60 Ep bilmaslik Noloyiq, yarashmaydigan ish deb bilmoq. Ma’no- doshi: ep ko‘rmaslik. Esi ketmoq I 1. Qiynalib holsizlanmoq. O‘xshashi: holdan toymoq; holdan ketmoq. 2. Qayta-qayta mehribonlik, xayrixohlik
bildirmoq.
Esi ketmoq II Xayoli biror narsa haqidagi o‘y-xotiralar bilan
band bo‘ldi.
1. Nutqning boyligi deganda nimani tushunasiz?
2. Nutqning kambag‘alligi deganda-chi?
3. Nutq boyligini ta’minlashning asosi nima?
4. Nutqning boyligiga putur yetkazuvchi holatlarni aytib bering.
5. O‘rinsiz qaytariqlarning oldini olish uchun nutq tuzuvchi qan
day
malakaga ega bo‘lishi kerak?
64-mashq. Gaplarni o‘qing. Leksik va frazeologik ma’nodoshlikni boy
nutq tuzishdagi ahamiyatini tavsiflang.
1. Shu bois u sayhonlikda «uloq-uloq» o‘ynayotgan bolalardek shovqin-
lab, ovulni boshiga ko‘tarayotgan yigitlarning qilig‘ini ko‘pda yoqtirmay,
jini qu
rishibroq turardi. (N. Norqobilov) 2. Amir Temur halim tabiat,
yumshoq ko‘ngil, tortinchoq, qora ko‘zlari hamisha mungli boqadigan
qizini juda ham ardoqlar, har kuni holidan xabar olardi. (Muhammad Ali) 3. Rahim Saidov uyni yana bir bor qarab chiqdi. Tryumoning hamma
tortmalarini axtardi, yozuv stolining g‘aladonlarini bir-bir titkiladi. Boshqa
hech narsa chiqmadi. (O‘. Umar bekov) 4. Ra’no ota oyoqlarini quchoqlab,
boshini urib yig‘ladi, ketmayman deb dod soldi. Ota ko‘zlari jiqqa yosh-
ga to‘lib, ovozi titrab, ho‘ngramoqdan beri bo‘lib «Jonim bolam, iloyo,
borgan joyingda unib-o‘sgin» deb duo berdi. (Isajon Sulton) NuTqNINg BOyLIgINI TA’mINLOVChI VOsITALAr Topshiriq. Matnni o‘qing. Unda kapalak so‘zining 7 marta takror-
lanishi natijasida nutqning leksik boyligi zarar ko‘rganligi
haqida fikrlashing.
