Dərs vəsaiti Azərbaycan Texniki Universitetinin 25 dekabr 2017-ci

AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI TƏHSİL NAZİRLİYİ AZƏRBAYCAN TEXNİKİ UNİVERSİTETİ
B.V.İsmayılov


STRATEJİ MENECMENT
İqtisad yönümlü ali məktəb tələbələri üçün


Dərs vəsaiti


Azərbaycan Texniki Universitetinin 25 dekabr 2017-ci il tarixli
203-müx saylı əmri ilə təsdiq edilmişdir.
BAKI – 2018

Elmi redaktor: Azərbaycan Texniki Universitetinin «Sənaye
iqtisadiyyatı və menecment» kafedrasının müdiri i.e.d., professor
Ramiz K. İsgəndərov
Rəyçilər: AMEA-nın İqtisadiyyat İnstitutu., i.e.d.,professor
Tərbiz N.Əliyev
AzTU-nun rektor əvəzi., i.f.d., professor
Xalıq M. Yahudov
AzTU-nun “Mühəndis biznesi və menecment” fakültəsinin dekanı., i.e.d., professor
İlham A. Aslanzadə


Kompüter
tərtibatçısı: Aydın S. Abdullazadə
B.V.İsmayılov.«Strateji menecment». Dərs vəsaiti. Bakı,
«Təhsil», 2018, 296 s.


Dərs vəsaitində strategiyanın hazırlanması prosesi, strateji menecment sistemi, strateji seqmentləşdirmə və planlaşdırma, strateji idarərətmə modelləri, inkişaf strategiyası, müəssisənin xarici və daxili mühiti, strateji potensialı, strateji marketinqin təşkili, strateji təyinatlı biznes qrupların fəaliyyəti, müəssisənin texnoloji siyasəti və beynəlxalq inkişaf strategiyaları kimi məsələlər nəzəri-metodoloji aspektdən şərh edilmiş, əməli xarakterli bir sıra tövsiylər və nümunələr göstərilmişdir.
Dərs vəsaiti iqtisad yönümlü ali məktəblərin bavalavr və magistratura pilləsində təhsil alan tələbələr, ixtisasartırma kurslarının dinləyiciləri, elmi- tədqiqat işi aparanlar, müəssisə rəhbərləri, mütəxəssislər və menecerlər üçün nəzərdə tutulur.
^{İ  019  2018} - 02.2018. Qrifli nəşr.
700122



2

 B.V.İsmayılov, 2018

MÜNDƏRİCAT

GİRİŞ ………………………………………………………	5
I. Strateji menecment kursuna giriş...……………………...	8
1.1. Strategiyaya dair nəzəri baxışlların sistemləşdirilməsi ..	9
1.2. Strateji menecmentin genezisi və inkişafı ......................	17
1.3. Strategiyanın hazırlanması prosesi və konsepsiyaları …	26
1.4. Strategiyanın seçilməsinə təsir edən amillər …………..	36
II. Təşkilatın strateji menecment sistemi…………………...	46
2.1. Təşkilatın strateji baxışı (vizionu), niyyəti (missiyası) və məqsədləri ……………………………………………...	47
2.2. Strateji seqmenləşdirmə …………………………….....	57
2.3. Strateji və operativ idarəetmə …………………………	67
2.4. Strateji planlaşdırma ……………………………..........	70
2.5. Strateji planlaşdırma zamanı amillərin qiymətləndiril- məsi və alternativlərin seçilməsi …………………………...	79
2.6. Strateji idarəetmə modelləri …………………………...	87
III. Müəssisənin inkişaf strategiyasının hazırlanması məsələləri	99
3.1. İnkişaf strategiyalarının təsnifatı və xüsusiyyətləri ................................................................................................	100
3.2. Rəqabət strategiyasının formalaşdırılması .....................	107
3.3. Diversifikasiya strategiyasının formalaşdırılması ..........	115
3.4. İnvestisiya strategiyasının məzmunu ………………….	125
3.5. İnnovasiya strategiyasının formalaşdırılması və həyata keçirilməsi mexanizmləri ……………………………..........	132
IV. Müəssisənin xarici və daxili mühitinin təhlili .................	141
4.1. Xarici mühitin təhlili ……………………………..........	142
4.2. Daxili mühitin təhlili ……………………………..........	145
4.3. SWOT-təhlil metodu ……………………………..........	149
4.4. «Dəyərlər zənciri» konsepsiyası ………………………	161
4.5. Məsrəflərin idarə edilməsi strategiyasının seçilməsi .....	165
V. Müəssisənin strateji potensialı ………………………….	172
5.1. Strateji potensialın iqtisadi mahiyyəti və xüsusiyyətləri ................................................................................................	173

5.2. Strateji potensialın müəyyən edilməsində daxili və xarici mühit amilləri ……………………………..................	180
5.4. Mövcud strategiyanın səmərəlilik meyarları ..................	183
VI. Strateji marketinqin təşkili ……………………………..	187
6.1. Strateji marketinqin mahiyyəti və məzmunu …………	188
6.2. Strateji marketinqin formalaşdırılması prosesləri ..........	194
VII. Dəyişikliklərin aparılması və inteqrasiyalaşmış korpo- rasiyaların fəaliyyət strategiyası ……………………............	199
7.1. Təşkilati strukturun strategiyaya uyğunlaşdırılması ….	200
7.2. Struktur dəyişikliklərinin istiqamətləri və strateji mərkəzin başlıca funksiyaları ……………………………....	206
7.3. Strateji təyinatlı mezo və makro biznes-qrupların fəaliyyəti ……………………………...................................	215
7.4. Strateji xarakterli xüsusi təsərrüfat zonaları ...................	232
VIII. Müəssisənin texnoloji strategiyası və siyasəti ..............	242
8.1. Müəssisənin texnoloji siyasətinin əsasları …………….	243
8.2. Texnoloji siyasətin aparılması mexamizmi ……………	250
8.3. Reinjinirinq və restrukturizasiya strategiyaları ………..	262
IX. İşgüzar təşkilatın beynəlxalq inkişaf strategiyaları .........	271
9.1. Xarici iqtisadi fəaliyyətin əsas istiqamətləri ..................	272
9.2. Xarici iqtisadi fəaliyyətin formaları ...............................	276
9.3. Azərbaycanın xarici iqtisadi fəaliyyət strategiyası ........	283
İxtisarların siyahısı ……………………………....................	291
İstifadə edilmiş ədəbiyyat …………………………….........	292