Görmə analizatorlarının yaş xüsusiyyətləri. Görmə
analizatorlarının ölçü və quruluşunun sinir saplarının
miyelinləşməsi ilə başlayır. O, bətndaxili başlayaraq həyatın
birinci ilinin sonunda başa çatır. Embrional inkişaf dövründə
ilk olaraq üst görmə təpəciyi formalaşır. Embrionun 4-cü
ayında bu sahə 7 hüceyrə qatına bölünür. Embrionun son
aylarında və postembrional dövrdə görmə təpəciyinin həcmi
artır, hüceyrələr ixtisaslaşır.
Ana bətnində embrion 5 aylıq olduqda müxtəlif hüceyrə
qatları inkişaf edərək, həcmini xeyli artırır (22,1% artır).
Yenicə doğulmuş körpələrdə onların həcmi 46%, iki yaşda
73,9%, 7 yaşında isə 95,3%-ə çatır.
Embrional inkişafın 6-cı ayında görmə təpəciyində yastıq
hüceyrə qrupları əmələ gəlir, sonrakı dövrlərdə görmə
analizatoru formalaşmağa başlayır. Artıq 7 yaşlı uşaqlarda
görmə təpəciyi böyüklərdəki kimidir. Bu yaşda yastıqcıqların
hələ də inkişafı davam edir. Görmə sahəsi embrionun 5
ayında 5% olduğu halda, yeni doğulmuş körpələrdə – 23%,
ömrünün 2-ci həftəsində – 44,5%, 2 yaşlı uşaqlarda – 86%
olur
39
Uşaqlarda yaşla əlaqədar olaraq görmənin faizlə nisbəti
Cədvəl 3.1
Görmə analizatorunun qabıq şöbəsi inkişaf dövründən
asılı olaraq artır və 7 yaşlı uşaqların qabıq sahəsi
böyüklərdəki həcmə çatır. Bu dövrdə görmə analizatorları
böyüyür və tam yetkinləşir, yalnız kor insanlarda görmə
analizatonlarının quruluşunda ixtisaslaşma getmir.
Görmə analizatorunun yaşa görə dəyişməsi. Dünyaya
doğulmuş
insanların
göz
almasının
həcmi
yetkin
insanlarınkından xeyli kiçikdir. Onun ön-arxa diametri 17.3
mm, en kəsiyi 16.7 mm, böyüklərdə uyğun olaraq 24.3 və
23.3 mm-dir. Buna görə də gözə təsir edən şüa torlu qişanın
arxasına düşür və onlarda uzaqgörmə baş verir. Onların
dioptrası 1-3 D və boy artdıqca uzaqgörmə azalır, lakin
uşaqlarda yaxıngörmə daha çoxdur
Körpələrdə göz yaşı refleksi doğulduğu dövrdən
müşahidə edilir. Göz qırpma refleksi 1,5-2,0 aylıq dövrdə
başlayır. İlk aylarda göz alması və qapaqların hərəkəti, tam
koordinasiya olmamış vəziyyətdədir. Bu dövrdən başlayaraq
işıq qıcıqlarının analiz olunmasında baş beyin qabığı iştirak
edir.
Yaşları
Uzaqgörmə,
%-lə
Normal
görmə, %-
lə
Yaxıngörmə, %-lə
5-7
69,8
26,5
3,7
8-10
59,53
34,13
6,13
11-13
47,1
43,9
9,0
14-16
31,8
56,8
11,4
|