План: Birbaşa marketinqin mahiyyəti, kommunikasiya sistemində onun yeri və rolu

İnternetdə biznes: B2C (firma istehlakçıya). Bu gün dünyanın əksər ölkələrində, xüsusən də inkişaf etmiş ölkəlıədə milyonlarla istehlakçılar internet - şəbəkəyə daxil olurlar, firmalar, məhsullar, xidmətlər, hava və idman xəbərləri haqqında və digər sahələr üzrə məlumatlar əldə edirlər, məhsul və xidmətlərin alışını həyata keçirirlər.
İnternet – biznesin B2C istiqaməti digər istiqamətlərə nisbətən həm alıcılar, həm də satıcılar üçün daha əhəmiyyətlidir. Çünki, məhz bu zaman istehlakçı əldə etmək istədiyi əmtəəni sifa­riş etmək və almaq üçün məsrəfləri azaltmaq və vaxta qənaət etmək imkanına malik olur. Mal alışı üçün əlverişli şəraitin seçilməsi, məhsulun xüsusiyyətləri və qiyməti haqqında ətraflı məlumat əldə etmək imkanının olması da İnternet – biznesin bu sahəsinə istehlakçıların marağını artırır. Bir çox istehlak mallarının alışında e-ticarətin bu forması olduqca maraqlıdır və son dövrlərdə sürətlə inkişaf edir. Lakin elə məhsullar var ki, onları istismar şəraitində yoxlamaq, əvvəlcədən seçmək, onlara toxun­maq lazım gəlir. Belə məhsulların internet – şəbəkə vasitəsilə alınması üçün istehlakçılar o qədər də maraq göstərmirlər. Bununla belə istehlakçılar bu tip məhsulları da İnternet - şəbəkədə sifariş et­mək və almaq imkanına malikdirlər. B2C qaydasında məhsul satışı satıcılar üçün də maraqlıdır. Bu zaman onlar istehlakçılarla birbaşa qarşılıqlı əlaqədə olurlar, məhsul, onun istehlak xüsusiyyətləri, qiyməti haqqında onların fikirlərini öyrənirlər, daha çox məhsul satmaq və mənfəət əldə etmək imkanı qazanırlar.
İnternetdə biznes: B2B (firma firmaya). B2B saytları B2C saytlarına nisbətən daha fəal işləyirlər. B2B saytları ba­zarı daha effektiv şəklə salır və «malgöndərən-müştəri» qar­şılıqlı münasi­bət­lərini kökündən dəyişir
Ş əkil 4.1


Şəkil 4.1. Ənənəvi və yeni iqtisadiyyatda «malgöndərən
və müştərinin» qarşılıqlı əlaqəsi (5).

Aparıcı tədqiqat fir­malarının qiymətlən­dirmə­lərinə görə, B2B onlayn ticarətinin həcmi B2C ticarətinin anoloji müqa­vilə­lərindən 10-15 dəfə çoxdur. Alıcı-təşkilatlar B2B-hərrac saytlarından, valyu­ta­ların cari mübadilə kursları haqqıda informasiyalardan, əmtəələrin onlayn ka­ta­loqlarından, ixtisaslaşdırılmış barter saytlarından və başqa mənbələrdən istifadə edərək, çox vaxt qiymətlərin daha əlverişli səviyyəsinə nail olurlar. Bir çox iri kompaniy­alar, o cümlədən Ford, General Electric və Merck, İnternet-tə­minat sistemlərinin yaradılması üçün milyonlarla dollar sərmayə qoymuşlar. Nə­ticədə emalın dəyəri 100 doll.-dan 20 doll.-a düşmüşdür. Malgöndə­rənlərdən daha yüksək güzəştlərin alınmasına çalışaraq, kompaniyalar da onlayn alış al­yans­ları formalaşdırırlar. GM, Ford və Daimler Chrysler korporasiyaları Covisint birliyi təşkil etmişlər ki, bu da onların fikrinə görə, elektronikanın birgə alışı sayəsində hər bir avtomobil vahidi üzrə 1200 doll. qənaət etməyə imkan verəcəkdir. Bundan başqa, işgüzar bazar alıcılarının iri həcmdə informasiya əldə etmə­k və onu işləmək imkanları da genişdir.