2. Şaxtaya davamsız bitkilər – aşağı temperatura dözür, lakin
toxumalarında buz əmələ gəldiyi vaxt məhv olur. İlin soyuq
dövrü başlandıqda onlarda toxuma şirələrində və sitoplazmada
osmotik aktiv maddələrin qatılığı artır, bu isə donma nəticəsini -
5-7
0
C aşağı salır. Hüceyrələrdə su donma nöqtəsindən aşağıda
soyuya bilər, hədsiz soyuma vəziyyəti bir neçə saat davam edə
bilir. Bura bəzi həmişəyaşıl subtropik bitkilər aiddir. Vegetasiya
dövründə bitkinin yarpaqlı budaqları şaxtaya davam gətirmir.
3. Buzadavamlı və ya şaxtaya davamlı bitkilər qışı soyuq keçən
mövsümi iqlimli vilayətlərdə bitir. Güclü şaxtalar zamanı ağac
və kolların yerüstü orqanları donur, bununla belə həyat
fəaliyyətini saxlaya bilir.
Yüksək temperatura adaptasiya olunma dərəcəsinə görə
orqanizmləri aşağıdakı qruplara bölmək olar:
1. İstiyə davamsız növlər - +30…+40
0
-də zədələnir: eukariotik
yosunlar, su çiçəkli bitkiləri, yerüstü mezofitlər.
2. İstiyə dözümlü eukariotlar – güclü insolyasiya olan quru
yerlərin (bozqır, səhra, savanna, quru subtropika və s.) bitkləri.
+50…+60
0
C qızmaya yarım saat dözə bilir.
3. İstiyə dözümlü prokariotlar – termofil bakteriyalar və göy-
yaşıl yosunların bəzi növləri bura aiddir, onlar isti su
mənbələrində +85, +90
0
C-yə dözür. Bəzi bitkilər müntəzəm
olaraq yanğınların təsirini sınaqdan keçirərək qısa müddət
ərzində temperatur 100
0
C-yə çatsa da, məhv olmurlar.
Yanğınlar xüsusilə savanna, quru. sərtyarpaq meşələrdə və
kolluqlarda baş verir. Orada yanğına davam gətirən bitkilər
qrupu –
Dostları ilə paylaş: