2. Ali məktəbin strukturu
3. Ali məktəb rəhbərliyi. Fakültə və kafedraya rəhbərlik
4. Ali məktəbin kollegial orqanları
1. Ali məktəbə rəhbərliyin əsasları
Ali məktəb cəmiyyətin tələbatına uyğun yüksək ixtisaslı mütəxəssislər hazırlığı ilə
məşğul olan təhsil müəssisəsinin yüksək tipi, fasiləsiz təhsilin mühüm bir həlqəsidir.
Ali təhsil müəssisələrinin müxtəlif növləri fəaliyyət göstərir:
universitetlər, institutlar,
akademiyalar, konservatoriyalar və digər ali təhsil müəssisələri bu qəbildəndir. Ali
məktəbin səmərəli fəaliyyət göstərməsi ona düzgün rəhbərlikdən, təlim-tərbiyə
prosesinin elmi-pedaqoji əsaslarda idarə edilməsindən çox asılıdır.
Ali məktəbin
“idarə edilməsi» və “ona rəhbərlik” bir-birilə sıx bağlı anlayışlardır. İdarəetmə
dedikdə, müəyyən obyektə (məktəbə, pedaqoji kollektivə) məqsədyönlü, planlı,
mütəşəkkil təsirləri təmin edən fəaliyyət başa düşülür. İdarəetmə obyektləri şəxsiyyət
və ya kollektiv olduqda idarəetmə rəhbərlik forması kəsb edir. Başqa sözlə, rəhbərlik
bilavasitə insanlarla işdə idarəetmə vəzifələrini həyata keçirməklə bağlı səmərəli
fəaliyyət növüdür. Bu halda idarəetmə subyektləri
və obyektləri ümumi məqsəd
naminə şüurlu şəkildə qarşılıqlı fəaliyyət göstərir. Rəhbərlik bir-birinə zidd iki üslubda
– avtoritar və demokratik üslublarda həyata keçirilir. Demokratik rəhbərlik daha
səmərəli olub, kollektivdə normal iş şəraiti,
insani münasibətlər, sağlam mənəvi-
psixoloji iqlim yaratmağa imkan verir. Rəhbərliyin yüksək forması kollektiv rəhbərlik
hesab olunur. Çünki bir şəxsin (rəhbərin) iradəsindən asılı olan rəhbərlik zamanı
subyektivizm halları özünü göstərir. Kollektiv rəhbərlikdə isə belə hallar xeyli
məhdudlaşır və ya tam aradan qalxır. Həm də bu halda
kollektiv qərar qəbulunda
iştirak edən adamlarda məsuliyyət hissi yüksək olur. Ali məktəbə rəhbərlik mövcud
qanunvericiliyə və müvafiq dövlət sənədlərinə əsaslanır:
1) Azərbaycan Respublikasının;
2) Azərbaycan Respublikasının Təhsil Qanunu;
3) «Ali təhsil müəssisəsi haqqında Əsasnamə»;
4) Ali məktəbin Nizamnaməsi.
Ali məktəbə rəhbərlik müəyyən prinsiplərə əsaslanır. Həmin prinsiplər
aşağıdakılardan ibarətdir:
1) Məqsədyönlülük prinsipi.
2) Demokratiklik prinsipi.
3) Aşkarlıq prinsipi.
4) Şəffaflıq prinsipi.
5) Elmilik və işgüzarlıq prinsipi.
6) Prinsipiallıq və obektivlik prinsipi.
7) Optimallıq prinsipi.
Ali məktəbə rəhbərlik prosesində göstərilən
prinsiplərə vəhdətdə, həm də dəqiq
əməl etmək vacib şərtdir. Əks halda rəhbərlik və idarəetmə sahəsində yüksək səmərə
və keyfiyyət əldə etmək çətindir.
Dostları ilə paylaş: