Dərs vəsaiti baki nurlan 2 0 0 6 Elmi redaktoru
Yüklə 112 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- -J* ft О-П Гй»-ГÖ -4*3 о н *-£ = Z5r«-T4.>» Г Л =^Н^-. УМ5Г9 ОП£*ГУ * 44YT Т-Х*.УУ-!ГУ^ sj-> : £ У У А ^ у ‘
- (III) (4) (5) (IV) (6) 370 3 > * гМ -ЭР « ’У У ЧГУГ* р) s Г о I - -*Ir4,*"cV
- . j - i r/K S>- - t r r v x ^ v -.*>- ■-T3 1 V © >S YY-HYfrt- v SiVJ« •K r.f-^ *YfV. =
- (XU) (17) ( X I I I ) ( 1 8 ) ( 1 9 ) (X IV ) (XV) (20) ( 21 ) 371
- •- j ; - ."ХЛ - V У İ ГУ ГА --г»
- А-1.Г • Y‘Vİ4 >» >)| lOVJ* Гл> * 3-Г V (24)
- »•_=_У_J_»_*_,,-_(XXII)">• X ■ " J : ı* r , .( Y: ;J >»• = У J » * ,,- (XXII)
|
Şim al tərəf 25. müraciət etdim. Qoşun yürütdüm. - Atlandır, - dedim. Ağ Tərməl (çayını) keçərək düşərgə saldırdım (H.N.Orkun: oğuzları önə sövq etdim). Atlara mindirərək qarı 361 sökdüm. Yuxan atları yedəkdə tutaraq piyada ağac tuta-tuta qalxdırdım. Öndəki döyüşçü(lər) 26. (qan) tapdalayıb (yol açdı), kolluq olan təpəni aşdıq, yumalanıb endik. On gecə yandakı qar uçğunlarım dolanıb getdik. Bələdçi yeri səhv saldığı üçün boğazlandı. Məhrumiyyətlər başlananda xaqan: - sürətlə getməyə çalış, - demiş. 27. Anı çayı ilə gedək. O çay boyu getdik. Saymaq üçün (atlardan) düşürdük. Atları ağaclara bağladıq. Gündüz də, gecə də getdik. Qırqızları yuxuda başlıq. 28.............u süngü ilə açdıq. Xanın qoşunu toplanmış. Döyüşdük. Sancdıq. Xanını öldürdük. Qırğız xalqı xaqana tabe oldu, səcdə etdi. Qayıtdıq. Kögmən ormanını dolanıb gəldik. 29. Qırğızdan qayıtdıq. Türgiş xaqanından casus gəldi. Xəbəri bu cür: şərqdən xaqana qarşı qoşun yürüdək. - demiş, - yürütməsək, bizi, xaqanı cəsur imiş, məsləhətçisi müdrik imiş, hər necə olsa, 30. bizi öldürəsidir, - demiş. Türgiş xaqanı sərhədi keçmiş, - dedi. On ox xalqı hamılıqla (qalıqsız) sərhədi keçmiş, - deyir, (aralarında) Tabğaç (Çin) qoşunu da var imiş. O xəbəri eşidib xaqanım: - Mən evə qayıdım, - dedi. 31. Xatun yox olmuş idi (vəfat etmişdi), onu dəfn edim, - dedi, Qoşun göndərin, - dedi. Altun ormanında oturun, - dedi. Qoşun başı (sərkərdəsi) İnəl xaqan - Tarduş şadı getsin, - dedi. - Müdrik Tonyukuk, - mənə dedi, - 32. bu qoşunu apar, dedi. - Cəzanı könlüncə ver, mən sənə nə deyim, - dedi. - Gələn olsa, səsdən adam çoxalır, gəlməsələr, dil, xəbər alaraq otur - dedi. Altun ormanında oturduq. 33. Üç casus adam gəldi, xəbəri bir (cür): xaqanı qoşun çıxartdı. On ox (xaqanının) qoşunu son nəfərinədək (qalıqsız) sərhədi keçdi, - deyir. - Yarış yazıda toplanaq, - demiş. O xəbəri eşidib xaqana o xəbəri göndərdim. Necə edim? Cavabı yenə cavab..... 34. gəldi: - oturun, - deyə demiş. - Kəşfiyyatı, keşiyi yaxşıca təşkil et, qoşunu basmağa qoyma, - demiş. Bög(ü) xaqan 362 mənə eləcə demiş: - Apa tarxana gizli xəbər göndərmiş. Müdrik Tonyukuk hiyləgərdir, mərddir, anlayar..... 35. «Qoşun yürüdək» desə, razı olma. O xəbəri eşidib qoşun yürütdüm. Altun ormanım yolsuz aşdıq, İrtış çayını keçidsiz (bərəsiz?) keçdik, (gündüzü) gecəyə qatdıq. Bolçuya dan söküləndə çatdıq. II daş Qərb tə r ə f 36. Dil gətirdi. Xəbəri bu cür: Yarış yazıda yüz min qoşun toplaşdı, - deyir. O xəbəri eşidib bəylər hamısı: 37. qayıdaq, təmiz abır yaxşıdır, - dedi. Mən elə deyirəm: - Mən müdrik Tonyukuk Altun ormanını aşaraq gəldik, İrtış çayını 38. keçərək gəldik. Gəlmiş adamlar cəsurdur, - dedi. (Ancaq onlar bizim gəlməyimizi) duymadı. Tanrı, müqəddəs yer, su (bizə) qələbə verdi. Niyə qaçaq. 39. (onlar) çoxdur deyə, niyə qorxuruq, (biz) azıq deyə. Niyə basılaq, hücum edək, - dedim. Hücum etdik, dağıtdıq (yaydıq). İkinci gün gəldi 40. (düşmən) alov kimi qızıb gəldi. Döyüşdük. Bizdən iki qanadı yarıbayarı artıq idi. Tanrı yar olduğu üçün çoxdurlar deyə biz 41. qorxmadıq. Döyüşdük. Tarduş şad aranı bağladı (mühasirə etdi). Dağıtdıq (yaydığ). Xaqanını tutduq, yabğusunu, şadını 42. orada öldürdü. Əllicə döyüşçü tutduq. Gecə on ox xalqına tərəf xəbər göndərdik. O xəbəri eşidib on ox bəyləri, xalqı hamılıqla 43. gəldi, səcdə etdi. Gələn bəylərini, xalqını təşkil edib, yığıb azacıq xalq qaçmış idi. On ox qoşununu yürüşə apardım. 44. biz də qoşun çəkdik. Anmya endik. İnci (Zərəfşan) çayını keçərək Tinəsi oğlu yatan Benlügək dağını qalx.......... 363 Cənub tər ə f 45. Dəmir qapıya təki çatdıq, oradan qayıtdıq. İnəl xaqana (dövlət alaraq da)ğa taciklərə (farslara, ərəblərə?), toxarlara..... 46. Ondan o yana Suk başda olmaqla Soğdak xalqı hamılıqla gəldi. Həmin gün türk xalqı Dəmir qapıya çatdı 47. Tinəsi oğlu yatan dağa çatmış (dəymiş), sahib yox imiş. O yerə mən müdrik Tonyukuk hücum etdiyim üçün 48. sarı qızıl, parlaq gümüş, qız-gəlin, hürgüclü dəvə, pul saysız gətirdi. İltəris xaqan bilik dostu (olduğu) üçün, 49. cəsur (olduğu) üçün Tabğaçda (Çində) on yeddi (dəfə) döyüşdü, Kıtayda yeddi (dəfə) döyüşdü, Oğuzda beş (dəfə) döyüşdü. Onda məsləhətçi 50. də, əlbəttə, mən idim. Sərkərdəsi də (yağı üzərinə gedəni) mən idim. İltəris xaqana..........türk Bögü xaqana, türk Bilgə xaqana..... Şərq tə r ə f 51. Kapağan xaqan iyirmi yeddi yaşda ........ onda ...... idi. Kapağan xaqan oturdu. Gecə uyumadı, 52. gündüz oturmadı. Qızıl qanımı tökərək, qara tərimi axıdaraq, işimi, gücümü (zəhmətimi) verdim, mən özüm uzun (böyük) süvari dəstələri göndərdim. 53. Arkuy keşikçi qülləsini ucaltdım. Basılan (məğlub olan) yağıları gətirir idim. Xaqanım ilə (birlikdə) qoşun çəkdim. Tanrı yar olsun! 54. Bu türk xalqının üzərinə yaraqlı yağı gətirmədim, düyünlü (damğalı?) atı yüyürtmədim. İltəris xaqan qazanmasa, 55. ardınca mən özüm qazanmasam, el də, xalq da yox olası idi. (İltəris xaqan) qazandığı üçün, ardınca özüm qazandığım üçün 56. el də el oldu, xalq da xalq oldu. Özüm qoca oldum, ulu oldum. Hər hansı bir yerdəki xaqanlı xalqa 57. (başçı olaraq bir) avara var isə, (o xalqın) nə qədər dərdi var olası imiş. 58. Türk müdrik xaqan eli üçün yazdırdım mən müdrik Tonyukuk. 364 Şim al tərə f 59. İltəris xaqan qazanmasa, olmasa idi, mən özüm müdrik Tonyukuk qazanmasa, mən olmasa idim, 60. Kapağan xaqanın türk sir xalqı yerində bir nəfər də, xalq da, adam da sahib olmayacaqdı. 61. İltəris xaqan, müdrik Tonyukuk qazandığı üçün Kapağan xaqan, türk sir xalqı yaşamaqdadır. 62. Türk müdrik xaqanı türk sir xalqını, oğuz xalqmı yüksəldərək (taxtda) oturur. Qeydlər 1. Kül tigin və Bilgə xaqan abidələrində m səsi ilə başlanan bir sıra sözlər Tonyukuk abidəsində b səsi ilə başlanır; məsələn: ben (1, 5, 7, 14, 17, 21, 30, 31, 37,47, 50, 52, 55, 58, 59-cu sətirlər), barja (31), benitj (2J), bitj (14), bintürə (25). Belə işlənmə göy türk dialekti üçün səciyyəvi deyildir. 2. Başqa abidələrdə olduğu kimi, bu abidədə də sətirlər yuxarıdan aşağıya doğru oxunur, lakin sətirlərin oxunma istiqaməti (bir sətirdən digər sətrə keçmə) burada fərqlidir: başqa abidələrdə sətirlər sağdan sola oxunduğu halda Tonyukuk abidəsində sətirlər soldan sağa oxunur. 3. Səkkizinci sətirdə şəg sözünü S.Y.Malov падаль «leş» kimi tərcümə edir: «Xalqın boğazı tox idi, düşmənimiz yırtıcı quş tək idi, biz leş idik». Cümlənin ümumi məzmunu düz alınmır: düşmən yırtıcı quş kimi və biz leş kimi olanda xalqm boğazı tox ola bilməz. Bu məsələdə mən Hüseyn Namik Orkunla həmrəy olub şəg sözünü sayıq kimi tərcümə etdim: «xalqm boğazı tox idi, yağımız (mən hər yerdə yağı sözünü tərcüməsiz, daha doğrusu, ana dilimizdə olduğu kimi saxlamış, fars dilindən alınmış düşmən sözünü işlətməmişəm) yırtıcı (yaxşı olardı ki, alıcı deyə tərcümə edə idim, ancaq qorxdum ki, düzgün başa düşülməyim) quş tək idi, biz sayıq idik». 365 Ətrafdakılar alıcı quş kimi olanda gərək sayıq olasan ki, xalqm boğazının toxluğunu qoruya biləsən. 4. On səkkizinci setirdəki «Türk bodun olurğalı, türk kağan olurğalı Santui) balıka, Taluy ügüzkə təgmis yok ermis» cümləsini orijinalın quruluşunu və ruhunu saxlamaq üçün, mən belə tərcümə etdim: «Türk xalqı oturalı, türk xaqanı oturalı Şandun şəhərinə, Dəniz çayına çatdığı yox imiş». Mən «Dəniz çayı» ifadəsini olduğu kimi saxladım, ancaq qeyd etməyi lazım bilirəm ki,burada iki haldan biri ola bilər: Taluy ügüz «Dəniz çayı» deyəndə Tonyukuk ya sadəcə dənizi (yəni, Sarı dənizi) nəzərdə tutur, ya da «Dənizə tökülən çay» (yəni, Xuanxe çayı) demək istəyir. Xuanxe çayı türklərin sərhədində idi; türklər tez- tez oraya hücum edirdilər. Buna görə də elə düşünürəm ki, Tonyukuk türklərin Sarı dənizə qədər getmələrini nəzərə çatdırmaq istəyir. 5. 20,21,29-cu sətirlərdəki «kaç nəq» İfadəsini H.N.Orkun «kaçımn» şəklində oxuyur, lakin mən göy türk Orxon-Yenisey əlifbası ilə yazılmış mətndə birinci «n» işarəsinin «incə» olduğunu aydm görürəm. Abidələrin «orfoqrafıya qanuna» görə bunu heç cür «kaçmın» kimi oxumaq olmaz. S.Y.Malov kimi, mən də «kaç nəi)» şəklində oxuyuram. 6. S.Y.Malovun və mənim 53-cü sətirdə karağu (kara «bax»+gu), yəni «gözətçi» kimi oxuduğumuz sözü H.N.Orkun «karğu» kimi oxuyur və bu sözü M.Kaşğarinin dili ilə belə izah edir: «Dağ üzərində və ya yüksək bir yerdə minarə şaklində tikilən binadır ki, düşmənin gəldiyini xəbər vermək və hər kəs silahım almaq üçün üzərində od yandırılır». Bir sözlə, H.N.Orkuna görə, karğu «gözətçi qülləsi» deməkdir. Onu da qeyd edim ki, Abşerondakı qalaların bu məqsədli qalalar, qüllələr olması haqqında da fikirlər mövcuddur. Gözətçi yaxud gözətçi qülləsi mənasını ifadə etməsindən asılı olmayaraq, mənim fikrimcə, bu söz kara «bax» felindən yarandığı üçün karğu şəklində yox, karağu şəklində oxunmalıdır, çünki söz kökündəki sonuncu «a» səsinin düşməsi üçün bu halda heç bir fonetik əsas yoxdur. 366 7. 59-cu sətirdə indiyədək hamının yok «yox» kimi oxuduğu sözü H.N.Orkun yuş kimi oxuyur və «yuş erti ersər» ifadəsini «zəhmət çəkmiş olsa idi» kimi tərcümə edir, yəni «yuş» sözünü «zəhmət» kimi qəbul edir. Bu şəkildə oxu və tərcümənin düzgün olmadığı bir yana qalsın, belə oxu cümlənin ümumi strukturuna, məntiqinə ziddir: «lltəris kağan kazğan- masar, yuş erti ersər, ben özüm bilgə Tonyukuk kazğanmasar, ben yok ertim ersər ...» (tərcüməni artıq hesab edirəm - mətnə bax). Göründüyü kimi, cümlənin məntiqi strukturu pozulmuşdur: cümlənin ikinci hissəsindəki «(mən) yok ertim ersər» ifadəsinin müqabilində birinci hissədə «(o) yok erti ersər» olmalıdır; cümlə bütövlükdə isə şərt budaq cümləli tabeli mürəkkəb cümlə olduğu üçün (59-cu sətirdə tabeli mürəkkəb cümlənin təkcə iki hissədən ibarət olan birinci komponenti verilmişdir) bütöv cümlə «yok ertəçi erti» ifadəsi ilə bitməlidir və abidədə belə də bitir: «(59) İltəris kağan kazğanmasar, yok erti ersər, ben özüm bilgə Tonyukuk kazğanmasar, yok ertim ersər, (60) Kapağan kağan türk sir bodun yerintə bod yəmə, kisi yəmə idi yok ertəçi erti» (kursiv mənimdir, tərcümə üçün mətnə bax). Bu qeydlərimdə mən Tonyukuk abidəsinin qrafik və fonetik xüsusiyyətləri, dilinin qrammatik quruluşu (morfologi yası və sintaksisi) haqqında məlumat vermək istəmədim. Bunun iki səbəbi vardır: əvvələn, hər hansı baxımdan, xüsusən kitabın həcmi baxımından, buna imkan yoxdur; ikincisi, kitab geniş oxucu kütləsi üçün nəzərdə tutulduğundan, məncə, buna ehtiyac da yoxdur. 367 F A L N A M Ə (IRK BİTİG) Bu əlyazmam macar tədqiqatçısı Aurel Steyn 1907-ci ildə Şərqi Türküstanda Tun-huanq budda monastrmda tapmışdır. Bu əlyazması göytürk əlifbası ilə kağız üzərində yazılmışdır və indiyədək tapılmış əlyazmaların ən mükəmməlidir. Bu abidənin VIII əsrin sonu IX əsrin əvvəllərində yazıldığı güman edilir. Əlyazması kiçik bir kitab halmdadır. Səhifələrin uzunluğu 13,6 sm, eni 8 sm-dir. Vərəqlər bir-birinə tikilməmiş, yapışqanla yapışdırılmışdır. Yapışqan o qədər keyfiyyətlidir ki, min ildən çox keçməsinə baxmayaraq hələ də vərəqləri möhkəm tutur. Kitabın cildi yoxdur. Çox oxunduğundan vərəqlərin alt hissələri və birinci və sonuncu vərəqlər qırışmışdır. Kağızın keyfiyyəti o qədər yaxşıdır ki, əlyazmısınm son zamanlarda yazılması təsiri oyadır. Əsərin türkcə mətni beşinci vərəq arxasında (10-cu səhifə) başlayır, Əlyazmanı ilk dəfə oxuyan V. Tomsen türkcənin başlandığı səhifəni birinci səhifə kimi götürmüşdür. Mətn 57-ci vərəqin birinci səhifəsində bitir. Beləliklə türk mətni 104 səhifəni əhatə edir. Son iki səhifə (103-104-cü səhifələr) xətimədən ibarətdir. İlk doqquz və son üç səhifə əvvəllər boş olmuşdur, lakin sonralar həm bu səhifələrə, həm də türk mətni olan 102-104-cü səhifələr arasındakı 3 səhifə ilə birinci səhifənin kənarları Çin heroqlifləri ilə o qədər doldurul muşdur ki, türk yazısını güclə oxumaq olur. Çin mətninin türk mətni ilə heç bir əlaqəsi yoxdur. Irk bitig 65 paraqrafdan ibarətdir. Hər paraqrafın başında birdən dördə qədər içləri qırmızı mürəkkəblə doldurulmuş qara dairələr vardır. Bu dairələrin mahiyyəti son zamanlar açılmışdır: onlar zərlərin göstərəcəyi rəqəmləri göstərir. Bir zəri üç dəfə atırlar. Məsələn, birinci dəfə atanda bir, ikinci dəfə üç, üçüncü dəfə dörd rəqəmi çıxarsa, bu kitabın bir, üç, dörd yuvarlaq! ı paraqraflarına baxılır. Yuvarlaqların bu yerində izahı verilmə səydi, kitabın ideyası qaranlıq qalardı. Deməli, taleyini yoxla maq istəyən adam zəri üç dələ atır və onun göstərdiyi paraq- 368 raflara müraciət edərək falma baxır. Hər paraqrafın sonundakı «bu yaxşıdır», «bu pisdir», «bu çox yaxşıdır» ifadələri bu məq sədə xidmət edir. Kitabın adı 101-ci səhifədə yazılmışdır: lrk bitig «bəxt yazısı, falnamə». Əsər İsig sanun və İtəçiik adlı iki şagird üçün yazılmışdır. Əsər bars ili ikinci ayın on beşində yazılmışdır. O qədər də dəqiq tarix deyildir. Lakin hər halda Şərqi Türküstanda uyğur dövlətinin parladığı, uyğur ədəbiyyatının şöhrət tapdığı bir dövrdə yazılmışdır. Mən əsərin orijinalının səhifələrini ərəb rəqəmləri, paraq- raflarm nömrələrini isə rum rəqəmləri ilə göstərdim. Əlyazma nın bir səhifəsində hətta bir hərf qaldıqda yaxud o biri səhifəyə hətta bir hərf keçdikdə bu, transkripsiyada öz əksini tapmışdır. Bu əsər ilk dəfə V.Tomscn (1912-ci ildə, ingiliscə), sonralar H.N.Orkun (türkcə), S.Y.Malov (rusca) və Q.Aydarov (qazaxca) tərəfindən nəşr edilmişdir. Bunlardan başqa əsər haqqında İ.V.Stcblcvanın məqaləsi («Древнетюркская книга гаданий как произведение поэзии», История, культура языка народов Востока, Москва, 1970) nəşr edilmiş, «özbək ədəbiyyatı tarixi» əsərində də ondan bəhs edilmişdir. Mən bu nəşri hazırlayarkən H.N.Orkun və S.Y.Malovun nəşrlərindən istifadə etmişəm, razılaşmadığım yerlərdə düzəlişlər elmişəm. Əsərin faksimiliseni Əlisa Şükürlünün 1993-cü ildə nəşr etdirdiyi «Qədim türk yazılı abidələrinin dili», (Bakı) kitabından götürmüşəm. Lakin bir məsələni qeyd etməyi lazım bilirəm. Ə.Şükürlünün mətnin əlyazmasını haradan götürdüyünü bilmi rəm. Ancaq onun verdiyi mətndə sətirlərin düşülüşü düz deyil. Oxucu faksimilcni transkripsiya ilə tutuşdursa, bunu görə bilər. Abidə Y.Aydarovun 1990-cı ildə nəşr etdirdiyi «Orxon abidə lərinin mətnləri» (Alma-Ata, qazaxca) kitabında da verilmişdir. Amma həmin nəşrdəki mətn Ə.Şükürlünün mətnindəkindən də qüsurludur. 369 MƏTN /Г'Г-С > , - YA Г V* - 34 о Н‘ - п =А' К - г ¥ И 5 У Г 'П ^ U > * Н Ъ Х - Y Y -М Т Г * * 3 Ч D Г1 ГУ -- y j D * ГУ > 4 d > д .- Y>* ı ,-ГДП 3 Г! ГУ = I Г Ф О Г j у у -- t | Г8>ГЬ-*-Г$Ч.Ч>Ч * 1 Г ^ 4 Ч Ы *УЪХ - ЧГУГй :-У> И Г#*ГК s j V f r * О РУ У -Г М Л ~ }>PJ -Г о = у r j г л o > * j J> H h ‘- П . - Г ^ - П У К ^ П - Г * -J* ft О-П Гй»-ГÖ -'4*3 о н *-£ = Z5r«-T4.>» Г Л =^Н^-. УМ5Г9 ОП£*ГУ * 44YT Т-Х*.УУ-!ГУ^ sj-> : £ У У А ^ у ‘ JV--V* ЗГА -^ *> = . » , 1 0»/>Я-5ГУ1 М Я Y V ИЗТН/'> О В ) Л > Л = А У г О * (DO) (II) (2) ( 3 ) (III) (4) (5) (IV) (6) 370 3 > * гМ -ЭР « ’У У ЧГУГ* р) s Г о I - -*I~r4,*"'cV )} -- U;:>ril UY>~' = •* - V M M ->;cru * "'S h ---ГЧГВ>л* Ч -» > К 1 Л >- = A J 73 0 5 Y Y-l ГУГ^ =44 i"73 -4'4-T * c^>--; V. -/iJ>Sr4'-MiD = 4 4 : ^ | . j - i r/K S>- - t r r v x ^ v -.*>&- ■-'T3 1 V © >S YY-HYfrt- v SiVJ« •K r.f-^ *YfV. = ■ = V-4,0 - ГЛ75 > = V J “ft * V- 4 **• V i " Y Ç5, = C h Y ~ 0 - > - A ‘%• I' ' H j > * ?J £?; - Y Г В H T Y z>rVb = ÇYj^V *4\\Г¥ЧЛ ОГ>*ЧЗ - -ГЯ Tw V = v у ч г г г л ,r-> i 0 > J я = -Г ^ Ч .VO »-TV-ÄM ' ’E f ıtT Y H K YJ D = 3 4 >Л >*э - А ГЧ>“ Н 51 V.J V о *• s y r * * |Г » У Г Y Y 4 ГУГ* *4** У Д -; i г 1 Г > * М Г ^ г -Г г! А ’/ Г ~ V > 3 > V Ъ У А А Г . Т Ц ^ Г ' Г Г Ц -4* *»>■-' Р({ ^ Ч "2 - Гй- у у -Л- ' (Ч»>^ - -г Ч J - -* Г» ч > * э »4 * И^-)1 0 г Г4'/> 3 t ^ D г ч >D - r j V V * ГI Г ' Г«- 47 J- ■» )* V (IX) (14) (X) (15) (XI) (16) (XU) (17) ( X I I I ) ( 1 8 ) ( 1 9 ) (X IV ) (XV) (20) ( 21 ) 371 ' ^ •' Ш- л ; г v •! i к г ху о = га ъг - Y -г'УЬ у 44 гТ >,1 5 -ГЛЛГО rvjV.-yy-.M T^J .- Y -yrS H - {>.-1 v> (22) •- j ; - ."ХЛ - V У İ ГУ ГА -'-г» У L-' • 2 • гг Т M I гНГУГ 2 -- fit ГУ~Н г ,? . 4-4 У * (X V I) (23) 4. > У«Г'1 V > ' -TXY Г 9 > *■» Г rt>4 * у у £>* 21>3r*v А-1.Г • Y‘Vİ'4 >» >)| lOVJ* Гл> * 3-Г V (24) = ■ > » % * O- Mf 1! V44> *Г*Ь ‘ ГНГ * ■гЛт^-TJ'ÖO * 4ПТА - УГН - M >4 >fi- >«* Q и > - - 1 4 i J - X Y r ^ M P - A ^ O Y W (XVI) (25) ч--»*’ s V * - -M ГАУ Y - Г Y4 h *1O M «t - J-4 - Г‘ЛИ 1Г9 - > 'i r * | *Ə*>D Г ч >0 - W H V ^n- Jf O (26) ■ • r ; : » y Y j » =у4И'1 г з « j ^ d ^ - h лг «Ə v^ = И ? Х г У Ч Ч Г У Г * г 4 -? * ^ Г Ь * 1 Г > ^ 4 т > 0 7 »AlsV*/ı - J > е t Ь -'-Г ^ Г Л Г = ^ Y -rvV '(X V II) (27) '■Ог»»*Гт>!Ы,1ЬМ l ' - ' J T ' « T/r = -I/I» •-ГЯ г»* *сХ - « Ь /V - llrJ' 5 "А у - Y/IY Y ^ •:.:■•?. YJ*b *.i> * *f ö T) ‘ J > » ** (28> •J 5*- * İA TX ' W * V Y 3 ГТГ >< * М И ( X I X ) = : H : - ' - . M - i . ı > - . ı f t , r * ’- ^ . » > Q * A V О Г У « » > u -..jv -V n . = Г Г » З Г » - ? '^ е Т я Тч^ s.}-;^^ rı> j-* (xу * r;-,)<* ç x ■ - i r v r ^ '-Г •T. -»*••' {- 7- - • ı • *- *4 5 Y m ' ^ - '," U i.f ~~ t % r Ч #"■*.• fj ■ 'Г " i m - - - л - >/,\J x / p *c* ^ : » v ^ и >• =• УЯГР ' ' ' * - )-* YA'.- V * - V *> ‘ A J» - И 7-0 Г *4 yV (32) = ¥У -»Г У Г ^‘.Г)< r ° г i '^,'*->,4• p r.l Г O - 7V У "*7 )•* = -Г *İ Я (XXI) * '■ г'Г 4 д i: >• = - tЛ>УЛ* ^ * -I У/ХР - (33) ■ irr • X ■ " J : ı* r , .( Y: ;J >»• = У J » * ,,- (XXII) "• / Л Г > г ч ? 'P -Г'! ü Я0 ‘Ч C -4 Г^!М> V-A f (34) ■•■ >■» ч > » J >- *J, l «^ i> s ’X r ? J >» r V 3 ^ “ r ^ - V f ' f r » I «• - 3*> ^ *■> • “ У (XXIII) (35) «' * ^ I. •*’.' ' ^~tei'ix o ^ A ^ v . ’ W ^ ı * ? • d - y*>" t j = -?r*J 1 M 1 *5'*» ( X XI V ) (3 6 ) ^ h H 9 = > t f 4 ^ Y > - * S * - y r t \ J >Ъ г4 Х И « > и = -Г-ÄOH 373 ( 37 ) . ~Л> *1Уг Г:?4jt У** Я'У* I' A * S ' V s Г 'У ( X X V ) |**-И *И™*~УРУ“ (38) *>J ГУГ*М У ^ Г / т *4 * У Г9=>ЗГ>• M i-U Y M A (XXVI) гУ*М*ГЭ»У>^*,|'Л*У'»3»>*Г»>-«Д0 (39) УГА-^р- * W * ‘ r-ÄJ >3? * 4.'«0--Г*ЬМ - J V = P*3t> C ^H ir д = 1ГХ>ЧЪ ? ^ V ^ < Г1*>Л * Y*D7a (XXVII) (40) л f *ЬУ * rv ^ »*= I Г * Г 9* г УУ #>Л>Ъ *УВУЫ * Я Ч »1Г *М *Ц » - l ^ r X - ' Y V i f - У Г ;» ! 1Г (41) J> y f . - l O ^ I P İ > İ J 4 > ( X X V I I I ) f \ > j y b ' J * - I г Ж :Г (42) Г j y i r v r w j t * г ч м > > = П У Ъ Х = Г * = ¥Г Л ' W 3 У * ГХ ЭУГ4 » 4- r > ' € X ^ V V 4r'Y rA (43) ^пМ ПП Гу> ^ Э Г З Л 4 » '> " (XXIX) „Г4 - > / > * > * - ПТУ* s -Э T J »/>■« 1Г*>-Т«> (44) г£ >Л w ifrXı) ^ ^4 2 &»-V33 »Ф* Yüklə 112 Kb. Dostları ilə paylaş:
|