Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti

 
20.2. Soliqlarni rejalashtirish bosqichlari 
Soliqlarni rejalashtirishni tashkil etishda yuqorida
 
tanishib
 
chiqqan
 
soliqlarni rejalashtirish elementlarining har birini e’tiborga 
olgan holda bir-biri bilan oʻzaro bogʻlangan soliq majburiyatlarining 
pasayishini kafolatlaydigan bir nechta bosqichni e’tiborga olish lozim. 
Agarda korxonalar yangi tashkil etilish arafasida boʻlsa soliqlarni 
rejalashtirish strategik, joriy va operativ rejalashtirish asosida tashkil 
etilishi maqsadga muvofiq. Bunda korxonalarda soliqlarni 
rejalashtirishning alohida bosqichlari sifatida quyidagilarga e’tibor 
qaratiladi:
Birinchi bosqich
– biznesni tashkil etish haqidagi fikrning paydo 
boʻlishi, maqsad va vazifalarning qoʻyilishi, shuningdek, qonunchilik 
tomonidan taqdim etilgan soliq imtiyozlaridan foydalanish imkoniyati 
haqidagi savollarga javob topish (mavjud imkoniyatlardan kelib 
chiqib qaror qabul qilish). 
Ikkinchi bosqich
– korxonaning ishlab chiqarish va boshqaruv 
binolarini, shuningdek, uning filiallarini, shoʻba korxonalarini va 
boshqaruv organlarini joylashtirishning soliq toʻlash nuqtai nazaridan 
foydali variantlarini tanlash. 
Uchinchi bosqich
– yuridik shaxsning tashkiliy-huquqiy shaklini 
tanlash va uning soliqqa tortish rejimi boʻyicha paydo boʻladigan 
munosabatlarini aniqlash. 

---

- 
305 - 
Toʻrtinchi bosqich
– korxona soliq toʻlovchi sifatida barcha 
imtiyozlarni tahlil qilish orqali soliqqa tortish tizimidagi barcha 
rejimlar tarkibini oʻrganib chiqish. Natijada oʻtkazilgan tahlil asosida 
tanlangan soliqqa tortish rejimidan foydalanish rejasini ishlab chiqish. 
Beshinchi bosqich
– tanlangan soliqqa tortish rejimini hisobga 
olgan holda korxonaning shartnomaviy munosabatlari tizimini ishlab 
chiqish. Bunda soliq oqibatlarini hisobga olish uchun mumkin boʻlgan 
shartnoma shakllari (ijara, pudrat, savdo-xarid, tekin xizmat koʻrsatish 
va boshqalar)ni rejalashtirish amalga oshiriladi. Bularning barchasi 
xoʻjalik subyektining shartnomalar tizimini tashkil qiladi.