3.5. Chiqindilar tasnifi
Sanoat korxonalari chiqindilari zaharliligi va tashqi muhitga xavfliligi
bilan to ‘rt guruhga bo‘linadi:
6-rasm. Toshkent shahrida hosil bo'layotgan chiqindilar tasnifi
57
1)
favqulodda xavfli;
2) juda xavfli;
3) o‘rtacha xavfli;
4) kam xavfli.
Masalan, chiqindilar tarkibida simob, margimush, xrom, qo‘rg‘oshinli
azot va boshqalar o'zining xavfliligi bilan 2-guruhga to‘g‘ri keladi.
Korxona chiqindi axlatlarida mis sulfati,
misning shavel kislotali
tuzlari, nikelning xlorli tuzi, qo‘rg‘oshin oksidi va boshqalar o‘zining
kishi sog‘lig‘iga zaharli ta’siri bo'yicha 3-guruhga to ‘g‘ri keladi.
7-rasm. Sanoat chiqindilarining hosil bo ‘lish sabablari
58
Chiqindilardagi
fosfatlar, marganets,
ruxning sulfat tuzlari va
boshqalar ham xavfli zararli moddalarga, ya’ni 4-guruhga tegishlidir.
Kanada davlatida sanoat korxona chiqindilari 10 turkumga bo'lingan
~ organik ximikatlar,
eritmalar, yog‘lar, moylar, kislotalar,
ishqorlar,
metall chiqindilari, plastmassa, to'qimachilik buyumlari, ten va rezina,
y°§‘och va qog'ozlar. Germaniyada esa chiqindilaming ro‘yxati bo‘lib,
yangi chiqindilar turkumi paydo bo‘lsa, ro‘yxatga qo‘shilib borilaveradi
va ulami zararsizlantirish choralari ishlab chiqiladi.
6-rasmdan ko'rish mumkinki, Toshkent shahrida joylashgan sanoat
korxonalarining deyarli hammasi bir vaqtda ham atmosfera havosini,
suv havzalarini va tuproqni ko‘p tonnali chiqindilar bilan ifloslantiradi.
Sanoat korxonalarida hosil bo‘layotgan chiqindilarni qaytadan
x°niashyo
sifatida, ikkilam chi xom ashyo sifatida, qo ‘shim cha
Component sifatida foydalanishni ta’minlovchi texnologiyalami yaratish,
tabiiy resurslardan oqilona foydalanish imkoniyatini beradi.
Shu bilan
bir vaqtda chiqindilarni atrof-m uhitga tashlash natijasida kelib
chiqayotgan salbiy oqibatlarning oldini olishga erishiladi.
Dostları ilə paylaş: 
