171
IV ВОВ. KASBIY PSIXODIAGNOSTIKASI.
4.1. КASBIY FAOLIYAT PSIXODIAGNOSTIKASI
4.1.1. Psixodiagnostika haqida tushuncha
Psixodiagnostika nima?
Рsixodiagnostika soʻzini asl mohiyati “psixologik tashxis qoʻyish” yoki
kishining mavjud psixologik holati va xususiyati haqida qaror qabul qilishni
anglatadi.
Psixodiagnostika – amaliy jihatdan deyarli psixologning
barcha faoliyat
doiralarida, ya’ni psixologik-pedagogik tadqiqotlarda muallif yoki ishtirokchi
sifatida qatnashayotganda, psixologik maslahat
hamda psixologik korreksion
ishlarni amalga oshirayotgan jarayonda qoʻllanadi. Ammo koʻpincha amaliy
psixologning ishlarida psixodiagnostika – faoliyatning
alohida mustaqil turi
sifatida namoyon boʻladi. Uning maqsadi psixologik tashxis qoʻyish, ya’ni
kishini mavjud psixologik holatini baholash orqali ifodalanadi.
“Psixodiagnostika”
atamasi
“
psixologik tashxis qoʻyish”
degan ma’noni anglatib, shaxsning
ruhiy holatida toʻliq
yoki biror bir
alohida xususiyati haqida xulosa
chiqarishdir,
bunda
“tashxic”
shaxsning taraqqiyot koʻrsatkichi
va tavsifnomalarni birgalikda tahlil qilish asosida
sinaluvchining holat va
xususiyatlari haqidagi xulosalardan iboratdir. «Psixodiagnostika» atamasi ilk
bor
Rorshaxning «Psixodiagnostika»
asarining chop etilishidan soʻng
psixiatriyada tarqalgan boʻlib, u tez orada tibbiyotdan
tashqarida ham keng
miqyosda ommalasha boshlandi. «Diagnoz», yani «tashxis» esa shaxs
rivojlanishidagi har qanday ogʻishlarni, hattoki uning
holat va xususiyatlarini
aniq taraqqiyot darajasini aniqlash, demakdir.
Psixodiagnostika — bu maxsus bilimlar sohasi boʻlib, individ yoki guruhni
psixologik taraqqiyot koʻrsatkichlarini, holat va xususiyatlarini baholash uchun
metodika va metodologiyalar nazariyasi ishlab chiqish bilan bogʻliqdir.
172
Psixodiagnostika baholash ob’yekti, psixologiya fani oʻrganayotgan
har qanday
jarayon boʻlishi mumkin. Masalan, oʻzaro hamkorlik qilayotgan shaxslarning bir-
biri bilan kechayotgan xatti-harakati va muloqotida yuzaga keladigan, alohida bir
odam sezgisidan boshlab, murakkab ijtimoiy- psixologik
jarayon bilan tugatish
mumkin.
Dostları ilə paylaş: