239
ölçüsüdür.
Ikinci
baxışa görə insan Allahın yaratdığı möcüzədir.
Üçüncü
nöqteyi-nəzər isə hesab edir ki, insanın yaranması təbiətin səhvidir. O son-
suz sayda, nöqsanlara malik olan bədbəxt törəmədir. Buna görə də insanın
gələcəyi yoxdur.
Insanın mahiyyəti mürəkkəb olduğu üçün çoxölçülü xarakter
daşıyır. Onda aşağıdakı dörd səpkini ayırmaq olar:
bioloji, psixiki, sosial
və kosmik
.
Birinci səpki
insanın anatomik və fizioloji xassələrində, gene-
tik əlamətlərində, onun orqanizmində baş verən beyin-əsəb proseslərində,
fiziki və elektrokimyəvi dəyişikliklərdə ifadə olunur. Başqa sözlə bu
mövqe insanı bioloji orqanizm kimi öyrənir.
Psixiki səpki
insanın ruhi-
mənəvi dünyasını nəzərdə tutur. Burada söhbət insandakı şüurlu və qeyri-
şüuri proseslərdən, onun iradəsi, hissləri, hafizəsi, xarakteri, temperamenti
və sair psixiki səciyyələrindən gedir.
Sosial səpki xüsusilə
mühüm olub,
insanların ictimai mahiyyətini araşdırır. Onun diqqət mərkəzində
aşağıdakı məsələlər durur: insanın sosial münasibətlər sistemində yeri,
onun fəaliyyətinin xarakteri, həyatının təşkili formaları, mə‟nəvi dünyası,
mədəniyyəti və sair.
Nəhayət son dövrdə
intensiv müzakirə olunan
dördüncü səpki
insan ilə kosmos, kainat arasında qarşılıqlı
münasibətlərin bütöv bir sistemini əhatə edir.
Qeyd olunmalıdır ki, bu səpkilərin hər biri özü-özlüyündə çox va-
cibdir. Lakin onların heç biri ayrı-ayrılıqda götürüldükdə mürəkkəb insan
fenomenini aça bilmir. Buna görə də də insan haqqında hərtərəfli biliyə
malik olmaq üçün onların hamısını qarşılıqılı tə‟sirdə və vəhdətdə
götürmək zəruridir.
Dostları ilə paylaş: 
