59
Qeyri-neft məhsullarının ixrac imkanları
Ölkə üzrə 2017-ci ildə 31 milyard 310,6
milyon
manatlıq ümumi daxili məhsul (ÜDM) istehsal
olunmuşdur. Bu dövrdə qeyri-neft sahələrində istehsal
edilmiş ÜDM 1,7 faiz artmış, neft bölümündə isə 6,6 faiz
azalmışdır. Qeyri-neft shələrində ÜDM-də xüsusi çəkisi
isə 60,6 faizə çatmışdır. Əlavə dəyərin 42,1 faizi sənaye,
10,9 faizi ticarət,
nəqliyyat vasitələrinin təmiri, 8,1
faizi
tikinti, 7,2 faizi nəqliyyat və anbar təsərrüfatı, 5 faizi
kənd və meşə təsərrüfatları, balıqçılıq, 2,7 faizi turistlərin
yerləşdirilməsi və ictimai iaşə, 1,8 faizi informasiya və
rabitə, 15 faizi digər sahələrin payına düşmüşdür.
Məhsula və idxala xalis vergilər ÜDM-in 7,2
faizini
təşkil etmişdir. Əhalinin hər nəfərinə düşəən ÜDM-in
həcmi 3224,6 manata bərabər olmuşdur.
2017-ci ildə Azərbaycanda 18,6 milyard manatlıq
sənaye məhsulları istehsal edilmişdir. Bu məhsulların
70,1 faizi mədənçıxarma, 24,6 faizi emal, 4,5 faizi
elektrik enerjisi, qaz və buxar istehsalı,
bölüşdürülməsi
və təhcizatı, 0,8 faizi su təhcizatı, tullantıların
təmizlənməsi və emalı sektorlarına aiddir. Mədənçıxarma
sahələrində neft hasilatı 9, emtəəlik qaz hasilatı 2 faiz
azalsa da, emal bölümündə bir çox mühüm məhsulların
istehsalı üzrə kifayət qədər yüksək artım qeydə
alınmışdır. Məsələn, həmin dövrdə ölkədə qida
məhsullarının istehsalı 2,7, içki istehsalı 30,6, geyim
istehsalı 57,1, ağacın emalı və ağacdan məmulatların
istehsalı 22,4, tikinti materialları istehsalı 38,5, kompüter
60
və
elektron
məhsulları
istehsalı 75,7, elektrik
avadanlıqıarı istehsalı 84,2, maşın və avadanlıqların
istehsalı 25,1, mebel istehsalı 28,7 faiz,
eləcə də
toxuculuq sənayesi məhsulları istehsalı 2,1, əczaçılıq
məhsulları istehsalı 2,3 dəfə artmışdır. Ümumilikdə bu
müddət ərzində sənayenin qeyri-neft sektorunda artım 4,4
faizə çatmışdır.
Dövlət Statistika Komitəsinin hesabatına görə,
həmin müddətdə ölkə üzrə əsas kapitala 7 milyard 138,6
milyon manat vəsait yönəldilmişdir. İstifadə olunmuş
vəsaitin 78,6 faizi məhsul istehsalı, 16 faizi xidmət
sahələri obyektlərinin, 5,4 faizi ümumi sahəsi 838,1 mil,
kvadratmetr olan yaşam evlərinin tikintisinə sərf
edilmişdir. Əsas kapitala yönəldilən vəsaitlərin 49 faizi
daxili sərmayələr olmuşdur. Bütün bu vəsaitlər hesabına
ölkədə bir çox mühüm sənaye və sosial obyektlərin
tikilib istifadəyə verilmişdir. Onların sırasında Pirallahı
rayonunda
körpü,
Yevlax
şəhərində
“Varvara”
balığartırma müəssisəsi, Saatlıda “Sarıcalar” elektrik
yarımstansiyası, Naxçıvan Muxtar Respublikasında 2136
şagirdlik 4 ümumitəhsil məktəb binası və 224 yerlik
məktəbəqədər təhsil müəssisəsi kimi obyektlər var. Bu
dövrdə
nəqliyyat, informasiya və rabitə sahəsində də
canlanma müşahidə olunmuşdur. Dövlət Statistika
Komitəsinin məlumatına görə, ölkədə 109,1 milyon ton
yük və 938,7 milyon nəfər sərnişin daşınmışdır. Əvvəlki
ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə yük daşınması 2,
sərnişin daşınması isə 2,4 faiz artmışdır. İnformasiya və
61
rabitə xidmətinə gəldikdə bu dövrdə həmin müəssisələr
tərəfindən göstərilən xidmətlərin həcmi 828,4 milyon
manatlıq
olmuşdur ki, bunun da 72,1 faizindən əhali
istifadə etmişdir. Bununla yanaşı informasiya və rabitə
xidmətlərinin dəyən 3,7 faiz artmış, bu sahədə əldə
edilmiş gəlirin 81,5 faizi qeyri-dövlət sahələrində yerinə
yetirilən işlərdən ibarət olmuşdur.
Dövlət Gömrük Komitəsinin məlumatlarına
əsasən bu dövrdə xarici ticarət dövriyyəsinin həcmi 7
milyard 267 milyon ABŞ dolları təşkil etmişdir.
Ticarət
dövriyyəsinin 61,2 faizi ixrac, 38,8 faizi idxal məhsulları
olmuşdur ki, bu da 1,6 milyard dollarından çox müsbət
saldo deməkdir. Azərbaycanın xarici ticarətində digər
mühüm fakt müqayisəli qiymətlərlə ixracın 4,1 faiz
artması, idxalın 27,6 faiz azalmasıdır. Onu da qeyd edək
ki, ölkənin ixracı əsasən qeyri-neft məhsullarının
hesabına artmış və qeyri-neft məhsullarının ixracı keçən
ilin eyni dövrünə nisbətən 19,8 faiz artaraq 556,6 milyon
dollarlığa çatmışdır.
Dostları ilə paylaş: