aparılmalıdır?
sayğacın komplektliyi texniki sənədlərin tələblərinə cavab
verməlidir;
sayğacın üzərindəki markalanma dəqiq və asan oxunmalıdır;
informasiya düymələri asan işləməlidir, üzərində heç bir zədə
olmamalıdır;
sayğacın boya örtüyü hamar olmalı, üzərində korroziya əlamətləri,
cızıq izləri, çatlar olmamalıdır;
yivli birləşmələrdə deformasiya olmamalıdır;
sayğacın üzərində qazın hərəkət istiqamətini göstərən ox işarəsi
olmalıdır;
sayğacın klapanının üzərində heç bir zədə və cızıq olmamalıdır.
istehsalçı zavod (yoxlayıcı müəssisə) tərəfindən hesablama
mexanizminin örtüyünə vurulan xüsusi plombların üzərində və
plomb yuvası ətrafında zədə, cızıq izləri olmamalıdır;
sayğacın çıxışında plastmas boruda cızıq, sınıq, deşik əlamətləri,
yad-cisimlər olmamalıdır;
saygacın hesablama mexanizimindən gələn səs 42 db-dən cox
olmamalıdır.
mexaniki və elektron göstəricilər eyni olmalıdır.
Sayğac yuxarıda göstərilən tələblərə uyğundursa elektron hissədə
informasiyaların yoxlanılması aşağıdakı ardıcıllıqla davam etdirilir:
Reserv (qalıq) kreditin həcmi, m
3
Daxil edilmiş toplam kreditin həcmi, m
3
Tarix
Vaxt
İstifadə olunmiş qazın ümumi həcmi, m
3
Mənfiyə gedərək borc kimi 10 və ya 16 bölməsinə düşən qaz həcmi,
m
3
34. Karta düşməyən məbləğin bərpası üçün hansı sənədlər lazımdır?
Abonentin şəxsiyyət vəsiqəsi;
Ödəniş qəbzi;
Rayon qaz müəssisəsinin nümayəndələri tərəfindən abonentin
ünvanında olan sayğacın göstəricilərini göstərən akt.
35. Abonentintin əvəz olunmuş sayğacının üzərində istifadə
olunmamış məbləğin yeni sayğacın smart kartına qaytarılması
necə həyata keçirilir?
Abonentlərin əvəz olunan sayğaclarının üzərində olan istifadə edilməyən
və creditback əməliyyatı vasitəsi ilə köhnə kartına qaytarılmış məbləğin
yeni sayğacın balansına qaytarılması zamanı yerli qaz müəsisəsi tərəfindən
müfaviq məktub hazırlanır və bu məktub əsasında əvəz edilmiş sayğacın
kartında olan məbləğ abonentin mənzilində yeni quraşdırılmış sayğacın
kartına köçürülür.
Müdaxilə şübhəli, yanmış, sındırılmış, mexaniki göstəricisi işləməyən,
elementi bitmiş sayğacların məbləğləri SOCAR-ın aidiyyəti bölməsinin
kalibirləşmə labaratoriyası tərəfindən verilən rəydən və müvafiq
araşdırmadan sonra qaytarılması həyata keçirilir.
36. Sayğaca kənar müdaxilə və onun iş qabiliyyətinin pozulması nə
deməkdir ?
Sayğaca kənar müdaxilə dedikdə müxtəlif vasitələrlə sayğacın hesablayıcı
mexanizmini və klapan mexanizminin işini pozmaq nəzərdə tutulur.
IV FƏSİL
QAZ TƏSƏRRÜFATI MÜƏSSİSƏLƏRİNDƏ QAZ SƏRFİ və
QAZPAYLAYICI ŞƏBƏKƏLƏRDƏ TEXNİKİ İTKİLƏRİN TƏYİN
OLUNMASI METODİKASI HAQQINDA
(Qaz təsərrüfatı müəssisələrində qaz
sərfi və qazpaylayıcı şəbəkələrdə texniki itkilərin təyin olunma metodikası. Azərbaycan
Respublikası Dövlət Neft Şirkəti “Neftqazelmitədqiqatlayihə” İnstitutu. Bakı. 11.12.2012)
1. Qazpaylayici müəssisədə daxili tələbata qaz sərfi (
Q
DT
) hansı
hallarda istifadə edilir?
Daxili tələbata qaz sərfinə aşağıdakılar aiddir:
1. Qazpaylayıcı müəssisəyə aid bina və tikililərinin istilik təchizatı,
ventilyasiyası və isti su təchizatına qaz səril (əgər müəssisədə
qazlaşdırılmış xüsusi qazanxana və ya qaz yanacağı ilə işləyən avtonom
qızdırıcı qurğular varsa);
2. Qazpaylayıcı müəssisəyə aid texnoloji avadanlıqlar quraşdırılmış bina
və tikililərinin istilik təchizatı, ventilyasiyası və isti su təchizatına qaz
sərfi (əgər müəssisədə qazlaşdırılmış xüsusi qazanxana və ya qaz
yanacağı ilə işləyən avtonom qızdırıcı qurğular varsa);
3. Qazlaşdırılmış xüsusi yeməkxanalarda yeməyin hazırlanmasına qaz
sərfi;
4. Qazpaylayıcı müəssisələrin mexaniki-təmir emalatxanalarında və
tədarük sexlərində qaz istifadə edən avadanlıqların istismarına qaz
sərfi;
5. Qazpaylayıcı müəssisələrin texniki kabinetlərində qaz istifadə edən
avadanlıqların stendlərinin istismarına qaz sərfi;
6. Qazpaylayıcı müəssisələrin kimya laboratoriyalarında xüsusi cihazların
istismarına qaz sərfi;
7. Təlim-məşq mərkəzlərində stend və maketlərin istismarına qaz sərfi;
8. Qazpaylayıcı müəssisənin təqsirindən yaranan qəza hallarının
lokallaşdırılması və aradan qaldırılmasına qaz sərfi.
2. Qazpaylayıcı müəssisənin qaz balansı qaz yanacağının mədaxil və
məxaric maddələrini birləşdirən düstür hansıdır?
Qazpaylayıcı müəssisənin qaz balansı qaz yanacağının mədaxil və məxaric
maddələrini birləşdirən düstür üzrə təyin edilir.
Q
q
- [ ( Q
d t
+ Q
t e
+ Q
i
) + Q
s q
]= 0
(düstur №1)
burada Q
q
- müəssisənin qəbul etdiyi qaz;
Q
dt
- daxili tələbata qaz sərfi;
Q
te
- texnoloji ehtiyaclara qaz sərfi;
Q
i
- texniki qaz itkiləri;
Q
sq
- istehlakçılara satılan qaz.
3. İstismara qəbul edilərkən xarici qaz kəməri və avadanlıqların
üfürülməsinə qaz sərfi necə hesablanır?
“Qaz təsərrüfatında təhlükəsizlik qaydaları”-nın tələblərinə uyğun olaraq
istismara qəbul edilən qaz kəməri və avadanlıqların üfürülməsi daxildə
olan havanın tam sıxışdırılıb çıxarılmasınadək davam etdirilməlidir.
Qaz kəməri və avadanlıqların üfürülməsinə qaz sərfi qaz (Q
üf
, m
3
)
aşağıdakı düsturun köməyi ilə hesablanır:
𝐐
ü𝐟
=
𝟎, 𝟎𝟎𝟐𝟗 ∙ 𝐕 ∙ 𝐤 ∙ (𝐏
𝐚
+ 𝐏
𝐪
)
𝟐𝟕𝟑 + 𝒕
𝒒
(düstur №2)
0,0029 - empirik əmsal;
V - üfürülən qaz kəməri və avadanlığın daxili həcmi,
m
3
;
k - düzəliş əmsalı, 1, 25- 1,30;
P
a
- atmosfer təzyiqi, (1 atm-101325 Pa)Pa;
P
q
- üfürülmə vaxtı qaz kəmərində qazın izafi təzyiqi, Pa
(aşağı təzyiqli qaz kəməri üçün - işçi, orta və yuxarı təzyiqli qaz kəməri
üçün -0,1 MPa - dək);
t
q
- qazın temperaturu, °C.
(k) düzəliş əmsalı üfürülmənin başa çatma vaxtının dəqiq təyin edilməsinin
texniki çətinliyi ilə əlaqədar qazın real artımını nəzərə alır. İstismarçı
müəssisənin texniki təchizatı və heyətin ixtisasından asılı olaraq, həmin
əmsal (k) azala bilər (məsələn: qazın tərkibində havanın mövcudluğunun
ekspress analizi üçün səyyar qazanalizatorlardan istifadə edilərsə).
burada
4. Xarici qaz kəmərlərinin ayrı-ayrı hissələrinin və avadanlıqların
ayrılması ilə hermetikliyinin pozulması və sonradan üfürülməsi ilə
yerinə yetirilən təmir işlərinə qaz sərfi necə hesablanır?
Avadanlıqların və qaz kəməri hissələrinin hermetikliyinin pozulması ilə
plan üzrə təmir işlərinin aparılmasında qaz sərfi (Q
h,
m
3
) avadanlıq və
kəmərdən qazın çıxarılmasına, həmçinin onların sonradan üfürülməsi və
doldurulmasına qaz sərflərinin cəmindən ibarətdir. Bu qaz sərfi aşağıdakı
düsturun köməyi ilə hesablanır:
𝐐
𝐡
=
𝟎, 𝟎𝟎𝟐𝟗 ∙ (𝟏 + 𝐤) ∙ 𝐕 ∙ (𝐏
𝐚
+ 𝐏
𝐪
)
𝟐𝟕𝟑 + 𝒕
𝒒
(düstur №3)
burada 0,0029 - empirik əmsal;
V - üfürülən qaz kəməri və avadanlığın daxili həcmi, m
3
k - düzəliş əmsalı, 1,25- 1,30;
P
a
- atmosfer təzyiqi, (1 aim=101325 Pa);Pa
P
q
- üfürülmə vaxtı qaz kəmərində qazın izafi təzyiqi, Pa (aşağı
təzyiqli qaz kəməri üçün - işçi, orta və yuxarı təzyiqli qaz
kəməri üçün -0,1 MPa - dək);
t
q
- qazın temperaturu, °C.
5. Yeni tikilən xarici qaz kəmərlərinin fəaliyyətdə olan mövcud qaz
kəmərlərinə qoşulmasına qaz sərfi necə hesablanır?
Yeni tikilən xarici qaz kəmərlərinin təzyiq altında olan mövcud qaz
kəmərlərinə qoşulması adətən istehlakçıların təbii qaz təchizatının
dayandırılması və ya kəmərdə qaz təzyiqinin təhlükəsizlik qaydalarına
uyğun olaraq müvafiq göstəricilərədək azaldılması ilə yerinə yetirilir. Bu
halda yeni qoşulan qaz kəmərlərinin üfürülməsinə qaz sərfi 2 nömrəli
düsturun, mövcud qaz kəmərlərindən qazın çıxarılması, həmçinin onların
sonradan doldurulması və üfürülməsinə qaz sərfi isə 3 nömrəli düsturunun
köməyi ilə hesablanır.
Mövcud qaz kəmərinə bir neçə kəmər qoşularsa, onların üfürülməsinə
ümumi qaz sərfi aşağıdakı düstur ilə hesablanır:
𝐐
𝐲
= ∑ 𝐐
𝒊
𝒏
𝒊=𝟏
(düstur №4)
burada Q
y
- yeni qoşulan kəmərlərin üfürülməsinə ümumi qaz sərfi, m
3
;
Q
i
- i saylı kəmərin üfürülməsinə qaz sərfi, m
3
(düstur 2-in
köməyi ilə hesablanır);
n - veni qoşulan kəmərlərin sayı, ədəd.
6. İstismara qəbul edilən QTM, QTŞ, QTQ-lərin qaz avadanlıqları,
digər texnoloji avadanlıqların sazlanması və tənzimlənməsinə qaz
sərfi necə hesablanır?
Yeni qaz avadanlıqları istismara qəbul edilərkən onların sazlanması və
tənzimlənməsinə (əgər sazlanma və tənzimlənmə işləri üçün üfürmə
şamından istifadə edilərsə) qaz sərfi (Q
tən
, m
3
) aşağıdakı düsturun köməyi
ilə hesablanır:
𝑄
𝑡ə𝑛.
=
𝟗, 𝟐𝟒 ∙ 𝒅
𝟐
∙ 𝝉 ∙ (𝑷
𝒒
∕ 𝝆)
𝟎,𝟓
∙ (𝑷
𝒂+
𝑷
𝒒
)
𝟐𝟕𝟑 + 𝒕
𝒒
(düstur №5)
d - üfürülmə şamının daxili diametri, m;
τ - tənzimlənmə və sazlanmanın müddəti, st;
ρ - qazın sıxlığı, kq/m
3
;
P
a
- atmosfer təzyiqi, (1 atm= 101325 Pa);Pa;
P
q
- qaz kəmərində qazın izafi təzyiqi, Pa;
t
q
- qazın temperaturu, °C.
7. İstismarda olan QTM, QTŞ, QTQ-lərdə təmir-profilaktika işlərinin
yerinə yetirilməsinə qaz sərfi necə hesablanır?
QTM, QTŞ, QTQ-lərin istismarı zamanı avadanlıq və cihazların
hermetikliyinin pozulması ilə təmir və profilaktika işlərinin yerinə
yetirilməsinə ehtiyac yaranır. QTM, QTŞ, QTQ avadanlıqlıqlarının
üfürülməsi və verilmiş rejimə nizamlanması zamanı atmosferə atılan qazın
miqdarı (
Q
av.üf,
q/s ) aşağıdakı düsturun köməyi ilə hesablanır:
𝐐
𝐚𝐯.ü𝐟
= 𝟐, 𝟓 ∙ 𝐝
𝟐
∙
𝐏
𝐚+
𝐏
𝐪
𝟐𝟕𝟑 + 𝐭
𝐪
∙ √𝑷
𝒒
∙ 𝝆
(düstur №6)
burada d - şamın diametri, m
,
(üfürülmənin yerinə yetirilməsi üçün);
𝜌 - qazın sıxlığı, kq/m
3
;
P
a
- atmosfer təzyiqi, Pa (1 atm= 101325 Pa);
P
q
- qaz kəmərində qazın izafi təzyiqi, Pa;
t
q
- qazın temperaturu, °C.
burada
Üfürülmə vaxtı təxminən 0,2 - 0,5 st davam edir.
Qaz sərfinin ölçü vahidi "q/s " (1 q/s = 0,001 kq/s). Qaz sərfinin (
Q
av.üf,
)
q/s-dən (
Q
av.üf
1
) m
3
-ə çevrilməsi düsturu:
𝐐
𝐚𝐯.ü𝐟
𝟏
=
𝟎, 𝟎𝟎𝟏 ∙ 𝐐
𝒂𝒗ü𝒇
∙ 𝝉
𝝆
(düstur №7)
burada 0,001 - qramdan kiloqrama keçid əmsalı;
𝜏 - qazın sızma müddəti, s;
ρ - qazın sıxlığı, kq /m
3
.
8. Qoruyucu-atqı klapanların (QAK) iş qabiliyyətinin yoxlanılması və
sazlanmasına qaz sərfi necə hesablanır?
QAK-ların iş qabiliyyətinin yoxlanılmasına qaz sərfi hər bir qurğunun
konkret buraxıcılıq qabiliyyəti və texnoloji əməliyyata (yoxlamaya) sərf
olunan vaxta uyğun təyin olunur.
QAK-ların iş qabiliyyətinin yoxlanılmasına qaz sərfi aşağıdakılardan
ibarətdir:
-
klapanın sazlanmasına sərf olunan qaz sərfi;
-
klapanın iş qabiliyyətinin yoxlanmasına qaz sərfi.
QAK-ların sazlanmasına qaz sərfi
(Q
𝑘𝑙
𝑠
, 𝑚
3
) aşağıdakı düsturun köməyi
ilə hesablanır:
𝑸
𝒌𝒍
𝒔
= 𝑸 ∙ 𝝉/𝟔𝟎
(düstur №8)
burad Q - QPS, QTM (QTŞ, QTQ) və ya onların hər hansı bir xəttinin
saatlıq məhsuldarlığı, m
3
/st;
τ - qoruyucu klapanın sazlanma vaxtı, dəq;
60 - saatı dəqiqəyə çevirmək üçün əmsal.
Qoruyucu klapanın iş qabiliyyətinin yoxlanılmasına qaz sərfi
(Q
𝑘𝑙
𝑖ş
, 𝑚
3
)
aşağıdakı düsturun köməyi ilə hesablanır:
𝐐
𝒌𝒍
𝒊ş
= 𝟑𝟕, 𝟑 ∙ 𝑭
𝒌𝒍
∙ 𝑲
𝒌𝒍
∙ 𝑷 ∙ √
𝒁
𝑻
∙ 𝝉
𝒌𝒍
∙ 𝒏
(düstur №9)
F
kl
- klapanın en kəsik sahəsi, m
2;
K
kl
- klapanın qaz sərfi əmsalı (pasport göstəricilərinə
uyğun qəbul edilir);
P - işçi təzyiq, MPa;
Z - qazın sıxılma əmsalı;
T - işçi temperatur, K;
𝜏
𝑘𝑙
- qoruyucu klapanın işləmə müddəti, s;
N - hesabat dövründə qoruyucu klapanın yoxlanma sayı;
37,3 - empirik əmsal,
𝑚 ∙ 𝐾
0,5
/𝑀𝑃𝑎 ∙ 𝑠.
Giriş təzyiqindən asılı olaraq QAK-ların buraxıcılıq qabiliyyəti haqqında
məlumatlar cədvəl 1 - də verilir.
"ПСК - 50” tipli QAK-ın buraxıcılıq qabiliyyəti
Cədvəl 1
9. Məişət qaz avadanlıqlarının istismara qəbul edilməsi zamanı
sazlanma işlərinə qaz sərfi necə hesablanır?
Qaz sərfi (Q
m.a,
m
3
) aşağıdakı düstur ilə hesablanır:
Qaz kəmərində
təzyiq
Təzyiqlərə (Pa) uyğun qaz atqısı, m
3
/st
(klapanadək), Pa
1000 2000
3000 4000
2000
0
3000
0
40000 50000
1500
0.03
-
-
-
-
-
-
-
2000
6.9
-
-
-
-
-
-
-
2500
27.0
0.5
-
-
-
-
-
-
3000
55.8
3,8
-
-
-
-
-
-
3500
77.0
31.0
0.18
-
-
-
-
-
4000
93.9
64,8
2,9
-
-
-
-
-
5000
111.0 101,4 54,3
0,8
-
-
-
-
20000
-
-
-
-
0,49
-
-
-
25000
-
-
-
-
12.4
-
-
-
30000
-
-
-
-
58,3
-
-
-
32500
-
-
-
-
75,0
0,26
-
-
35000
-
-
-
-
125,0
7,0
-
-
40000
-
-
-
-
225.0 34,5
-
-
42500
-
-
-
-
250.0 60,0
0,26
-
45000
-
-
-
-
285,0 100,0
5,3
-
50000
-
-
-
-
350,0 212.5 32,3
-
52000
-
-
-
-
370,0 235,0 50,0 1,03
55000
-
-
-
-
400.0 290.0 100,0 9,6
60000
-
-
-
-
450.0 368,0 226,0 47,5
75000
-
-
-
-
625,0 480,0 430,0 325,0
100000
-
-
-
-
850,0 745,0 670,0 580,0
burada
𝐐
𝐦.𝐚
= ∑ 𝐐
𝐦.𝐚.𝐟
∙ 𝐍
𝐢
𝐧
𝐢
(düstur №10)
burada Q
m.a
- vahid qaz avadanlığının tənzimlənib sazlanmasına qaz
sərfinin fərdi norması, m
3
/ədəd, cədvəl 2 üzrə təyin
olunur;
N
i
- eyni növdən olan qaz avadanlıqlarının sayı, ədəd.
Cədvəl 2
10. Məişət qaz avadanlıqlarının istismara qəbul edilməsi zamanı
daxili qaz kəmərinin boşaldılması və sonradan doldurulmasına
qaz sərfi necə hesablanır?
Qaz sərfi (Q
k,
m
3
) aşağıdakı düstur ilə hesablanır:
𝐐
𝐤
= ∑ 𝐐
𝐤.𝐟
∙ 𝐋
𝐢
𝐧
𝐢
(düstur №11)
Burada
Q
k.f
- məişət qaz avadanlıqlarının istismara qəbul edilməsi
zamanı i saylı qaz kəmərinin boşaldılması və sonradan
doldurulmasına qaz sərfinin fərdi norması, m
3
/m, cədvəl 3
üzrə təyin olunur;
L
i
- təmir olunan i saylı qaz kəmərinin uzunluğu, m.
Qaz avadanlığının növü
Qaz avadanlığının tənzimlənib sazlanmasına
qaz sərfinin fərdi norması,
Q
m.a.f
,m
3
/ədəd
Qaz plitəsi
1,0
Axarlı su qızdırıcı
1,0
Tutumlu su qızdırıcı və ya istilik
qazanı
1,5
Qızdırıcı məişət qaz sobasının odluğu
1,0
Cədvəl 3
Qaz kəmərinin
diametri, mm
i saylı qaz kəmərinin boşaldılması və sonradan
doldurulmasına qaz sərfinin fərdi norması,
Q
k.f
,
m
3
/m
10
0,0001
15
0,0002
20
0,0004
25
0,0007
32
0,0011
40
0,0017
50
0,0026
11. Qazpaylayıcı şəbəkələrdə texniki qaz itkilərinə nələr aiddir?
Qazpaylayıcı şəbəkələrdə qaz itkiləri iki növə bölünür:
həqiqi itkilər.
gizli itkilər.
İstehlakçı tərəfindən istifadə edilən, lakin qaz sərfinin uçotu üsullarının
mükəmməl olmamasına görə nəzərə alınmayan (buna görə də dəyəri
ödənilməyən) qaz sərfi “gizli itkilərə” aiddir.
“Gizli itkilər” (həm qazpaylayıcı müəssisə, həm də istehlakçı üçün) qaz
sayğacların xətası hesabına yarana bilər. Minimal ölçü xətası olan qaz
sayğaclarından istifadə etməklə “gizli itkilər’in real azalmasına nail
olmaq mümkündür.
“Gizli itkilərə” aşağıdakılar daxildir:
sayğacların pasport xətası hesabına yaranan qaz itkiləri;
qazın həcminin ölçülməsi zamanı sayğaclarda temperatur və
təzyiqin nəzərə alınmamasına görə qaz itkiləri.
“Həqiqi itkilərə” aşağıdakılar daxildir:
xarici qaz kəmərləri və avadanlıqlarının qeyri-hermetikliyi
nəticəsində yaranan qaz itkiləri;
qoruyucu - atqı klapanlarının işə düşməsi nəticəsində yaranan qaz
itkiləri;
xarici qaz kəmərlərində baş vermiş qəza nəticəsində yaranan qaz
itkiləri.
12. Xarici qaz kəmərləri və avadanlıqlarının qeyri-hermetikliyi
nəticəsində yaranan qaz itkilərinin hesablanması necə aparılır?
Qaz kəmərləri və onların üzərində quraşdırılmış armatur və
avadanlıqların qeyri-hermetikliyinə görə qrunta, atmosferə və ya
tikililərə qaz sızması nəticəsində texnoloji qaz itkiləri yaranır. Bağlayıcı
armatur, qaz avadanlığının yiv və flans birləşmələrinin mütləq
hermetikliyinin yaradılması mümkün olmadığına görə bu qaz itkiləri
(qaz sızmaları) qaçılmazdır.
Flans və yiv birləşmələrinin qeyri-hermetikliyinə görə yaranan qaz
itkiləri (Q
h
, q/s) aşağıdakı düsturun köməyi ilə hesablanır:
Q
h
= 3,57 ∙ 0,278 ∙ 10
−5
∙ 𝜂 ∙ 𝑃
𝑜𝑟
∙ 𝑚 ∙ 𝑉 ∙ √
𝑀
𝑇
(düstur №12)
burada 3,57 - empirik əmsal,
𝑠
0,5
∙𝑠𝑚
2
𝑚
3
;
0,278 - kq/st - dan q/s - yə keçid əmsalı;
𝜂 - ehtiyat əmsalı, P
or
≥2-10
5
Pa olduqda,
𝜂
= 2 qəbul
olunur;
0,02-10
5
Pa ≤P
or
≤2
∙ 10
5
Pa olduqda,
𝜂 = 1,5 qəbul
olunur, P
or
≤ 0,02
∙ 10
5
Pa olduqda qaz sızması cüzidir,
η = 0 qəbul olunur.
P
or
- sistemdə orta təzyiq. Pa;
m - sistemdə təzyiqin düşməsini xarakterizə edən qeyri-
hermetiklik əmsalı, 1/st, qaz kəmərinin şərti diametri
d
ş
>250 mm olduqda m əmsalı k=250/d
ş
düzəliş
əmsalına vurulur;
V - qaz kəmərinin həcmi, m
3
(bağlayıcı qurğular arası);
M - qazın molekul çəkisi, kq/kmol;
T - qazın mütləq temperaturu, K
Flans və yiv birləşmələrinin qeyri-hermetikliyinə görə yaranan qaz
itkilərinin ölçü vahidi "q/s ” (1 q/s = 0,001 kq/s). Qaz itkisinin ( Q
h
,) q/s-
dən (
Q
h
1
) m
3
-ə çevrilməsi üçün aşağıdakı düsturdan (düstur №7) istifadə
edilməlidir.
𝐐
𝐚𝐯.ü𝐟
𝟏
=
𝟎, 𝟎𝟎𝟏 ∙ 𝐐
𝒂𝒗ü𝒇
∙ 𝝉
𝝆
Dostları ilə paylaş: |