Dərslik azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi tərəfindən təsdiq edilmi şdir. Baki 2001


Ic- timai əmək bölgüsünün dərinləşməsi, mübadilə münasibətlərinin



Yüklə 3,75 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə449/635
tarix13.12.2023
ölçüsü3,75 Mb.
#175262
növüDərs
1   ...   445   446   447   448   449   450   451   452   ...   635
Zeynaddin Haciyev-Fəlsəfə

Ic-
timai əmək bölgüsünün dərinləşməsi, mübadilə münasibətlərinin 
meydana gəlməsi və əmlak bərabərsizliyinin artması gedişində tayfa 
öz yerini daha mütərəqqi birlik forması olan xalqa verdi.


404 
Xalq insanların elə birlik formasıdır ki, o eyni ərazidə yaşayan, 
umumi dilə, psixiki tərzə, mədəniyyətə və həyat tərzinə, adət və ənənələrə 
malik olan insanları əhatə edir. Yeni birlik forması olan 
xalq qan 
qohumluğu əlaqələrinə deyil, müxtəlif insanlar arasında təsərrüfat 
əlaqələrinə əsaslanırdı.
Artıq xalq sırf etnik birlik forması deyildi, o so-
sial- etniki birlik mahiyyəti kəsb edirdi. Xalq əsas etibarilə feodalizmin 
məhsuludur. Bununla yanaşı qeyd edilməlidir ki, o müxtəlif cəmiyyətlərdə 
mövcud olur. Bir sıra xalqlar (bolqarlar, macarlar) müxtəlif etnik qruplar-
dan təşkil olunurlar. Бə
'
zi xalqlar (məsələn italyanlar) hətta müxtəlif 
irqləri də əhatə edirlər. 
Əvvəlki birlik formalarına nisbətən xalq daha mütərəqqi rol 
oynamışdır. O iqtisadiyyatın, sosial əlaqələrin və mədəniyyətin inkişafına 
güclü təkan verdi. Lakin müəyyən vaxt keçdikdən sonra məlum oldu ki, 
bu forma da mübadilənin, müxtəlif növlü təsərrüfat fəaliyyətlərinin 
genişləndirilməsi üçün kifayət deyildir. Əmtəə münasibətlərinin inkişafı 
və ayrı- ayrı təsərrüfat rayonları arasında iqtisadi pərakəndəliyin ləğvi 
gedişində insanların daha geniş miqyasda birləşməsinə tələbat yarandı. Bu 
tələbat yeni, daha sabit birlik forması olan millətin yaranmasına gətirib 
çıxartdı. 
Millət 
kapitalizm 
cəmiyyətinin 
formalaşması 
dövründə 
qərarlaşmışdır. Sonralar kapitalizmin inkişafı gedişində iqtisadi və mədəni 
əlaqələrin möhkəmlənməsi nəticəsində bir çox xalqlar millətə çevrildilər. 
Lakin xalqlar millətə çevrilmədən, yəni xalq kimi qala da bilirlər. Genetik 
baxımdan tayfa xalqdan və xalq isə millətdən əmələ gəlir. Lakin bu heç də 
həmişə belə olmur. Elə konkret hallar mövcuddur ki, bir ölkə daxilində 
(Afrika və Asiyada belə ölkələr xeylidir) onların hamısı bir- birilə yanaşı 
və sıx qarşılıqlı tə
'
sirdə mövcud olurlar. 
Millət insanların elə bir nisbi sabit birliyidir ki, o vahid dilə, ərazi 
və iqtisadi birliyə xalqın ictimai psixologiyasında və mədəniyyətin spesi-
fik cəhətlərində ifadə olunan ümumiliyə əsaslanır. 

Yüklə 3,75 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   445   446   447   448   449   450   451   452   ...   635




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin