Genelde her toplumda,duygusal dengesizlik gösteren bir çok

YAKALANAN UM MĠKTARLARI (KAÇAKÇILIK ĠSTĠHBARAT VE 
 
HAREKAT DAĠRESĠ) 
 
YILLAR  ESRAr(Kg) EROĠN(Kg) KOKAĠN(gr) SENTETĠK U.(tablet) 
1980  
2150  
  107 
 
 
 
 
20 
1981  
3100  
  104 
 
 
 
 
93 
1982  
1440  
   34 
 
 
 
   5190 
1983  
1660  
  267 
   15 
 
   2300 
1984  
1350  
  190 
 
 
 
  10400 
1985  
1300  
  330 
 
 
 
  71400 
1986  
1312  
  385 
 
 
 
   5425 
1987  
1830  
 1100 
   41 
     1900000 
1988  
3768  
  776 
  544 
 
2800000 
1989  
4205  
  705  
  130 
 
  25700 
1990  
9647  
  807 
 1100 
 
   6300 
__________________________________________________________ 
 
Kaynak: Bu bilgiler Ankara'da Kaçakçılık Ġstihbarat 
 
 
   ve Harekat Dairesinden bizzat alınmıĢtır.  
_______________ 
(157) YÜCEL,   s.50 

 
 
c- ASĠGM adalet istatistikleri 
 
TC  Adalet  Bakanlığı  Adli  Sicil  ve  Ġstatistik  Genel  Müdürlüğü'nün 
adalet  istatistiklerinde  yıllara  göre  mahkemelerde  açılan  dava  sayısı 
ve  sanık  sayısı  suç  türleri  dikkate  alınarak  gösterilmektedir.  Bu 
istatistikler  karĢılaĢtırıldığında,  genel  olarak,  1986'dan  itibaren 
gerek  uyuĢturucu  madde  temin  gerekse  uyuĢturucu  madde  kullanma 
suçlarından  açılan  dava  sayısı  ve  mahkemeye  çıkarılan  sanık  sayısında 
bir  artıĢın  sözkonusu  olduğu  tesbit  edilmektedir.  403.  maddeden  1986 
yılında  açılan  dava  sayısı  961,  sanık  sayısı  ise  1589  iken  1990'da  bu 
rakamlar  1298  ve  2980  olarak  gerçekleĢmiĢtir.  404.  maddeden    1986 
yılında açılan dava sayısı 407, sanık sayısı 669 iken bu rakamlar 1990 
yılında 844 ve 1277 olmuĢtur (bkz. tablo 13). 
 
 
 
d- Adli Tıp Kurumu Kimyasal Tahliller Ġhtisas Dairesi  
 
    Ġstatistikleri 
 
Dr.  Ümit  Naci  GündoğmuĢ,  Kimyasal  Tahliller  Ġhtisas  Dairesi 
Narkotik ve Toksikoloji bölümü ve Morg Ġhtisas Dairesinde bu maddelerle 
ilgili verilerin incelenmesine dayanan "Adli Amaçlarla Eroin, Morfin ve 
Kodein Analizi ve Bu Maddelere Bağlı Ölümlerde Otopsi Bulguları" konulu 
uzmanlık tezinde: "ÇalıĢma sonucunda 1987 yılından sonra eroin, morfin 
ve kodein içeren karıĢım miktarında artıĢ, bu süre içinde idrar ve kan 
örneklerinde eroin, morfin, kodein saptanan yaĢayan olguların sayısında 
yıllara  göre  önemli  bir  fark  tesbit  edilememiĢtir.  Aynı  zaman  dilimi 
içerisinde  otopsisi  yapılan  ve  eroin,  morfin  ve  kodein  alımına  bağlı 
öldüğü  sonucuna  varılan  olguların  sayısındada  1987'den  itibaren  artıĢ 
görüldüğü tesbit edildi" demektedir (157 a). 
 
Kimyasal  Tahliller  Ġhtisas  Dairesi  Narkotik  bölümüne  1985-1992 
yılları arasında gelen dosya sayılarının incelenmesinden  yıllara  göre  
gelen    dosya  sayısında  belirgin  ve  düzenli  bir  artıĢ    tesbit  
edilememektedir.  Aynıdurum  dosyaların  uyuĢturucu
 
 
(157a) GÜNDOĞMUġ,  s. 136 
madde  türlerine  göre  dağılımı  içinde  sözkonusudur.  Sadece  kokain 
için hafif ama düzenli bir artıĢtan bahsetmek mümkündür. Ancak bu 
istatistiklerden  ülkemizde  en  yaygın  doğal  uyuĢturucu  maddelerin 
esrar ve eroin olduğu sonucu çıkmaktadır (bkz. tablo 14). 

 
 
Tablo 13 
 
 
2- T.C. ADALET BAKANLIĞI 
 
   ADLĠ SĠCĠL VE ĠSTATĠSTĠK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 
 
   ADALET ĠSTATĠSTĠKLERĠ 
 
YILLAR 
TCK MADDE 403-409 
 
TCK 403 
  TCK 404 
 
 
AÇILAN DAVA S.    SANIK S.   ADS   SS  ADS  SS 
1982  
 
1861  
 
 3697 
1983  
 
1846  
 
 3439 
1984  
 
1426  
 
 2694 
1985  
 
1372  
 
 2279 
1986  
 
 
 
 
 
 
961  1589  467  669 
1987  
 
 
 
 
 
 
996  1910  464  630 
1988  
 
 
 
 
 
    1158  2468  575  922 
1989  
 
 
 
 
 
    1321  2279  777 1074 
1990  
 
 
 
 
 
    1298  2980  844 1277 
__________________________________________________________ 
 
 
Kaynak: Adalet Bakanlığı Adli Sicil ve Ġstatistik 
 
 
   Genel Müdürlüğü Adalet Ġstatistikleri adlı 
 
 
   yıllık yayınlardan derlenmiĢtir. 1989 ve 1990 
 
 
   rakamları elden alınmıĢtır. 
 

 
Tablo 14 
 
 
1985-1992 Yılları Arasında A.T.K. K.T.Ġ.D. Narkotik 
 
Bölümüne Gelen Dosya Sayısı ve Bunların Dağılımı 
 
 
 
 
 
 
 
Dosyaların Dağılımı 
Yıl  Dosya Sa. Kenevir  Esrar  Morfin  Afyon  Kokain  Eroin  Diğerleri 
1986    395      192     131      3      3      -      29       37 
1987    349      147      96      4     11      -      50       41 
1988    296      116      68      3     10      1      55       43 
1989    364      142     109      3      3      3      50       54 
1990    386      101     138      3      4      5      72       63 
1991    341      124      80      1      6      5      72       53 
1992    369      164     108      2      2      6      44       43 
TOPLAM 2500      986     730     19     39     20     372      344 
1985    378                    DÖKÜMÜ YAPILMAMIġ 
__________________________________________________________________ 
GENEL 
TOPLAM 2878 
___________________________________________________________________ 
 
 
Kaynak: A.T.K. K.T.Ġ.D. BaĢkanı Prof.Dr. Sevil Atasoy 
 
 
   ile kiĢisel görüĢme 
 

 
e- Adli Tıp Kurumu Gözlem Ġhtisas Dairesi  
 
 
 
   
Ġstatistikleri 
 
Adlı 
Tıp 
Kurumu 
Gözlem 
Ġhtisas 
Dairesinde 
protokol 
defterinin  ve  uyuĢturucu  madde  suçlarından  dolayı  gözlem  altına 
alınan sanıklar hakkında verilen raporların incelenmesine dayanan 
istatistiklerden  de  bazı  sonuçlara  varmak  mümkündür.  Buna  göre; 
Adli  Tıp  Kurumu  Gözlem  Ġhtisas  Dairesinde  uyuĢturucu  madde 
suçlarından  dolayı  gözlem  altına  alınan  tüm  sanık  sayısına 
oranlandığında 1987'den 1989'a kadar düzenli bir artıĢ gözükürken 
1990'dan itibaren ise bir düĢme görülmektedir. (bkz. tablo 15) 
 
Sanıkların yakalandıkları maddelerin dağılımı ise Türkiye'de 
en  çok  kullanılan  maddenin  eroin  ve  esrar  olduğunu  ortaya 
koymaktadır. (bkz. tablo 16) 
 
Gözlem  altına  alınanların  bir  bölümünü  de  yabancı  uyruklu 
kiĢiler  oluĢturmaktadır.  Gözlem  altına  alınan  en  fazla  yabancı 
uyruklu  kiĢi  sayısı  1988'de  16  olarak  gerçekleĢmiĢtir.  Bu 
kiĢilerin  milliyetlerine  göre  dağılımı,  Türkiye'de  uyuĢturucu 
madde  suçlarından  yakalananların  büyük  bölümünü  Ġran  uyruklu 
kiĢilerin  oluĢturduğunu  göstermektedir.  Gözlem  altına  alınan 
yabancı  uyruklu  sayısında  son  yıllarda  bir  azalmanın  olduğu 
gözükmektedir.  1992  yılında  ise  uyuĢturucu  madde  suçlarından 
dolayı  gözlem  altına  alınanlar  arasında  yabancı  uyruklu  kiĢi 
bulunmamaktadır.(bkz. tablo 17) 
 
Raporları  incelerken  tesbit  ettiğimiz  önemli  bir  hususta 
yakalananların  büyük  bir  çoğunluğunun  uyuĢturucu  kullanmaya, 
esrarla  baĢladıklarıdır.  Örneğin  1993  yılının  ilk  altı  ayında 
gözlem  altına  alınan  21  uyuĢturucu  madde  suçlusundan  16  tanesi 
uyuĢturucu  almaya  esrarla  baĢladıklarını  ifade  etmiĢtir.  2  suçlu 
ise 
ilk 
aldıkları 
uyuĢturucunun 
esrar 
ve 
hap 
olduğunu 
belirtmiĢlerdir. Bu kiĢilerden 8'inin halen kullandığı uyuĢturucu 
eroin, birinin kokain, birininde esrar ve Rorseh hapıdır.  

 
1987-1992  yıllarını  kapsayan  dönem  için  incelediğimiz 
raporlardan  çıkardığımız  diğer  baĢlıca  sonuçları  ise  Ģöylece 
sıralayabiliriz: 
 
UyuĢturucu  madde  suçlarında  gözlem  altına  alınan  Türk 
uyruklu sanıklar arasında çok az sayıda yüksek öğrenim öğrencisi 
yada  mezunu  yer  almaktadır.  Büyük  çoğunluk  eğitim  düzeyi  düĢük, 
tahsili olmayan veya ilkokul ortaokul yada orta ve lise terk gibi 
kimselerden  oluĢmaktadır.  Bu  durumu  gözlem  altına  alınan 
sanıkların  meslekleride  pekiĢtirmektedir.  Meslek  olarak  kahveci, 
balıkcı,  Ģoför,  esnaf,  lokantacı  ve  pazarcılar  ilk  sırada  yer 
almaktadır.  Yabancı  uyruklu  kiĢiler  arasında  ise  yüksek  öğrenim 
öğrenci  ve  mezunları  önemli  yer  tutmaktadır.  Bu  kiĢilerin 
mühendis,  hostes,  elektronikçi,  fotoğrafçı  gibi  mesleklerden 
oldukları görülmektedir.  
 
Diğer  bir  gözlemimiz  uyuĢturucu  maddeyi  sağlayamayan  düĢük 
gelir grubundaki bu kiĢilerin günlük dozları için mala karĢı suç 
iĢlemekten ziyade satıcı rolü oynamaktadırlar.  
 
Sanıkların  ne  zamandan  beri  uyuĢturucu  kullandıklarına 
iliĢkin  verdikleri  bilgilerden  çok  büyük  bölümünün  15-25  yaĢları 
arasında uyuĢturucu kullanmaya baĢladıkları anlaĢılmaktadır.  
 
Azımsanmayacak  sayıda  sanığında  uyuĢturuculara  hapiste 
baĢladığı 
yada 
esrardan 
eroine 
hapishanede 
geçtiği 
anlaĢılmaktadır.  
 
Sanıkların  hayat  öykülerinin  incelenmesinden    çıkardığımız, 
uyuĢturucu  madde  kullanmaya  baĢlamakta  etken  olan  baĢlıca  neden 
ve Ģartlar aĢağıdaki noktalarda toplanmaktadır: 
 
- Ailevi problemler, 
 
- Karı koca arasındaki geçimsizlik, 
 
- EĢin ölümü, 
 
- Anne babanın ayrı olması, 
 
- Anne babanın madde bağımlısı olması, 

 
- Büyük kardeĢin  madde kullanması, 
 
- ArkadaĢ ikramı, 
 
- Kötü arkadaĢ çevresi, 
 
- Ruhsal bunalımlarından kurtulma isteği, 
 
- Hapishane Ģartları, 
 
- ĠĢyerinde usta veya patronun kullanması
. 
 
 

 
Tablo 15 
 
 
UyuĢturucu  madde  suçlarından  gözlem  altına  alınanlar  ve 
iptilası tesbit edilenler 
 
Yıllar     Gözlem için gelen    UyuĢ. madde   Ġptilası 
 
      toplam sanık say.    suçlarından   tesbit edil. 
 
 
 
 
 
 
   gelen.  Say.  Sayısı 
__________________________________________________________ 
1987  
 
491   
 
 
    76 
 
 26 
1988  
 
443   
 
 
    83 
 
 18 
1989  
 
438   
 
 
    86 
 
 18 
1990  
 
405   
 
 
    60 
 
 28 
1991   
 
495   
 
 
    45 
 
 18 
1992  
 
489   
 
 
    39 
 
 10 
__________________________________________________________ 
 
 
Tablo16: Kullandıkları, bulundurdukları ve ticaretini  
 
 
  yaptıklarını maddelere göre sanıkların sayısı 
 
 
     Sanıkların kullandıkları, sattıkları veya 
 
 
bulundurdukları maddelerin cinsi 
Yıllar 
Esrar 
Eroin 
Afyon sakızı 
Kokain 
Hap 
1987  
 30   
 39   
 
2 
 
  -   
 - 
1988  
 15   
 59   
 
 
 
   
 
 2 
1989  
 19   
 63   
 
 
 
  1   
 1 
1990  
 14   
 19   
 
 
 
  1   
 - 
1991  
 11   
 33   
 
  
 
  1   
 - 
1992  
 21   
 15   
 
 
 
  3   
 - 
__________________________________________________________ 
 

 
Tablo 17 
 
 
1987-1992  Yılları  Arasında  Gözlem  Altına  Alınan  Yabancı 
Sanıkların Sayısı ve Uyrukları 
 
       Toplam Yabancı 
  
Yıllar  Sanık Sayısı  Ġ. M. Y.  T. Av. Al. Ġn.Ġs. Ġtl. Yu. 
1987       12         11 1                      
1988       16         13 1                     1    1 
1989        3          1    1                           1 
1990        6          5            1 
1991        5                    3      1    1 
1992 
__________________________________________________________ 
Ġ. 
: Ġran 
 
Al. 
: Almanya 
M. 
: Mısır 
 
Ġn. 
: Ġngiltere 
Y. 
: Yemen 
 
Ġs. 
: Ġsviçre 
T. 
: Tanzanya   
Ġtl.  : Ġtalya 
Av.   : Avusturya  
Yu. 
: Yunanistan 
____________________________________
______________________ 
 
 
Kaynak: (Tablo 15, 16 ve 17 için) Gözlem Ġhtisas  
 
 
   Dairesi protokol defteri ve Raporlarının 
 
 
   incelenmesi.     
 

 
f-  Yargıtaya  gelen  uyuĢturucu  madde  suçlarına  iliĢkin  dosya 
sayısı  
 
Yargıtay  tetkik  hakimlerinden  Sedat  Bakıcı'nın  Yargıtaya 
gelen,  1979-1984  arasındaki  dava  dosyalarının  sayısını  esas 
aldığı karĢılaĢtırmasıda konumuza ıĢık tutucu niteliktedir. (bkz. 
tablo 18) 
 
Bu tablonun incelenmesinden Ģu sonuçlara varılmaktadır: 
 
UyuĢturucu 
madde 
suçları 
1979'dan 
itibaren 
her 
yıl 
artmıĢtır. 1983 yılında bir azalma varsada bu sayı 1981 ve önceki 
yıllardaki  dava  dosyası  sayısından  fazladır.  UyuĢturucuların 
alım, satım, kullanma, ihraç, ithal ve imallerine iliĢkin suçlar 
bir  önceki  yıla  göre  1980'de  %12,739,  1981'de  %15,944,  1982 
yılında  ise  %23,364  oranında  artmıĢtır.  1983'te  ise  %16,450 
oranında azalmıĢtır. 
 
Bu  sayılar  belirtilen  suçların  yurt  düzeyinde  arttığını 
kesin  olarak  göstermemektedir.  Davaların  geç  sonuçlanması, 
tebligatlar  nedeniyle  dosyanın  yargıtaya  geç  gönderilmesi, 
Yargıtay  Cumhuriyet  BaĢsavcılığından  inceleme  için  beklemesi, 
duruĢmalı  olması  nedeniyle  dosya  ertesi  yıla  kalabilmektedir.  Bu 
nedenler, 
belirtilen 
artıĢ 
ve 
yüzdelerin 
kesin 
olmasını 
engellemekte ancak bir fikir vermektedir (158).  
 
 
Tablo 18 
 
1979-1984  yılları  arasında  YSCD.ne  gelen  uyuĢturucu  madde 
dosyalarının sayısı 
__________________________________________________________ 
Yıllar 
 
1979      1980     1981     1982     1983 
UyuĢturucu 
madde suçları  573       646      749      924      772 
Toplam dosya  4326      4167     4107     5159     4857 
___________________________________________________________ 
 
Kaynak: Sedat BAKICI, "Yargıtay 5.ceza dairesinin görev alanına    
 
 
  giren suçlar", AD, y.1984,Sayı:1,  s.169 
(158) Sedat BAKICI,  "Yargıtay 5. Ceza Dairesinin görev alanına giren suçlar", AD,  y.1984,  sy.1,  s.170 

 
 
Türkiye'de 
uyuĢturucu 
maddeler 
sorununun 
yurtdıĢından 
görünüĢüne gelince; ABD DıĢiĢleri Bakanlığı tarafından yayınlanan 
1991  yılını  kapsayan  "Uluslararası  Narkotik  Kontrolü  Stratejisi 
Raporu"nda,  Türkiye  üzerinden  uyuĢturucu  kaçakçılığının  giderek 
arttığı savunulmuĢtur. 
 
Türkiye'nin  Güneybatı  Asya'daki  üretim  noktaları  ile  Batı 
Avrupa  ve  Amerika'daki  tüketim  arasında  köprü  olduğu  bildirilen 
raporda, 
mücadelenin 
güçleĢtiği 
ve 
Avrupa'da 
ele 
geçen 
uyuĢturucunun 
ve 
ele 
geçen 
sanıkların 
yarısının 
Türkiye 
bağlantılı 
olduğu 
öne 
sürülmüĢ 
ve 
Türkiye'de 
eroin 
imalathanelerinin yeniden ortaya çıktığı hatırlatılmıĢtır.  
 
Türk  güvenlik  güçlerinin  1991'de  rekor  düzeyde  uyuĢturucu 
madde  ve  imalathane  ele  geçirdikleri  hatırlatılan  raporda, 
Türkiye'de denetimli haĢhaĢ ekiminin baĢarıyla sür-düğü ve ürünün 
yasadıĢı üretime koymadığı vurgulanmıĢtır(159) 
 
1992 yılını kapsayan aynı adlı raporda ise, Türkiye'nin son 
yıllarda  "para  aklama"  dünyasının  önde  gelen  ülkelerinden  biri 
olmaya  baĢladığı  öne  sürülmüĢtür.  Bunun  bir  endiĢe  kaynağı 
olduğuna  dikkat  çekilen  raporda  Türk  örgütlerinin,  Avrupa'daki 
eroin  ticaretinin  büyük  bölümünü  ellerinde  bulundurdukları  ve  bu 
kaçakçılıktan  elde  edilen  milyonlarca  doların  Türkiye'ye  girdiği 
belirtilmiĢtir (159 a). 
 
 
 
f- Genel değerlendirme ve kanaatimiz 
 
Kanaatimizce,  bu  bölümde  yer  verdiğimiz  araĢtırma  ve 
istatistiklerdeki  bulgu  ve  veriler,  ülkemizdeki  uyuĢturucu 
maddeler  probleminin  düzeyi  ve  boyutları  hakkında  bazı  sonuçlara 
varmamızı salmayacak niteliktedir. Buna göre; 
 
1. 
Ülkemiz 
uyuĢturucu 
madde 
trafiği 
bakımından 
bir 
"uyuşturucu 
yolu" 
olma 
özelliğini 
sürdürmektedir. 
Doğal 
uyuĢturucu maddeler bakımından bu trafik, yurdumuz yoluyla 
_______________ 
(159) Milliyet Gazetesi,  4. Mart 1992 

(159a) Milliyet Gazetesi,  10 Nisan 1993 
 Asya  ülkelerinden  Avrupa'ya  doğru  iken,  sentetikler  bakımından, 
bu kez Avrupa'dan Asya ve Ortadoğu ülkelerine doğrudur. 
 
2.  Ülkemizde  uyuĢturucu  kullanımının  gittikçe  yaygınlaĢtığı 
yönündeki  endiĢelerde  haklılık  payı  bulunmakla  beraber,  bugün 
için  batı  ülkelerindeki  gibi  önemli  boyutlarda  ve  hele  epidemik 
bir uyuĢturucu problemi mevcut değildir. 
 
3.  Problemin  Türkiye  dıĢından  görünüĢüde  vardığımız  ilk  iki 
sonucu  doğrulamaktadır.  ABD  DıĢiĢleri  Bakanlığı'nın  1992  yılı 
uluslararası  narkotik  kontrol  stratejisi  raporunda  da  Türkiye 
üzerinden 
uyuĢturucu 
kaçakçılığının 
gittikçe 
arttığı 
savunulurken,  uyuĢturucunun  Türk  toplumunda  belirgin  bir  sorun 
olmadığı belirtilmektedir(160).  
 
Ancak Türk toplumunun son yıllarda geçirdiği hızlı değiĢimin 
endüstri  toplumlarındaki  uyuĢturucu  salgınını  ortaya  çıkaran 
koĢulları  beraberinde  getirmiĢ  olması  olasıdır.  Bu  zamana  kadar 
uyuĢturucuların  bazı  Asya  ve  Kuzey  Afrika  ülkelerinin  aksine 
halkımızın  kültürü  içerisinde  yer  almaması  ve  eskiden  gelen 
sosyal 
kurumların 
gücü, 
ülkemizin 
ciddi 
bir 
uyuĢturucu 
problemiyle  karĢılaĢmasına  engel  oluĢ-turmuĢtu.  Bize  göre, 
Türkiye'de uyuĢturucu madde kullanma mo-deli Avrupa ülkelerindeki 
modeli  izlemektedir.Problem  yavaĢta  olsa  gençlik  arasında  ve  bir 
uyuĢturucu  madde  alt  kültürü  Ģeklinde  geliĢmektedir(160  a). 
UyuĢturucu maddelerle mücadele  
_______________ 
(160) 4.3.1993 tarihli Milliyet gazetesi. 
(160a)  Bilindiği  üzere  toplum  içindeki  bazı  alt  gruplar,  hatta  meslek  grupları  arasında  paylaĢılıp  bölüĢülen  bir  alt 
kültür  oluĢabilmektedir.  Bu  alt  kütürü  iĢtirakçilerin  uyguladıkları  kendisine  özgü  sosyal  değerler  hayat  stili, 
davranıĢlar tavır ve hareket biçimleri ortaya koymaktadır. Mesela Dünya Sağlık TeĢkilatı milletlerarası "bir gençlik 
alt kültürü"nün oluĢtuğunu açıklamıĢtır. bu kültürün özellikleri uyuĢturucu madde kullanma, kendine özgü hayat stili, 
müzik zevki, görünüĢ, giyim kuĢam ve yepyeni bir modanın özellikleri olarak belirlenmektedir. Bkz. DÖNMEZER, 
"Hukuk ve Uyuşturucu", s.463 

ederken  aynı  yanlıĢları  iĢlememek  için  sanayi  toplumlarında 
yaĢanan  deneyimleri  kavramak  mecburiyetindeyiz.  Ayrıca  soruna  en 
iyi  tedavinin  zamanında  korunma  tedbirlerine  baĢvurmak  olduğu 
ilkesini gözönünde tutarak yaklaĢımda bulunmalıyız. 
 

 
III. UYUġTURUCU MADDELERĠN DENETĠM VE YASAKLANMASI 
 
 
A. Uluslararası Örgütler 
 
 
UyuĢturucu  maddelerin  denetimini  sağlamak  ve  uyuĢturucu 
madde  sorunları  ile  ilgilenilmesi  amacıyla  uluslararası  alanda, 
BirleĢmiĢ Milletlere bağlı olan ve olmayan bir çok kurum, kuruluĢ 
ve organ oluĢmuĢ olup görev yapmaktadır. Bu kuruluĢ ve örgütlerin 
baĢlıcalarının kısaca tanıtılmasında yarar görüyoruz. 
 
 
 
1- Uluslararası UyuĢturucu Maddeler Kontrol Organı 
 
Bu organ bağımsızdır. Ancak BirleĢmiĢ Milletler çerçevesinde 
faaliyet  gösterir.  1961  Tek  sözleĢmesiyle  oluĢturulmuĢ  ve  Mart 
1968'de  de  çalıĢmalarına  baĢlamıĢtır(161).  Uluslararası  düzeyde 
sürekli  olarak  uyuĢturucu  madde  ve  ilaçların  üretim,  tüketim  ve 
dağıtımları  ile  ilgili  denetimi  sağlamakla  görevlidir.  Ayrıca 
narkotik 
maddelerin 
üretim 
ve 
tüketimine 
iliĢkin 
yıllık 
istatistikler  yaparak  BM  genel  sekreterine  yıllık  raporlar 
hazırlamakla  yükümlüdür  (162).  Ayrıca  ilgili  ülkelere  öğüt 
vermekte ve önerilerde bulunmaktadır (163). 
 
 
 
2- BM UyuĢturucu Maddeler Komisyonu 
 
Bu  komisyon  1946'da  BirleĢmiĢ  Milletler  Ekonomik  ve  Sosyal 
Konseyi  tarafından  kurulmuĢtur.  Sürekli  olmayan  teknik  bir 
komisyondur. 24 devletin üyelerinden meydana gelir ve herbiri, üç 
yıllık  dönem  için  seçilir  (164).  Konseye  ve  Genel  Kurula 
sunulacak 
önerileri 
hazırlamak 
üzere 
iki 
yılda 
bir 
toplanmaktadır.  Cenevre'de  Genel  Sekreterliğe  bağlı  daimi  bir 
bürosu (uyuĢturucu maddeler bölümü) vardır (165). 
_______________ 
(161) H. Lütfi TOMUġ,  UyuĢturucu Uyarıcı ve Hayal Yaratıcı Maddeler, Ankara  1990,  s.59 
(162) KÖKNEL, "KiĢilikten KaçıĢ",  s.657 
(163) GÜNAL,  s.33 
(164) TOMUġ,  s.58 
(165) Stupefiants, Ensyclopedie DALLOZ, 2.b., Paris 1990, s.2