6- mavzu: IX-XII asrlarda o„zbek davlatchiligi, siyosiy, ijtimoiy, iqtisodiy va madaniy hayot. Reja

hokimiyati 2 
ga bo„linib 
ketdi:  
Markazi Samarqand 
bo„lgan, 
Movarounnahrning katta 
hududlarini o„zida jam 
etgan G„arbiy xonlik.
Markaziy bolasog„un 
bo„lgan Talas, Isfijob, 
Shosh (Toshkent), 
Sharqiy Farg„ona, 
Ettisuv va
Qoshg„ar erlarini 
tarkibiga olgan Sharqiy 
xonlik

---

Qoraxoniylar davlatining boshqaruv tizimi 
mahalliy hududiy boshqarish tartibiga 
asoslangan. Xonlik hududlari nihoyatda 
bepoyon bo„lganligidan, har bir yirik hudud 
yoki viloyat eloqxonlar (mahalliy hukmdorlar) 
tomonidan nisbatan mustaqil tarzda idora 
qilingan (Masalan, Samarqand, Buxoro, Ettisuv 
v.b.). Eloqxonlar tegishli miqdordagi yillik xiroj 
yoki to„lovlarni markaziy xokimiyat hukmdori - 
Tamg„achxonga yuborib, amalda o„z mulklarini 
mustaqil boshqarganlar.
  
  
Eloqxonlar -  
mahalliy  
hukmdorlar  
 Ulug’ xojib
 Munshiy
 Bitikchi
 Qushchi
 Oshchi
 Og’ichi
 Biruk
 Tavochi
Hoqon  
  
  
  
  
  
  
  
  
Qoraxoniylarning  
davlat boshqaruv  
tizimi  
Bosh vazir  
devoni
 Devoni mustovfiy
 Devoni mushrif
 Devoni barid
 Devoni amid
 Devoni ushrot
 Devoni vaqf
 Voley-bek

---

 Qoraxoniylarning Movarounnahrdagi 
hukmronligi murakkab ijtimoiysiyosiy 
vaziyatda, turli sulolaviy urushlar, ziddiyatli 
jarayonlar girdobida kechgan. Ayniqsa 
xonlikning muhim hayotiy markazlari 
hisoblangan Samarqand, Buxoro, Balx va 
Termiz kabi joylarni qo„lga kiritish uchun 
saljuqiylar, qoraxitoylar bilan ko„p bor urush 
harakatlari olib borilgan.
Xususan, saljuqiylarning so„ngi podshohi