Vazirligi X. N. Nazarov robotlar va robototexnik tizimlar

- rasm. Qurilma-jihozlariga SRlari guruhi tomonidan xizmat ko‘rsatish

Bir dasturli SRlarining avtomatik liniyalar tarkibidagi aloqalari o‘zgarmas tusga ega bo‘ladi. Xom mahsulotni fiksatsiyalangan pozitsiyaga joylashtirish zarur. Ishlov berilgan detallarni taraga joylashtirish imkoni bor. Detallarni bir pozitsiyadan boshqasiga joylashtirish konveyer yoki robotlar tomonidan amalga oshiriladi.
6.5- rasmda qurilma jihozlarini aylana bo‘ylab joylashtirish (5 donagacha) sxemasi ko‘rsatilgan.

5. – rasm. Qurilma-jihozlarini aylana bo‘ylab joylashtirish

Xizmat ko‘rsatilayotgan qurilma-jihoz SR bilan bog‘lanmagan holda yoki o‘zgarmas aloqa o‘rnatilgan holda ishlashi mumkin.

3. 
   Asosiy texnologik operatsiyalarni yakka (individual) tartibda bajarish
   

6. - rasm. Asosiy texnologik operatsiyalarni yakka (individual) tartibda bajarish:

5 - SR funksiyalarini kengaytiruvchi yordamchi qurilma. 6 - yordamchi yo‘nalish beruvchi yoki fiksatsiyalovchi qurilma.
Detallarni bir joydan ikkinchi joyga ko‘chirish robot tomonidan qisqichlar va asboblarni 6– pozitsiyada almashtirish yo‘li bilan amalga oshiriladi.
Detallarni tashish (transportlashtirish) robotning dasturiy boshqarish sistemasi orqali boshqariladigan konveyer tomonidan amalga oshiriladi.

7. - rasm. Detallarni tashish

Yuqorida SRlar qo‘llanishining asosiy sxemalari keltirildi, ularni sharhlab o‘tamiz.
Sanoat robotlarining asosiy yoki yordamchi operatsiyalarni bajarish uchun qo‘llaniladigan eng asosiy sxemalari 6.1 –6.7 rasmlarda keltirilgan.
Jihoz-aslahaga yakka tartibda xizmat ko‘rsatish shu jihozga ichki joylashtirilgan yoki avtonom holatdagi sanoat roboti tomonidan ta’minlanadi. Bu xildagi RTKlar tomonidan yechiladigan masalalar eng ko‘p deganda quyidagilardan iborat: detallarga ishlov berish operatsiyalarini avtomatlashtirish, detallarni joylashtirish, ishlov berilgandan so‘ng qayta olish, ishchi zonada detallarni bazalash va fiksatsiyalash; asosiy ishlab chiqarishninig informatsion va transport oqimlari bilan aloqani ta’minlash. Bunday sxemaning yana bir boshqa xili ma’lumki, unda bir nechta robotlar mashinalar guruhiga xizmat ko‘rsatadi, mashinalar soni esa SRlari sonidan kam bo‘ladi; bu sxema bosim ostida metall quyish mashinalarini o‘z ichiga oluvchi RTKlarda, listlarni shtamplash presslariga va boshqa turdagi jihozlarga (masalan, bitta sanoat roboti detallarni o‘rnatish va olish, ikkinchisi esa asbobni almashtirish va stanokning asbob magazinini to‘ldirish kabi funksiyalarni bajaradigan stanokli markazlarda) xizmat ko‘rsatishda qo‘llaniladi [4, 5, 6].
Bunday sxemalarda RTK tarkibiga SRlaridan tashqari turli maqsadlardagi avtooperatorlar ham kiritilgan bo‘lishi mumkin (masalan bosim ostida metall quyish mashinalari ishtirok etgan RTKlar).