün təy­ya­rələr və helikopterlərlə aparılır. Belə kəşfiyyatı, adətən, res­pub­lika MM qərargahı təşkil edir.

Dənizdən (çaydan) kəşfiyyat  sahillərdə, limanlarda, bu­ra­dakı qurğularda vəziyyəti öyrənmək məqsədi güdür, yüksək sü­rətli gəmilər və katerlər vasitəsilə icra edilir.

Yerinə yetirdiyi vəzifələrin xarakterinə görə, ümumi kəşfiy­yat fövqəladə hallar baş vermiş sahələrdə yaranan vəziyyət barədə dərhal ilkin məlumatlar əldə etmək üçündür. Belə qoşunlara MM qo­şun hissələrinin, hərbiləşdirilməmiş dəstələrin, habelə rayonla­rın, obyektlərin kəşfiyyat qrupları, manqaları, müşahidə və la­bo­ra­to­­ri­ya nəzarət şəbəkəsi cəlb olunur.

Kəşfiyyatı təşkil etmək üçün əsas sənəd – kəşfiyyat planıdır. Plan müvafiq mülki müdafiə qərargahında əvvəlcədən tərtib edilir, yu­xarı qərargahla razılaşdırılır və mülki müdafiə rəhbəri tərə­fin­dən təsdiqlənir. Plana obyektin sxemi (rayonun xəritəsi) əlavə edi­lir, burada idarəetmə məntəqələrinin, mühafizə qurğularının, kəş­fiyyat bölmələrinin yerləri, bu bölmələrin konkret fəaliyyət mar­şrut­ları, vəzifələrini yerinə yetirdikdən sonra toplanış məntəqələri şər­ti işarələrlə göstərilir. Mülki müdafiə qərargahının rəisi bölmə kom­andirlərinə kəşfiyyat aparmaq barədə şifahi sərəncamı məhz bu sxem əsasında verir. Sərəncamda yaranmış vəziyyət barədə qı­sa məlumat verilir, kəşfiyyatın nə münasibətlə aparıldığı, onun kon­kret vəzifələri və icra müddəti, marşrutlarda fəaliyyət vaxtı ra­bitə yaratmaq və kəşfiyyatın nəticələri barədə məlumat vermək qay­daları dəqiq göstərilir.

Şəhərdə, rayonda və obyektlərdə kəşfiyyat işlərinə radiasiya və kimya müşahidə postları, MM kəşfiyyat qrupları, xidmətlərin və dəstələrin kəşfiyyat manqaları (MLNŞ) müəssi­sə­ləri cəlb edilir.