MEŞƏ EKOSİSTEMLƏRİ – Mürəkkəb və yüksək məhsuldar
ekosistemlər. Azərbaycan Respublikasında M.e.-ndə əsasən hündür boy-
lu (20-40 m) enliyarpaq ağaclar (fıstıq, palıd, vələs, cökə) dominantlıq
edir.
Fitofaqlar: maral, qarapaça, çöl donuzu, ayı, cüyür, gəmiricilər və
quşlar. Zoofaqlar: canavar, vaşaq, porsuq, tülkü və s. Qonur dağ-meşə
torpaqları üstünlük təşkil edir. M.e. böyük torpaqqoruyucu,
sutənzimedici rola malikdir, oduncaq, meyvə, giləmeyvə, dərman
bitkiləri tədarük edilir. Rekreasiya əhəmiyyətindən geniş istifadə edilir.
MEŞƏ ƏKİNLƏRİ – ağac və kolların səpini və ya əkini ilə salınan
meşəliklər. M.ə. işlərini həyata keçirmək meşə təsərrüfatının əsas
vəzifələrindən biridir. M.ə. meşəəkini fondu sahələrində, meşəsiz və
yararsız torpaqlarda aparılır. M.ə. dövriyyəsinə toxum bazasının
yaradılması (meşə-toxumçuluq sahələri və ya plantasiyalar), toxum
tədarükü və səpinə hazırlanması, əkin materialı (tinglik) yetişdirmək,
meşə əkini sahələrinin hazırlanması, torpağın şumlanması, toxum səpini
və ya tinglərin basdırılması, əkinlərə aqrotexniki və meşəçilik
qulluqlarının yerinə yetirilməsi kimi işlər daxildir.
Respublikanın meşə təsərrüfatları tərəfindən həm dağ, həm də düzən
ərazilərdə M.ə. salınmışdır. Dağ yamaclarında M.ə.-də əsasən qoz,
şabalıd, adi göyrüş, adi şam, krım şamı, düzən meşə təsərüfatları
ərazisində isə əsasən ikinci dərəcəli ağac cinslərinə (ağ akasiya, yaşıl
göyrüş, iydə) üstünlük verilmişdir. Burada qiymətli ağac cinsləri olan
palıd, qoz, qovaq, saqqız ağacı, püstə, eldar şamı əkinləri olduqca az
sahə tutur.
|