TƏBİƏt elmləRİ VƏ Tİbb seriyasi series of natural sciences and mediCİNE



Yüklə 5,01 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə20/28
tarix28.11.2016
ölçüsü5,01 Kb.
#324
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   28

ƏDƏBİYYAT 
1.
 
Williams.     Jinekoloji  2010,   s. 929 -949 
2.
 
Schwartz   s  Principles   of surgery,   8-ci basqı,  s.  1095- 2015. 
3.
 
Böyükkişi  Ağayev   Cərrahi  xəstəliklər  Azəabaycan.  Bakı,   s.599 -619. 
4.
 
 John  E.  Skandalakis    Cerrahi  Anatomi    Modern  cerrahinin  Embriyolojik  ve  Anatomik 
Temelleri  2008.  ss.493-551   
5.
 
Maksimenkova  .A.A. Xirurqiçeskaya  anatomiya  jivota  s.98 – 112. 
6.
 
Balakişiyev  K.  İnsanın  normal   anatomiyası,  Azərbaycan,  Bakı,  1960. 2-ci hissə,  s.200-233 
7.
 
 Mustafa  Topçubaşev.  Azərbaycan,  Bakı,   Xüsusi  cerrahlıq,  1960, 1V hissə  , ss.400-450.  
8.
 
Clemens  von  Schaehy  William  S.  Harris  //  Oбзоры  клинической  кардиологии.-  2009,-
№20 . с 19-27 
9.
 
GIISI-  IF  investigators.  Effect  of  №  3  polyunsaturated  fatty  acids  in  patients  with  chronic 
heart  failure  (  the  GISSI-HF  trial  ).  A  randomized  ,double  blind,  placebo-controled  trial  //  Lancet 
2008- № 372. – P 1223-1230 
10.
 
Dovns  J.R, Clearfield  M, et.all//  JAMA.  1998.- №279-P. 1615-1622. 
11.
 
Kris-Etherton  R‚et.al.//  Ateroscler  nhromb  vacc Biol-  2003. №23.- P150-152. 
12.
 
Plehn  J. F‚ Davis  B. R‚Sacks F. M‚ et. all.  // Ciculation-1999.-  №99.-P216-223 
13.
 
Smith  S. C‚ Allen  J‚ Blair  S. N‚ et. all  // Circulation.  2006. №113.-P2363-2372. 
14.
 
 Schwarts  G.G‚ Olson  A.G‚  Ezekowitz‚  et.all  // JAMA  2001. №285.-P1711-1718. 
15.
 
 United  Kingdom  Prospective  Diabetes  Study  Group:  Tight  blood  pressure  control  and  risk 
of macrovascular  complication  in  type 2 diabetes:UKPDS  38 // BJ.-1998. -№317‚-P. 703-713 
16.
 
Snoj,  Ar  Rajab‚  Ahren  B‚  et  all.  Phospholipase  resistant  phosphatidylcholine  reduces 
itraabdominal  adhesions  induced  by  bacterial  peritonitis.//  Res.Exp.  Med.  (  Berl  ).  -1993.-  v.  193. 
№2. P117- 222. 
17.
 
Sonles  M.  R‚  Demus  L‚  et.  all.  The  prevention  of  postoperative  pelvie  adhesions:  An  animal 
study  comparing  harries  metod  with  dextran  70.  //  Am.  J  obstet.  Gynecol.-  1982‚  –v.  143‚  –p  829-
854. 

- 125 - 
18.
 
Sulaiman  H‚  Gabella  G‚Davis  C‚  et.  all.  Growth  of  nerve  fibres  into  murine  peritoneal 
adhesios.  // J. Pathol.  -2000‚- v192‚ №3. P396-403. 
19.
 
 
ABSTRACT 
 
 
The  research  work  has  comprised  in  2008-2014.  During  this  time  30  patients  have  entered  to 
Nakhchivan  State  Hospital.  22  persons  of  them  are  female  and  8  persons  are  male.Their  age  interval 
are  18-76.  The  entering  patients  were  operated  in  different  operations  in  the  abdominal  cavity, 
before.  The  patients  who  are  operated  in  different  operations  contain  of  10  persons  -acute 
appendicitis,  8  persons-  the  genital  diseases,  4  persons-the  bowel  obstructions,  8  persons-different 
complications.  Again  entering  interval  are  1-4  years  after  the  operations.  The  patients  complained 
of  different  discomfort  in  the  abdominal  cavity  after  the  first  operations.  These  are  nause, 
constipation,  meteorism.  During  this  procedure,  the  patients  accepted  a  lof  of  medical  inspections. 
These 
consist 
of 
the 
blood 
examinations, 
computer 
tomography, 
ultrasonic 
inspection,Roentgenoscopy,  the  Glycose  test.  The  patients  have  treat  for  these  complications.  If  the 
patient  cannot  recover,  they  have  to  operate.  28  persons  of  them  are  operated.  Two  patients  have 
treated  and  recovered  from  the  bowel  obstructions.  So  they  aren't  operated.  The  operations  consıst 
of  the  anastomosis,  the  adhesion  cutting,  the  laparotomy  and  the  bowel  resection.  Death  didn't 
happen  among  the  patients.  4  persons  of  them  are  operated  by  the  laparoscopic  surgery,  without  any 
complications.  Only  a  little  wound  is  encountered  around  the  operating  zone  on  the  2  patients  and 
treated  with  known  methods.So  the  theorical  an  practical  material  show  us  that,  the  adhesion 
diseases  are  encountered  the  right  part  of  the  midline  in  the  abdominal  cavity.  The  reason  of  this 
patology  is  anatomical  structure.  A  fold  of  the  peritoneum  that  connects  the  intestines  to  the 
posterior  wall  of  the  abdomen  suspends  the  small  intestines  and  limits  their  movements.So  all 
othese 
factors 
act 
the 
basic 
role 
in 
the 
adhesions 
diseases. 
Finally  we  take  a  desicion  that,  repairing  of  the  bowel  reflections,  effective  drainage  of  the 
abdominal  cavity  account  for  the  etıology  of the  adhesions  diseases  removal. 
                                     
РЕЗЮМЕ 
 
Исмайилов Дж. А.  Исмайилов А. Дж. 
Рол анатомичесого фактора при образовании  спаечной болезни 
  
Анализируюся  результаты  лечения  у  30  больных  с  различными  острыми 
заболеваниями  брюшной  полости.  В  основном  больные  оперированы,  кроме  двух,  которые 
консервативно  излечились.  Умерщих  не  было.  Женшины  составили  большиниство 
процентов.  Выяснилось,  что  причинами  спаечной  болезни  брюшной  полости  в  основном 
были  острый  аппендицит  и  женские  заболевания.  Спайки  у  29  больных  были  в  правой 
половине  от  средней  линии;  у  одного  больноного  в  левой  стороне.  Проведенные 
исследования  еще  раз  подтвердают  что  анатомическое  расположение  перитона  и 
естественных  образований  брюшной  полости;  карманов  и  синусов,  расположение  корня 
брыжейки  тонкого  кишечника  справа  налево  и  его  подвешивающие  способности  тонкого 
кишечника  способствуют  образованию  спаек  в  правой  половине  брюшной  полости  от 
средней  линии.  Это  обстаятельство  требует  от  практикующих  хирургов  при  гнойных 
заболеваниях  брюшной  полости  тшательной  санации  и  адекватного  дренирования 
анатомических и патологических образованных полостей.  
 
 
 
NDU-nun  Elmi  Şurasının  28  aprel  2015-ci  il  tarixli  qərarı  ilə  çapa  tövsiyə 
olunmuşdur  (protokol  № 09) 
         Məqaləni  çapa təqdim  etdi:  Tibb üzrə fəlsəfə doktoru, dosent  M.İbrahimov
 
 

- 126 - 
НАХЧЫВАН  ДЮВЛЯТ   УНИВЕРСИТ ЕТ И.  ЕЛМИ  ЯСЯРЛЯР,  2015,  № 3 (68) 
 
NAKHCHIVAN ST AT E UNIVERSIT Y
.
  С ЖЫЕНТЫФЫЖ  WО РКС ,  2015,  № 3 (68) 
 
НАХЧЫВАНСКИЙ  ГОСУДАРСТ ВЕННЫЙ  УНИВЕРСИТ ЕТ .  НАУЧНЫЕ  ТРУДЫ,  2015,  № 3 (68) 
         
 
GÜLTƏKİN  ƏLİYEVA   
Nax çıv an  MR  doğum  mərk əzi   
UOT:613 
 
İM UNOLOJİ  SƏBƏBLƏRDƏN  HAM İLƏLİ YİN  POZULM AS I  ZAM ANI   HLA 
TOXUMA  UYĞUNLUĞU  İLƏ ABO  QAN QRUPU  SİSTEMİ ÜZRƏ UYĞUNSUZLUQ 
ARASINDAKI ƏLAQƏ 
 
Təkrarlanan  hamiləlik  pozulması  adətən,  2  və  ya  3  hamiləlik  pozulduqdan  sonra  diqqətə 
alınır.  Qadının  yaşı  30-dan  aşağıdırsa  –  3,  yuxarıdırsa  –  2  hamiləlik  pozulubsa,  daha  dərin 
araşdırmalar  aparılmalıdır. 
Dölitirmə  sindromu–hamiləliyin  müxtəlif  zamanında  öz-özünə  pozulmasıdır.  Bu,  müxtəlif 
səbəblərdən  baş  verir.  Məsələn:  88%  halda  reproduktiv  sistemdə  baş  verən  bu  və  ya  digər  struktur 
dəyişikliyi   dölitirmənin   səbəblərindən   biridir. 
Təxmini  də  olsa,  təklif  olunmuş  təcrübi  qruplaşmada  bu  səbəblər  belə  göstərilmişdir: 
hamiləliyin    5-6-cı    həftəsində  pozulması  genetik  və  immunoloji    səbəblərdən  olur;  7-9  həftədə 
əsasən  normal  səbəblər;  9-10-cu  həftəlikdə    autoimmun  proseslər  AFS.;  16  həftədən  sonra  uşaqlıq 
boynu  yetərsizliyi,  infeksion   – TORCH  səbəblər   və  trombositopeniya. 
Çox  vaxt  hamiləliklərin  təkrari  pozulmasını  genetik  determinə  olunmuş  polietioloji 
simptomo-kompleksin  səbəb  olduğu  patoloji  sindrom  hesab  edirlər.  Təkrari  hamiləlik  pozulması 
bütün  hamiləliklərin  16-20%-ni  təşkil  edir.  Е.М. Демидова, 2003.  
Tədqiqatın  məqsədi-  HLA  histoloji  uyğunluq  zamanı  (3-4  lokusda)  döl  itirmə  sindromunun 
müalicəsində  ABO  qan  sistemi  üzrə  uyğunsuzluq  və  gizli  sensibilizasiya  arasındakı  əlaqəni 
öyrənmək.   
Tədqiqatın  obyekti-    Naxçıvan  Doğum  mərkəzinə  müraciət  etmiş  dölitirmə  sindromlu  
HLA  tipləməsində   əri  ilə  3-4 lokusda  uyğunluğu  olan  2 qadın. 
Tədqiqatın  aparıldığı  yer- Naxçıvan  Doğum  mərkəzi,  Naxçıvan  Dövlət  Universititeti.   
Təkrari  düşüklərin  genezini  anlamaq  üçün  hamiləlik  öncəsi,  mayalanma  və  mayalanmış 
yumurta  hüceyrəsinin-  blastositin  5-6-cı  gündən  nidasiyasına  və    nidasiyadan  sonrakı  zamanda 
qadının  orqanizmindəki  dəyişikliklərə  nəzər  yetirməliyik. 
Hamiləlikdən  öncə  endometrial  dəyişikliklər  blastositin  implantasiyası  üçün  endometriyanı 
hazırlayır.  Bu  hazırlıq  struktur  və  funksional  olaraq  baş  verir.  Mayalanmanın  4-5-ci  günündən 
blastositin  nidasiyasına  qədərki  zamanda  isə    endometriyanın    immunoloji  olaraq    hazırlanması    baş  
verir. 
Nidasiyadan  sonra  isə  endometriyada  humoral  səviyyədə  baş  vermiş  hamiləliyə    immun  
cavab  reaksiyası   başlayır. 
Yəni,  öyrəndiyimiz    bu    mexanizmlərdən    hər    hansı    birində  –  istər    hamiləlik  öncəsi  
hazırlıq,  istər    mayalanmadan    nidasiyaya    qədərki,  istərsə  də    nidasiyadan    sonrakı  dövrdə  – 
pozğunluq    baş    verərsə,  bu    erkən    düşüklərə    bilavasitə,  gecikmiş    düşüklərə    isə    dolayısı    ilə  
bazis   yaradaraq   səbəb  olduğunu   görərik. 
Beləliklə,  hamiləlik    öncəsi    endometriyadakı    funksional    və    orqanik    dəyişikliklərin  
normal    getmədiyi    zaman    fizioloji    proses    pozulur.  İlk    növbədə,  buna    səbəb    kəskin    və    xronik  
iltihabi   prosesləri   misal   göstərə   bilərik. 
İmmunoloji   səbəblərdən   hamiləliyin   pozulması   2 qrupa  bölünür: 
1.  Autoimmun    proseslər-    bu    zaman    qadının    immun    sistemi    öz    toxumalarına    reaksiya  
verir. 
2.  Alloimmun    proseslər  –  bu    zaman    isə    immun    sistem    yad    toxumalara    qarşı    reaksiya  
verir. 

- 127 - 
Autoimmun   proseslər   zamanı   hamiləliyin   pozulması   10%  təşkil   edir. 
1985-ci    ildə    Dr.Graham    Hunges    qandakı    antifosfolipid    antitellər    ilə    laxtalanmanın  
pozulması    arasında    əlaqənin    olduğunu    göstərdi.  1985-ci    ildə    bu    problem    Rusiyada    da  
öyrənilməyə    başlandı.  Orqanizmdə    virus    və    bakterial    xəstəliklərin    təsirindən    əmələ    gələn    yad  
maddələrə    qarşı    yaranan    antigenlərin    təsirindən    orqanizmin    öz    zülalı    yadlıq    kimi    qəbul    edilir. 
Nəticədə,  orqanizm   onu   zərərsizləşdirməyə   çalışır.  Bu   proses  autoimmun   proses  adlanır. 
AFS  –  autoimmun    proses    olub,  arterial    və    venoz,  tromboz,  dölitirmə,  immunositopeniya, 
nevroloji   və  digər   pozğunluqlar   Laborator   əlamətlərin   təzahür   etdiyi   simptomokompleksdir. 
AFS  –  mənşəli    6  adda    xəstəliklər    qrupuna    5-ci    sırada    öyrəncəkli    düşüklər    dayanır. 
Antifosfolipid    antitellər    hüceyrə    səthindəki  (–)    yüklü    fosfolipidlərə    qarşı    yaranan    müxtəlif  
immunoqlobulinlərdən   əmələ   gəlir. 
AFS  –  diaqnostikasında    aparılan    testlər    laxtalanma    prosesini    əsas    götürən    və  
antitellərin   varlığını   göstərən   testlər   olmaqla   2 qrupa  bölünür: 
1.  Fosfolipidlərə    bağlı    laxtalanma    testləri.  aPTT  –  aktiv    parsiyel    tromboblastin    zərdab  
laxtalanma    zamanıdır.  Bu    testlər    əsasən    laxtalanma    prosesinin    əsasını    təşkil    edən    protrombini  
aktivləşdirmə    kompleksini    ölçməyə    əsaslanır.  Bu    aktivləşməni    ləngidən    antifosfolipid  
antitellərin    varlığıdır.  Yəni,  hamiləlik    pozulmalarının    hamısında    AFS  –  nəzərə    alınmalıdır.  AFS-
in    klassik    triadası    mamalıq    nöqteyi-nəzərincə    təkrarlanan    hamiləlik    pozulması,  tromboz    və  
trombositopeniyadır.  AFS  –  diaqnostikası    üçün    6    həftə    ara    ilə    aparılan    testlər    2  dəfə    pozitiv  
cavab  verməlidir. 
Ata    ilə    ana    arasındakı    alloimmun    proses    zamanı    xromosomlardakı    HLA    tipləmələri  
arasındakı    bənzərliyin    olması    təbii    supressor    hüceyrələrin    sayının    azalması    və  s.    ola    bilər. 
Alloimmun   termini   eyni   növ   varlıqlar   arasındakı   fərqliliyi   göstərir.     
 
6-

   
insan  xromosomu
 
 Orqanizmin    bütün  hüceyrələrinin  histoloji  uyğunluğunun  əsas  kompleksinin  xüsusi 
reseptorları-  zülali  antigenlər  saxlayır.    Bu  reseptorların  strukturu  hər  bir  insan  üçun  unikal  
özünəməxsusdur.  Bu    unikallığın    nəticəsində    özünün  və  yad  olanın  seçilməsi  ücün  orqanizmin 
immun  sisteminin  etibarlı  işi  təmin  olunur.   
 HLA-  Human    Leykosite    Antigen  -toxuma  uyğunluğu  antigeni    və  ya    MCH  major 
istocompatibility  complex-  histoloji    uyğunluğun  əsas  kompleksi  olub,  zülal  mənşəlidir.  Demək  olar 

- 128 - 
ki,  orqanizmin  bütün  hüceyrələrinin  ən  çox  isə  leykositlərin  səthində  yerləşir.  6-cı  xromosomun  qısa 
çiynində   yerləşən  genlərdə   HLA zülalları  sintez  olunur.  Bunlara 
1-ci sinif  gen  lokusları  A,B,C, 
2-ci sinif  gen  lokusuna  3 sublokusu(  DR,DP,DQ)  olan  D gen  lokusu  aiddir. 
HLA  ––  insanlarda    toxuma    və    orqan    köçürülməsi    zamanı    bu    toxuma    və    orqanların  
qəbul  edilməsi    və    ya    rədd    edilməsində    xüsusi  rol  oynayır.  Bu  zaman  donor  və  resipientin  
toxuma    uyğunluğu    nə    qədər    yüksəkdirsə    orqan  köçürmə    əməliyyatı  da  o  qədər    müvəffəqiyyətlə  
başa  çatacaq.
   
 
 Digər  tərəfdən,  əgər    dölə    allogenetik    informasiyanın    50%    atadan    almış    dölün    ana  
bətnində    inkişaf    etməsi    də    bu    problemdən    asılı  olduğu    aydın    olar.  Döl  ana  üçün  yadlıqdır.  
Qadın  orqanizminin  bu  yadlığa  uyğunlaşıb  hamiləliyi    başa    çatdırması  üçün  müəyyən  immunoloji 
reaksiyaları  işə  salmalıdır.  Yəni,  orqan  köçürmədən    fərqli  olaraq    burada    ana  ilə  döl  arasındakı  
histoloji  cəhətdən  HLA  antigenlərinin  zülal  strukturlarındakı  müxtəlifliyin  çox,  oxşarlığın  isə  az 
olması  hamiləliyin  normal  inkişafı  və  başa  çatması  üçün    əsas  kriteriyadır.  Normada  hamiləliyin  ilk 
həftəsindən  ananın  orqanizmi  dölün  toxuma    antigeninə    qarşı  antitellər    ifraz    edir.  Əksər  halda 
bunlar  2  –ci  sinif    antigenlərinə  qarşı  yaranır.  Yəni  ata  ilə  ananın  2-ci  sinif  antigeni  oxşar  olduqda  
dölün  anaya  oxşarlığı  kimi  qəbul  edilir  və  hamiləliyi  qoruyucu,    blokəedici    immun  hüceyrələrin 
klonları  yaranmır.  Yəni  antitel-antigen  stimulyasiyası  yetərsiz     
olduğundan      ya    hamiləlik  pozulur,  ya  da  ağır  toksikozlar  baş  verir.  HLA    sistemi    üzrə    2    antigen  
uyğun   olarsa,  dölitirmə   riski   100%-dir  (Болтавская). 
HLA    uyğunluq    zamanı    qadın    orqanizmində    blokada    rolu    oynayan    faktorlar    sintez  
olunmadığından  həm  də    ciftin  hüceyrələrinin  bölünməsi,  böyüməsi  və  inkişafı      dayanır.  Yəni  cift  
hüceyrələri   ölür.   
Diaqnozu    dəqiqləşdirmək      üçün  HLA  tipləməsi  aparmaq  vacibdir.  Bunun    üçün  
valideynlərin  hər  ikisinin  dirsək  venasından    alınan  qanda  immunoloji  funksiyanı  yerinə  yetirən  qan 
hüceyrələri-  leykositlər  ayrılır  PZR - polimeraz   zəncirvari    reaksiya  ilə  HLA    tipləmə  aparılır. 
Ancaq,  alloimmun    proseslər    nəticəsində    pozulan    hamiləliklərin    diaqnostikası    bahalı    və  
hər    yerdə    deyil,  iri    şəhərlərdə    genişləndirilmiş    müasir    tələblərə    cavab    verən    laboratoriyası  
olan    klinikalarda    aparılır.  Əgər  ərlə-arvadın  2  və    daha  artıq  gen  lokusu  uyğun  gələrsə  hamiləliyin 
başa çatmama  ehtimalı  100% olacaqdır. 
Müalicə  aktiv  və  passiv  immunizasiya  ilə  aparılır.  Aktiv  immunizasiya  ata    və    ya    donorun 
konsantrə  olunmuş    limfosit    kütləsi    ilə,  immunizə    olunmuş    leykositar    məhlullarla    aparılır.  LİT- 
limfositoimmunoterapiya  üsulunda          isə  ərin  və    ya    donorun    konsatrə  olunmuş    limfosit    kütləsi  
qadına    peyvənd  olunur.    LİT-n  üsulunda  qadının  immun  cavabı  10000  dəfə  artır. 
Limfositoimmunoterapiya    tsiklin  6-8-ci  günü  və  hamiləlik  boyu  bir  neçə  dəfə    təkrarlanır.  Bu 
metodla  qadın  bir  növ   ərinin   hüceyrələrini  tanımağa  öyrədilir. 
Ancaq  hələ  də  alimlər  xüsusilə  də  immunoloqlar  arasında  LİT  metodu  haqda  ikili  fikirlər 
qalmaqdadır.  Bir  qrup  alimlər    limfositoimmunoterapiyanın  yüksək  effektindən    danışırlarsa,    digər 
qrup  isə  bu  metodun  tətbiqi  o  qədər  də  vacib  deyil,  onsuz  da  passiv  immunizasiya  ilə  hamiləliyi 
başa çatdırmaq  mümkün  olduğunu  iddea   edirlər  . 
 Passiv  immunizasiya    zamanı  isə  ovulyasiya  günündə,  hamiləlik  boyunca  3-4  dəfə  vena 
daxilinə  köçürülən  insan  immunoqlobulini  qadının  immun  cavabını    stimulə    edir.  HLA  uyğunluq  
zamanı    50  ml  x  3  Human    normal    immunoqlobulin  günaşırı    hər    ay    vurulması    məsləhət    görülür. 
Geotar,  2007.   
Aşağıda    iki    hamiləliyi    erkən  həftələrdə    pozulan    2  qadının  müayinə  və  müalicələrinin 
nəticələri  verilmişdir. 
Xəstə  Q.S.  –  30  yaş,  Nigah    yaşı  –  5  ildir.  3  hamiləliyi    6-7    həftəlikdə    inkişafdan        qalıb, 
uşaqlıq   boşluğu   kuretaj   olunmuşdur. 
 Ər-arvadın    hər    ikisininin      qan    qrupu    O(I)  Rh 
+
      mənsubdur.  HLA  2-  ci  sinif  
tipləməsində 
HLA-A
+
           HLA- B
++
         HLA-C
+
             HLA  - DR

 

- 129 - 
A
+
- 01                 
B
+
 - 51
         CW
+
 - 02            D RBI
+
 - 13 
                                                                                                       
qadın 
A
+
- 03     
            B
+
 - 27         
CW
+
 - 14
            D RBI
+
 - 09          
 
HLA-A
+
           HLA- B
++
         HLA-C
+
             HLA  - DR
+   
 
 
A
+
- 03                 B
+
 - 51         CW
+
 - 14
            D RBI
+
 - 15  
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
əri 
                                                                                            
 
            
A
+
- 11                 B
+
 - 52         CW
+
 - 12            D RBI
+
 - 04          
 
Ərlə    arvadın    HLA    toxuma    tipi    müayinələrin    cavabını    müqayisə    etdikdə    görərik    ki,  3  
antigen   tipi   üzrə   uyğunluq   aşkarlanır.
   
A
+
- 03                 B
+
 - 51         CW
+
 - 14
             
Passiv  immunizasiya  effekt  vermədiyindən    xəstəyə    LİT    uyğulanandı.  Bu  müalicədən  sonra  
hamiləlik   19.03.2013-cü il  tarixdə   3100 qr.  qız   uşağı   dünyaya   gəlməsi  ilə  sona çatdı. 
Digər    bir    xəstə  -  R.X.  31  yaş.    Nigah    yaşı  –  5  ildir.  4    hamiləliyi    7-8    həftəlik    inkişafdan 
qalmış   uşaqlıq   boşluğu   kuretaj   olunmuşdur. 
HLA    toxuma    tipi    müayinəsində    4    uyğun    antigen    50%    uyğunluq    olduğu    üçün  Biomed  
spektal    tibb    mərkəzində    ərin    limfositləri    ilə      inmmunoterapevtik    LİT    aparılması    məsləhət  
görülüb.  Ancaq,    ərlə-arvad    bu  təklifdən    imtina    ediblər  və    müalicələrini  Naxçıvanda    aparmağa 
qərar veriblər.   
  
DR B
1
               DQ A
1
               DQ B

 
   R.X.        “
04 ”11         “0301- “0501          0305     0301/4  
qadın 
 
           R.R.     “
04 ”11           “0301-“0501           0302  0301/4  
əri
 
 
Aşkarlanan  4  Alloimmunoloji    marker    “04“11  ;  “0301  ;  “0501  ;  “0301/4    oxşarlığına    əlavə 
olaraq,    qadında    və    ərində    gizli    sensibilizasiyaya  səbəb  olan  -  ÇMV    Herpes,  Toksoplazmoz, 
Xlamidiya    və    ABO-sistemi      üzrə    qeydi-düz    Kumbs    testi  1:256    aşkarlandı.        ABO-qan  qrupları  
sistemi    üzrə    uyğunsuzluğun    Rh  sitemi  üzrə  uyğunsuzluq    zamanı  önə  çıxaraq  dominant  xarakter  
alaraq,  dölün  hemolitik  xəstəliyinin  daha  yüngül    klinik  şəkil  verdiyini    bildiyimizdən    (Əliyeva 
G.B.1998)    ərlə  arvadın  3-4  lokus    HLA  toxuma  uyğunluğu  ilə  ABO  sistemi  üzrə  uyğunsuzluq 
arasındakı  əlaqədən  müsbət  nəticə  əldə  edəcəyimizi  düşünərək  müayinə    və  müalicəyə  başlamağa 
qərar  verdik.  Üstəlik,  bəzi    mikroorqanizmlərin    gizli    sensibilizasiyaya    səbəb    olduğu    hamiləlik  
zamanı    izoimmun,    autoimmun    və    alloimmun    prosesləri    tətiklədiyi,    genetik    olaraq    bəzi  
xəstəlik    törədicilərinin    qan    qruplarını    mimikriya    etdiyini    də      unutmamayaraq    müalicə 
kurslarımızı  tamamladıq.  LİT-    terapiyadan    imtina    edən    ər    və    arvad    hamiləlikdən    öncə  
sağlamlaşdırma    proqramından    keçdilər.  ABO-sistemi    üzrə    uyğunsuzluğa  görə  desensibilizəedici   
müalicə      kursu  aldılar.  Beləliklə,      hamiləliyin    erkən    pozulmasına    təsir    edən    birbaşa    amillərdən  
olan,      hamiləliyin    nidasiyadan    sonrakı    pozulma    səbəblərindən    bir    neçəsi  –  endometriyanın  
yarıtmazlığı  (implantasiya    üçün)    və    blastositlərin    ana    orqanimzmi    tərəfindən    qəbul  
olunmayaraq,  rədd    edilməsi    aradan  qaldırıldı.    Dolayısı    ilə    isə    bu    faktorllar    inkişafda    olan 
hamiləliyin    gələcək    mərhələlərində    inkişafdan    qalmasına,  bətndaxilində    ölməsinə    və    ya    az  
həyat    qabiliyyətin    başa    çatmamasında    rolu    olan    çoxsaylı    səbəblərdir.  Ərlə-arvad  hamiləlikdən 
əvvəl  viral    və    bakterial    infeksiyaya    görə    spesifik    terapiya,  immuniteti    möhkəmləndirici,    ABO -
sistem    uyğunsuzluğuna    görə    desensibilizasiya  edici    müalicə    aldılar    və    hal-hazırda    2  qızları  
var. 
 Çox  vaxt  təcrübi  mamalıqda  infeksion  səbəblərin  bakterial  və  viral    xəstəliklərin  təkrarlanan 
hamiləlik  pozulmasına  səbəb  olmadığı  israrla  qeyd    olunur,  hətta    xəstələrin    müayinələrdən  

- 130 - 
keçməməsini    belə,  məsləhət    görürlər.  Ancaq,  spesifik    və    ya    qeyri-spesifik  iltihabı  prosesə  səbəb 
olan,  viral    və    bakterial    infeksiyalarla    zədələnmiş    –    endometrium    nidasiyanın    yarıtmaz  
olmasına,  blasto    və    embriogenezin    keyfiyyətsiz  gedişinə,  embrionun    qidalanmasının  
pozulmasına    səbəb  olduğu  unudulmamalıdır.  Beləliklə,  xroniki    və    kəskin    iltihabi    proses  
yarıtmaz    implantasiya  və  qidalanmanın    pozulması    ilə    hamiləliyin    pozulmasında    birbaşa    auto.- 
və alloimmun   prosesləri   tətikləməsi  nəticəsində   isə   dolayısı   ilə   təsir   göstərir.     
  Yəni  bu  zəmin  üzərində    hamiləliyin    başa  çatmamasının    birbaşa  və  dolayısı  səbəblərini 
nəzərə  almağımız,  hamiləliyi  başa çatdırmaq  yolunda  doğru  addım  atdığımızın  zəmanətdir. 
Beləliklə,  immunoloji    səbəbdən    hamiləlik    pozulmasının  dəyərləndirilməsi    zamanı    aydın 
oldu  ki,    2  qadından    birincidə  3-lokusda      HLA  toxuma  uyğunluğu,  ABO  sistemi  üzrə  uyğunluqla 
müşayiət  olunduğu  zaman  (hər  ikisi  O(I)  Rh+)  daha  ciddi  müalicə  LİT  tələb  etdi.  HLA,  ABO,  Rh  
və    digər    nadir    rast    gəlinən    qan    sistemi    üzrə  uyğunluq  və    uyğunsuzluqlarla    yanaşı,    gizli  
sensibilizasiya,  viral,    bakterial    infeksiyalar    nəzərdən    qaçırılmamalıdır.  İltihabi    proses  
endometriyada    törədicisindən    asılı    olaraq,  spesifik    və    ya    qeyri-spesifik    iltihab  –  endometrit  
yaradaraq,  hamiləliyə    fizioloji    hazırlığı    pozur.  LİT-  Limfositoimmunoterapiya    aparıldıqdan,  yəni 
ən  güclü  immun  cavab  yaradıldıqda    sonra  hamiləlik  başa  çatdı.  Digər  tərəfdən  ikinci  qadında  isə  4-
lokusda    HLA  toxuma  uyğunluğu,      ABO  qan  sistemi      üzrə  uyğunsuluq  (ABO  titr1/256)  olduğu 
aşkarlandı.  Bakterial  və  viral    infeksiyaların  qan  qruplarını  mimikriya  etdiyindən  əsas  istiqamətə    
özünü    önə  vermiş    dominant  xarakterli  ABO  uyğunsuzluğun  müalicəsi  ilə  hamiləliyi  başa 
çatdıracaq  immun  status  əldə etmiş  olduq. 
Yüklə 5,01 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   28




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin