Kirish. Qurilish materiallari va buyumlarining umumiy asoslari. Qurilish materiallarining asosiy xossalari

5.1-jadval 
Havoyi ohakka qo‘yilgan texnik talablar 
Ko‘rsatkichlar
Kalsitli ohak
navlari
Magnezialli va
dolomitli
ohak
navlari
Gidratli
ohak
navlari
1
2
3
1
2
3
1 2 3
Aktiv SaO MgO miqdori
90 80 70 85 75 65 67 60 50
So‘nmagan zarrachalar miqdori 7 11 14 10 15 20 - - -
Ohakni tashish, saqlash va ishlatish. So‘ndirilmagan donador ohak temir
yo‘l vagonlari va avtosamosvallarda to‘kilgan holda tashiladi. Bunda ohakni
namlik ta’siridan saqlash zarur. Ohak pushonka va kukun ohak jips yopiladigan
metall konteynerlarda, maxsus polietilen katta qoplarda va bitumlangan yoki
yog‘langan qog‘oz qoplarda tashiladi. Ohak qorishmasi maxsus kuzovli
avtosamosvallarda, ohak suti esa avtotsisternalarda tashiladi.
Ohak pushonkani qurilish maydonlaridagi omborxonalarda qoplarga joylab
qisqa muddat saqlash mumkin. Ohak kipelkani qurilish maydonlarida usti yopiq
holda uzoq muddat saqlash va zarurat bo‘lganda undan ohak qorishmasi tayyorlash
mumkin. Kukun ohakni bir oydan ortiq saqlash mumkin, aks holda havodagi
namlik ta’sirida aktivligi asta-sekin kamayadi.
Havoyi ohak keramik g‘isht va bloklar terishda, suvoqchilikda
ishlatiladigan murakkab va oddiy qorishmalar tayyorlashda, bo‘yoq tarkiblari
uchun bog‘lovchi sifatida ishlatiladi.
Havoyi ohak namlik va suv muhitiga chidamsizligi tufayli u asosidagi
qorishmalar va buyumlarni poydevorlar qurishda, yog‘in-sochin ta’sirida
bo‘ladigan joylarda ishlatish maqsadga muvofiq emas.
Havoyi tuyilgan ohak va ohak pushonka asosida ohak putssolanli va ohak-
shlakli gidravlik bog‘lovchilar ishlab chiqariladi.
Ohak-shlakli bog‘lovchilar donador domna shlaki va havoyi ohakni
(2030%) birgalikda maydalab tuyib olinadi. Bog‘lovchining qotish jarayonini
yaxshilash uchun tarkibiga 3-5% gips qo‘shiladi. Bunday bog‘lovchilar normal
sharoitda sekin qotadi, lekin issiq nam havo bilan ishlanganda qotishi tezlashadi.

---

---

Ohak-putssolanli bog‘lovchilar ohak va aktiv minerallar-trepel, opoka,

diatomit, gliej va boshqalarni birgalikda kukun holiga keltirib olinadi. Ohak-shlakli
va ohak-putssolanli bog‘lovchilar asosidagi qorishma va betonlar namlikka va
qisman suvli muhitga chidamli, ammo sovuqqa chidamliligi past bo‘ladi.
Havoyi ohakning katta qismi silikat g‘ishti va bloklari, g‘ovak, engil va
og‘ir silikat betonlari tayyorlashda ishlatiladi. Havoyi ohakni tashish, saqlash va
ishlatishda texnika xavfsizligi choralariga rioya qilish zarur, chunki ohak
bog‘lovchisi ishqoriy muhit bo‘lib, terini, nafas olish a’zolariga salbiy ta’sir etishi
mumkin.