Tursun usarovich salimov jahon xalqlari etn ologiyasi

Belaruslar subetnik guruhlari. 
Belaruslami xo‘jalik faoliyati va 
madaniy-maishiy sohalarda yuqori darajadagi yaxlitlik ajratib tursa- 
da, belarus-poleshuklar birmuncha ajralib turadi. Pinsk polesyesi va 
Brest oblastining janubiy-g‘arbi aholisi nisbatan ajralgan holatda 
yashashi poleshuklar moddiy va ma’naviy madaniyatlarida arxaik 
xususiyatlarning saqlanishiga olib keladi. Ularning tilida ukrain tili 
ta’siri yaqqol seziladi.
Belaruslarning boshqa etnik guruhlari. 
So‘nggi aholi ro‘yxati 
m aiumotlariga ko‘ra Belarusda 130 ta millat va elat vakillari ya­
shaydi. Ulardan eng ko‘p sonlilari ruslar, polyaklar, ukrainlar va 
yahudiylardir.
Boshqa millatlar. 
Belarusning g‘arbida XIV asrdan boshlab tatar- 
lar kelib Novgorudka, Lida, Oshmyan shaharlarida yashay boshlagan. 
Bugungi kunda ularning soni 10,1 ming kishi. Armanlar 10,2 ming, 
ulardan tashqari latishlar, litvaliklar, siganlar, ozarbayjonlar, nemislar 
va boshqa xalqlar vakillari yashaydilar.
Belarusning xo‘jalik mashg‘ulotlari. 
0 ‘rta asrlarda, yangi davr- 
da va bizning kunlarimizda ham belaruslarning asosiy xo‘jaliklari de­
hqonchilik b o iib qolmoqda. Uch dalali almashlab ekish, XX asming
303

---

ikkinchi yarmidan ko‘p dalali almashlab ekish dehqonehiligi yirik 
shoxli uy hayvonlari, cho‘chqa, otlami, qo‘ylarni boqish bilan birga 
olib boriladi.
Yerga ishlov berish uchun belaruslarda ikki xil omocii bo‘lib, 
ulaming tishi temirdan, qolgan qismlari yog‘ochdan } asalgan. XIX 
asrdan omochni temir plug almashtiradi. Yemi haydagandan so‘ng bo- 
rona bilan yumshatib, o‘tlardan tozalab, donni sepganlar. Donni o‘roq 
bilan o‘rishgan. Endilikda dalalarga texnika bilan ishlov berilmoqda. 
Belams traktorlari 0 ‘zbekiston dalalarida o‘nlab yillardan buyon ish- 
latilib kelinmoqda. Asosiy ekinlar bug‘doy, arpa, suli bo‘lgan. Bug‘doy 
ko‘p joyni egallamagan, Qo‘noq, grechixa (qorajavdar), no‘xat, makka 
ham XX asrga qadar kichik maydonlarda ekilgan.
Belarasda eng qadimgi texnik ekin zig‘irpoya va kanopdir. Ular- 
ning tolasidan kiyim, qoplar, arqonlar qilingan, urug‘idan yog' olish- 
gan. Kartoshka, kungaboqar, lavlagi ekish XVIII-XIX asrlardan ken- 
gayib boradi. Poliz ekinlaridan karam, bodring, piyoz va sabzi qadim 
zamonlardan yetishtirilgan.
Baliqchilik, ov, terimchilik, asalarichilik, polizchilik, bog‘dorchi- 
lik, uy hunarmandchiligi xo‘jalikda ancha yordam bergan. Temir- 
chilik va kulolchilik, yog‘ochdan turli buyumlar yasash, teriga ishlov 
berish va etikdo‘zlik, to‘qimachilik, ip yigirish, bochkalar yasash 
dehqonlami kiyim, poyabzal, mehnat qurollari bilan ta’minlagan. 
Ayollar sochiq, dasturxonlar, boshqa uy jihozlarini to‘qiganlar.