Sanoat korxonalarining barchasida bugungi kunda texnologik jarayonlarning

Standart noaniqlikni A tip bо‘yicha baholash
. 
Agar kattalik haqidagi 
ma’lumot 
statistik
bо‘lsa, ya’ni tajriba yoki sinov yо‘li orqali olingan bо‘lsa, u 
holda kirish kattaliklari standart noaniqligi 
A tip
bо‘yicha baholanadi. 
Baholashda 
quyidagi formuladan foydalaniladi: 




2
2
2
2
1
1
2
)
(
...
)
(
)
1
(
)
(
)
1
(
)
(
x
x
x
x
x
x
n
n
x
x
n
n
S
x
u
n
n
i
i
x
















Bu yerda 





n
i
i
x
n
x
1
1
Hammamizga ma’lum bо‘lgan, X kattaligini bahosi - n kuzatishlardan 
x
i
(i=1, 2,…,n) olingan о‘rtacha arifmetik qiymati bо‘ladi
Standart noaniqlikni baholash B tip bо‘yicha. 
Agar kattalik haqidagi 
ma’lumot nostatistik bо‘lsa, ya’ni ushbu о‘lchash mobaynida baholanmasdan 
qaysidir mustaqil baholash natijasidan (sertifikat, standart, texnikaviy shartlar, 
pasport va boshqa ma’lumot manbalaridan) olingan bо‘lsa, u holda kirish 
kattaliklari standart noaniqligi V tip bо‘yicha baholanadi. 
Standart noaniqlikni 
B tip
bо‘yicha baholash ilmiy muhokama asosida 
bajariladi.
B tip
bо‘yicha baholash kattalik qiymatini va uni mumkin bо‘lgan 
о‘zgaruvchanligi tо‘g‘risidagi hamma ma’lumotlarga asoslanadi va mutaxasisdan 
katta mahorat, bilim, tajriba talab qiladi. 

---

24 
B tip
bо‘yicha baholashda ma’lumotlar fondi sifatida quyidagilarni о‘z 
ichiga olishi mumkin: 
•
dastlabki о‘lchash ma’lumotlari; 
•
malakaviy bilim лki tajriba asosida olingan ma’lum material va 
qurilmalarning xususiyatlari bilan bog‘liq bо‘lgan ma’lumotlar ; 
•
ishlab chiqaruvchi tasnifi (ta’minotchi ma’lumotlari); 
•
kalibrlash tо‘g‘risidagi guvohnomada va boshqa sertifikatlarda kо‘rsatilgan 
ma’lumotlar; 
•
ma’lumotnomalardan (spravochnik) olingan ma’lumotlarga mansub 
noaniqliklar; 
•
va hakozolar. 
X
i
haqidagi mavjud ma’lumotlarni, ehtimolliklar taqsimoti funksiyasi 
yordamida tо‘g‘ri tavsiflash yoki u yoki bu ehtimolliklar taqsimoti funksiyasiga 
mansubligini tо‘g‘ri aniqlash, keyinchalik shu mansublik asosida ularning kattalik 
bahosini va standart og‘ishini tо‘g‘ri aniqlash imkon beradi.